m
DE AMBACHTSHEERLIJKHEID
HOOGELANDE IN DE
LOOP DER EEUWEN
In het jaar 1189 brengt de bisschop van Utrecht,
Boudewijn II, een bezoek aan de Abdij van Middel
burg. Waarschijnlijk niet alleen om zijn eigen zaken
te behartigen, maar ook die van zijn broer, graaf
Floris III van Holland. In zijn gevolg waren in elk geval
ook enkele vooraanstaande Hollandse edellieden
aanwezig. Tijdens dit bezoek kwamen enkele lieden
op audiëntie, die woonden binnen de parochie van
Westmonster op de plaats genoemd Hoogelande.
Zij verzochten de bisschop toestemming een kapel
te stichten, omdat het voor hen in verband met de
onveiligheid onderweg zo moeilijk was geregeld de
parochiekerk (die op de Markt in Middelburg stond;
door Ad Beenhakker
Op het platteland van Walcheren was het kerkje
van Hoogelande waarschijnlijk het eerste. Na de
bedijking van Walcheren nam het inwonertal van
het eiland snel toe; de dijk zorgde niet alleen voor
veiligheid tegen de zee, maar maakte ook een
betere waterbeheersing mogelijk door middel van
watergangen en uitwateringssluizen. Hoogelande
lag toen midden in een uitgestrekt gebied van veen
gronden, bedekt met een dun laagje zeeklei. Op het
ogenblik is Hoogelande één van de laagste gedeel
ten van Walcheren, en daarom lijkt de naam nogal
onlogisch. Maar toen de kerk gesticht werd, was de
veenlaag nog in volle dikte aanwezig.
de fundamenten zitten nog onder het plaveisel) te
bezoeken. De oorkonde, waarbij de stichting van de
kapel werd toegestaan, is het oudste stuk wat nu nog
aanwezig is in het Zeeuws Archief.
De Hoogelandenaren waren er vroeg bij.
Het eiland Walcheren was nog maar enkele tientallen
jaren tevoren beveiligd met een ringdijk.
Vóór die tijd woonden er al wel mensen op de
onbedijkte schorren, maar tot 1150 waren er op
Walcheren alleen kerken in Middelburg (twee, plus de
Abdij), Westkapelle, Oostkapelle en West-Souburg.
Na de bedijking begon het veen in te klinken door
verlaging van de grondwaterstand, terwijl bovendien
veel veen werd weggegraven voor turf- en zout
winning ('moernering').Toen de kerk werd gesticht
lag Hoogelande dus wellicht wel drie meter hoger
dan tegenwoordig.
Hoogelande was niet alleen een parochie, maar
ook een ambachtsheerlijkheid. De ambachtsheren
waren door de graaf aangestelde ambtenaren, die
ZEEUWS -8-LANDSCHAP
