SAMENWERKING MET AGRARIËRS
RECREATIEBELANGEN
BETROKKENHEID
In verband met de bezuinigingen werd al snel opge
merkt dat de terreinbeherende organisaties vooral
moesten gaan samenwerken met boeren. Echter, die
hechte samenwerking bestaat al van oudsher. 10.500
ha van het huidige areaal binnendijks gelegen na
tuurgebied van NM, SBB en HZL bestaat uit grasland
gebied (vaak in combinatie met wateroppervlakten).
Voor deze gebieden vormt extensieve begrazing
door runderen de belangrijkste beheermaatregel.
Het begrazingsbeheer wordt in de meeste gevallen
in samenwerking met boeren uitgevoerd. Zo wordt
de laatste jaren 5.355 ha natuurgebied in Zeeland
verpacht aan boeren voor beweiding met vee.
Naast het begrazingsbeheer, wordt ook jaarlijks
tientallen boeren periodiek opdracht verleend voor
maaibeheer, het plaatsen van rasters en hekken, of
het uitdiepen van drinkputten. Jaarlijks wordt door
de drie organisaties middels verpachting en uitbe
steed werk met 440 boeren samengewerkt.
Natuurbeheer in Zeeland levert dus aanzienlijke
werkgelegenheid en inkomsten voor de landbouw
sector op. Een flink aantal pachters heeft een vlees
veebedrijf, dat in meer of mindere mate afhankelijk
is van het gebruik van natuurgebied. Waarschijnlijk
zal een economische verkenning naar de bijdrage
van het uitvoerende natuurbeheer in Zeeland aan de
landbouwsector een beeld opleveren dat zo tiental
len veebedrijven in stand kunnen blijven, die anders
niet rendabel zouden zijn. Met andere woorden,
subsidies voor natuurbeheer komen ook de land
bouw ten goede.
De terreinbeherende organisaties werken dus hecht
samen, ook bedrijfseconomisch, met de landbouw
sector. Vreemd genoeg is dat veel minder het geval
met de recreatiesector. Veel studies wijzen uit dat de
natuur- en landschapswaarden één van de belang
rijkste redenen vormen voor toeristen om Zeeland te
bezoeken. Zonder natuurgebieden zou de Zeeuwse
recreatiesector lang zo groot niet zijn. Naast natuur
gebieden van HZL langs de kust liggen meerdere
grote vakantieparken, die (gratis) profiteren van die
natuurgebieden.
Dat natuurbeheersubsidies indirect ook ten goede
komen aan de landbouwsector, geldt nog veel ster
ker voor de recreatiesector. Behalve dat de natuur
gebieden een aantrekkelijk decor voor de
recreatiebedrijven vormen, leveren de terrein
beheerders ook veel extra recreatieve services. Zo
ligt er ruim 400 km wandelroute en 70 km fietspad
in de Zeeuwse natuurgebieden, staan er 33 uitkijk
punten (vooral vogelhutten), en 116 infopanelen.
Jaarlijks vinden in de natuurgebieden 1.230 excursies
onder begeleiding plaats, met zo'n 25.000 deelnemers.
Deze excursies kosten de subsidieverlener nauwelijks
iets, omdat de gidsen in veel gevallen vrijwilligers
zijn. Jaarlijks zijn in de Zeeuwse natuurgebieden 200
gidsen actief.
Overigens wordt binnen de natuursector erg veel
werk, gratis, door vrijwilligers verricht. Naast natuur-
gidsen voeren jaarlijks ruim 120 mensen inventari
saties in natuurgebieden uit, en ruim 90 vrijwilligers
voeren beheerwerk uit.
De terreinbeheerders kunnen nog veel meer zakelijke
getallen en gegevens omtrent het natuurbehoud
en -beheer op tafel leggen. Nog niet zo lang geleden
was de intrinsieke waarde van natuur voor de over
heid reden die te beschermen, maar nu zijn de cijfers
belangrijk voor het overleg met de overheden en het
voeren van ambtelijke procedures.
Als natuursector moeten wij hiermee, helaas, in het
defensief. Helaas, want als beheerder heb je meer
hart voor het in goede staat houden van je gebieden
dan in het boekhouden van het aantal kilometer
bospad, of het aantal samenwerkingsverbanden.
En ook voor de meesten van u zijn bovenstaande
gegevens vermoedelijk droge kost.
Toch is er ook een positieve kant, want zo vaak sta je
er als natuurbeschermer niet bij stil hoeveel je aan
meetbare diensten levert. En dat interesseert u mis
schien toch weer wel.
dr. G.J.C. Buth is stafmedewerker van stichting Het
Zeeuwse Landschap
ZEEUWS -15-LANDSCHAP
