DOELVERBREDING
Daar kun je veel over zeggen, en ongetwijfeld
leerzame studies aan wijden. Titels als'Zwalkende
overheid als aanjager van maatschappelijk protest'
of'Gebrek aan bestuurlijk doorzettingsvermogen
leidt tot falen van ruimtelijke projecten'of'Brede
participatie en consensus van maatschappelijke
sectoren is geen garantie voor succes rijksprojecten'
doemen op. Ten diepste is echter de maatschappe
lijke weerstand in Zeeland tegen de omzetting van
landbouwgrond in buitendijkse natuur de
voornaamste reden voor de escalatie.
Omzetting van landbouwgrond in natuur ligt in
Zeeland gevoelig, maar is niet onmogelijk.
In goede harmonie is de afgelopen jaren aan de
Ecologische Hoofdstructuur van Zeeland gewerkt.
Daarbij zijn duizenden hectares landbouwgebied
(veelal minder waardevolle) omgezet in natuur.
Zelfs de omzetting van goede landbouwgrond in
een groot zoutwatermeer bleek geen probleem,
zoals de aanleg van het Goese Meer laat zien.
Een kunstmatig meer van 35 hectare met zout water
(want via een kanaal verbonden met de
Oosterschelde), krabben en zeegras en met villa's op
de oevers. Natuurlijk is het Goese Meer primair een
woningbouwproject. Maar toch.
Het grote probleem ontstaat bij de combinatie van
omzetting van landbouwgrond in natuur met het
buitendijks brengen van die grond. De vraag is of
het ook anders kan. Is het bijvoorbeeld denkbaar te
stoppen met natuurherstel in de Westerschelde, en
natuurontwikkeling elders te zoeken?
Volgens de natuurorganisaties, waaronder stichting
Het Zeeuwse Landschap, niet. Zelfs staatssecretaris
Bleker heeft in zijn voorstel voor natuurherstel de
conclusie uit het Deltares rapport overgenomen dat
natuurherstel niet elders in de delta moet worden
gezocht. Het natuurprobleem doet zich voor in de
Westerschelde en dus moetje daar je maatregelen
treffen. De Grevelingen, het Krammer-Volkerak en
zelfs de Oosterschelde zijn andersoortige systemen
dan het estuarium van de Westerschelde, zodat
maatregelen daar geen soulaas bieden. We moeten
het blijven zoeken bij de Westerschelde.
Die zoektocht wordt het best vanuit een breder
perspectief gestart. Er bestaat in Zeeland verschil
in maatschappelijke en politieke acceptatie tussen
projecten met de focus op natuurontwikkeling en
die met een bredere betekenis. Ik noemde al het
woningbouwproject Goese Meer. Maar ook langs de
Westerschelde werkt functiekoppeling. Voorbeelden
zijn het natuur- en recreatieproject Waterdunen en
het breed opgezette project Perkpolder.
Beide projecten zijn een eind op weg richting
realisatie. Het is in dat licht te betreuren dat in de
discussie rond de ontpoldering van de Hedwige
nooit de maatschappelijke meerwaarde van een
uitgestrekt, grensoverschrijdend natuurgebied
(Saeftinghe, de Hedwige-, Prosper- en Doelpolder)
met alle mogelijke recreatieve meekoppelingsmo
gelijkheden breed voor het voetlicht is gekomen.
Dat had ons wellicht een beschamend conflict met
Vlaanderen en vele miljoenen euro's kunnen
besparen.
Het nieuwe plan van staatssecretaris Bleker, dat
selectief gebruik maakt van het wetenschappelijk
rapport van Deltares, schiet tekort in het
natuurherstel dat het oplevert en verplaatst Foto
ontpoldering van Zeeuws-Viaanderen naar Goese Meer
Walcheren. Daar kan niemand tevreden over zijn. (C. Jacobusse)
Helaas betekent dit ook dat het dossier
natuurherstel Westerschelde nog lang niet kan
worden opgeborgen in de archiefkast.
Dr. M.A. Hemminga is directeur van stichting Het
Zeeuwse Landschap
ZEEUWS -11-LANDSCHAP
