GEEN GERINGE OPGAVE In 1975 vroeg Jan
de Zwart zich al af in Zeeuws Nieuws, het blad van
het Coördinatieorgaan voor Natuur en Landschap,
hoe het nu verder moest met de Westerschelde en
zijn (soms) conflicterende functies: natuur, vaarweg,
recreatie en kokkelvisserij. Na 1975 is er veel
ERSCHELDEMONDING
als resultaat dat ook de visdief een ruim bemeten
prima broedplaats had. Het aantal groeide tot boven
de 1000 broedparen. Toen verscheen er weer een
nieuwe pionier: de grote stern. Grote sterns hadden
al meer dan 25 jaar niet meer in Zeeland gebroed
toe ze zich in 1986 met 85 paren vestigden op de
Bol. Wel broedden ze in flink aantal op het eiland
Hompelvoet in de Grevelingen. Met de vestiging op
de Bol was een nieuw Zeeuws bolwerk voor de grote
sterns ontstaan, dat tot op de dag van vandaag
bezet is. Het aantal grote sterns ligt tegenwoordig
meestal rond de 4000 broedparen.
En nog is de vestiging van verrassende soorten
niet ten einde. Enkele jaren geleden verscheen de
zwartkopmeeuw, die hier met inmiddels meer dan
800 broedparen zijn grootste broedkolonie van
de Benelux heeft. Het broedgebied op de Hooge
Platen heeft dus grote natuurwaarden, maar die
waarden staan, net als de rest van de Westerschelde
voortdurend onder druk.
zijn overigens fenomenaal afgenomen, en de
beroepsvisserij heeft het niet meer volgehouden);
en de recreatie is in omvang en niches toegenomen.
De natuur knokt tegen de verdrukking in.
Dank zij Sealife Blankenberge en de populatiegroei
in de Waddenzee zijn dezeehonden teruggekeerd,
maar pups worden nauwelijks gezien.
Bruinvissen worden incidenteel waargenomen,
terwijl ze talrijk aanwezig zijn op de Noordzee en
wanneer zien we de Tuimelaars terug?
De sterns handhaven zich nog, zij het dat de
aantallen en het broedsucces veel meer fluctueren
dan pakweg 20 jaar geleden. Schelpdieren, garnalen
en kleine vissoorten wisselen ook sterk in hun
presentie.
Onmiskenbaar staat de natuur van de Westerschelde
onder hevige druk en is haar toestand op z'n zachtst
gezegd instabiel. Dat is wezenlijk iets anders dan
dynamisch. Ook in de Natura 2000 beoordeling
krijgt de Westerschelde een magere waardering
met "een ongunstige staat van instandhouding".
Om deze ongunstige ontwikkeling te keren en
Foto boven
Het weidse
landschap van de
Hooge Platen
(Chiel Jacobusse)
gebeurd. de komende tien jaar?
De functie vaarweg is met de tweede en de derde
verdieping en de havenuitbreidingen aanzienlijk
versterkt; de kokkelvisserij is enigszins beperkt,
maar nog steeds toegestaan (de kokkelbestanden
de biodiversiteit van het estuariene milieu een
toekomst te geven is per soort maatwerk en
daadkrachtig specifiek beleid noodzakelijk. En het
maatwerk voor alle soorten is dat beleid waarbij de
stroomsnelheid van het water weer gaat afnemen.
En dat is geen geringe opgave. Een mooie taak voor
ZEEUWS -19-LANDSCHAP
