DE IJSTIJD OPGEVIST! STINKENDE GOUWE, EEN PLASPRAATJE www.terramaris.nl info@terramaris.nl Duinvlietweg 6,4356 ND Oostkapelle, Tel 0118 - 582620 Donateurs van stichting Het Zeeuwse Landschap kunnen Terra Maris tegen gereduceerd tarief bezoeken. Openingstijden Mei t/m oktober: dagelijks van 10 tot 17 uur; november t/m april: woensdag t/m vrijdag van 12 tot 16 uur; zaterdag en zondag van 12 tot 17 uur (tijdens deze periode in de Nederlandse schoolvakanties dagelijks van 12 tot 17 uur). Terra Maris is onderdeel van stichting Het Zeeuwse Landschap. Dat de plant vaak in de buurt van gebouwen opduikt, heeft volgens mij meer te maken met de verspreider van de stinkende gouwe zaden, zoals o.a. de zwartbruine wegmier. Zij leven vaak in de buurt van warme zandige plekjes rondom gebouwen. De mieren houden van het mierenbroodje een oliehoudende zoete lekkernij) aan het zaad en nemen het zaad mee het nest. Vaak komt het mierenbroodje onderweg al van het zaad los of het wordt er in nest afgeknaagd, waarna het zaadje als afval naar buiten wordt gewerkt. Een rij stinkende gouwe planten langs een muurtje geeft derhalve eerder het wandelpatroon en/of de nesten van mieren weer, dan een stiekeme piasplaats. Hoewel....als je de stengel van de stinkende gouwe knakt, loopt er wel oranje-geel sap uit... Dit sap van stinkende gouwe werd vroeger gebruikt als geneesmiddel bij wonden (evenals urine trouwens). Uit onderzoek is gebleken dat het sterk antibacterieel is. Prettig op een wond lijkt het me niet, want het sap heeft een bijtende werking en werd daarom ook wel gebruikt als middel tegen wratten. Uit later onderzoek is echter gebleken dat de bijtende werking onvoldoende is om de huid echt aan te tasten, dus veel zal dit niet geholpen hebben. Daarnaast werd de plant wel ingezet tegen scheel kijken. Ook wat dat betreft ontbreekt de onderbouwing, al zul je vast wel even behoorlijk met je ogen knipperen en ze verdraaien wanneer je dit sap erin krijgt. De Noordzee was tijdens de laatste ijstijd geen zee, maar een droge steppe waar prehistorische dieren als mammoeten en wolharige neushoorns, en niet te vergeten, mensen leefden. De overblijfselen van die tijd komen ook nu nog in de netten van vissersschepen naar boven. Spectaculaire vondsten als schedels, slagtanden en door mensen vervaardigde werktuigen illustreren de nieuwe wisselexpositie De ijstijd opgevist. Ook de (replica)schedel met de wenkbrauwboog van 'onze' Neanderthaler Krijn, die voor de Zeeuwse kust gevonden is, kunt u van dichtbij komen zien. En uiteraard vertelt Jan Meulmeester, Zeeuwse fossielenverzamelaar, over zijn inmiddels wereldberoemde ontdekking van vuistbijlen, die het bewijs zijn van een jachtkamp op de bodem van wat nu de Noordzee is. Wat zijn eigenlijk de verschillen tussen een Neanderthaler en een Homo sapiens (moderne mens)? Puzzel en je weet het. Probeer een vuistbijl uit. Of speel het mammoeten-poepen-spel en je snapt waarom er in de ijstijd eigenlijk helemaal niet overal zoveel ijs kon liggen! Hoe zwaar is zo'n fossiel bot eigenlijk? Kortom: beleefde ijstijd in de nieuwe tentoonstelling van Terra Maris! Carolien Schaap Foto Stinkende Gouwe. (E. Speksnijder) Over Neushoorns, Mammoeten en Neanderthalers f Stinkende gouwe is een goudkleurige (geelbloeiende) plant. Het'stinkende'in de naam heb ik nooit begrepen, want stinken doet deze plant niet. Of het moet zijn dat hij een 'stiekeme stinkerd'is doordat hij onverwachts overal weet op te duiken. Op internet wordt als verklaring vermeld dat de plant vooral opduikt waar mensen regelmatig hun blaas legen. Ik ben daar wat sceptisch over, maar er kan een kern van waarheid inzitten, want de plant heeft een voorkeur voor stikstofrijke plekjes tegen muren en andere bouwwerken. Foto rechts Neushoornkop (C. Schaap) Erik Speksnijder ZEEUWS -21-LANDSCHAP

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Landschap | 2014 | | pagina 27