Zoals toeristen in Italiaanse steden in meerderheid even de plaatselijke dom
binnenwandelen, zo is het kerkje van Hoogelande, hemelsbreed op minder dan 4 km
van het centrum van Middelburg, een vaste stopplaats voor toerfietsers op Walcheren.
En net als zo'n Italiaanse dom biedt Hoogelande de mogelijkheid even een andere
wereld binnen te stappen. De geschiedenis ervan is klein maar fijn.
BEROOFD EN VERLATEN
de grondbelasting (de tienden) inden en voor het
bestuur zorgden. Omdat ambachtsheerlijke rechten
in Zeeland onbeperkt splitsbaar waren, waren er
meestal verscheidene ambachtsheren tegelijk; ze
hoefden geen grond ter plaatse te bezitten en er ook
niet te wonen. Maar tot de oudste ambachtsheren
behoorden ongetwijfeld de leden van de familie,
die Van Hoogelande heette. Ze waren waarschijnlijk
afkomstig van de nu afgegraven kasteelberg ten
Westen van de kerk, maar vormden later een belang
rijke familie in Middelburg. Nicolaas van Hoogelande
was er zelfs van 1294-1345 abt. De ambachtsheren
speelden meestal een belangrijke rol bij de stichting
voor, wel bijvoorbeeld in Dreischor en Noordgouwe.
Hoe het oudste kerkje eruit zag, weten we niet;
waarschijnlijk was het van hout. De tegenwoordige
kapel is het koor van een latere kerk, die uit de
veertiende of vijftiende eeuw dateert.
Een dramatische gebeurtenis in de geschiedenis
van Hoogelande was het beleg van Middelburg van
1572-1574. Vlissingen en Veere waren overgegaan
naar de zijde van de Prins van Oranje, maar Middel
burg bleef trouw aan de Koning van Spanje en werd
anderhalfjaar belegerd door de Geuzen.
van de dorpskerken. Daarom zijn veel dorpen op
Walcheren naar personen genoemd, zoals Biggeker-
ke en Grijpskerke. Hoogelande is altijd een piepklein
dorpje gebleven met maar enkele tientallen inwo
ners. Behalve de kerk stonden er een parochiehuis,
waar de pastoor woonde, enkele schamele huizen en
een herberg. Het dorp lag op een kruispunt van
wegen naar Middelburg, Buttinge, Krommenhoeke
en Koudekerke. Bijzonder is dat de kerk werd
gebouwd op een kunstmatig verhoogde terp met
een ringgracht. Op Walcheren komt dat verder niet
De Spaanse troepen onder Mondragon, die te
vergeefs probeerden de stad te ontzetten,
plunderden de dorpen en verwoestten de kerken.
Dit gebeurde niet alleen met Hoogelande, maar ook
met de andere dorpen.Toen Middelburg eindelijk
door de Geuzen werd veroverd, was het platteland
van Walcheren een ruïne. Mede omdat de protes
tanten, die nu het gebruik van de kerken hadden
overgenomen, een groot gebrek aan predikanten
hadden, werd besloten de totaal verwoeste dorpen
niet meer op te bouwen. Zo werd Hoogelande bij de
Afbeelding
A. Beenhakker
ZEEUWS -9-LANDSCHAP
