DE IJSTIJD OPGEVIST!
STINKENDE GOUWE, EEN PLASPRAATJE
www.terramaris.nl info@terramaris.nl
Duinvlietweg 6,4356 ND Oostkapelle, Tel 0118 - 582620
Donateurs van stichting Het Zeeuwse Landschap kunnen
Terra Maris tegen gereduceerd tarief bezoeken.
Openingstijden
Mei t/m oktober: dagelijks van 10 tot 17 uur;
november t/m april: woensdag t/m vrijdag
van 12 tot 16 uur;
zaterdag en zondag van 12 tot 17 uur
(tijdens deze periode in de Nederlandse
schoolvakanties dagelijks van 12 tot 17 uur).
Terra Maris is onderdeel van
stichting Het Zeeuwse Landschap.
Dat de plant vaak in de buurt van gebouwen
opduikt, heeft volgens mij meer te maken met
de verspreider van de stinkende gouwe zaden,
zoals o.a. de zwartbruine wegmier. Zij leven
vaak in de buurt van warme zandige plekjes
rondom gebouwen. De mieren houden van
het mierenbroodje een oliehoudende zoete
lekkernij) aan het zaad en nemen het zaad
mee het nest. Vaak komt het mierenbroodje
onderweg al van het zaad los of het wordt er in
nest afgeknaagd, waarna het zaadje als afval naar
buiten wordt gewerkt. Een rij stinkende gouwe
planten langs een muurtje geeft derhalve eerder
het wandelpatroon en/of de nesten van mieren
weer, dan een stiekeme piasplaats. Hoewel....als je
de stengel van de stinkende gouwe knakt, loopt er
wel oranje-geel sap uit...
Dit sap van stinkende gouwe werd vroeger
gebruikt als geneesmiddel bij wonden (evenals
urine trouwens). Uit onderzoek is gebleken dat het
sterk antibacterieel is. Prettig op een wond lijkt het
me niet, want het sap heeft een bijtende werking
en werd daarom ook wel gebruikt als middel tegen
wratten. Uit later onderzoek is echter gebleken dat
de bijtende werking onvoldoende is om de huid
echt aan te tasten, dus veel zal dit niet geholpen
hebben. Daarnaast werd de plant wel ingezet
tegen scheel kijken. Ook wat dat betreft ontbreekt
de onderbouwing, al zul je vast wel even
behoorlijk met je ogen knipperen en ze verdraaien
wanneer je dit sap erin krijgt.
De Noordzee was tijdens de laatste ijstijd geen zee,
maar een droge steppe waar prehistorische dieren
als mammoeten en wolharige neushoorns, en niet
te vergeten, mensen leefden. De overblijfselen
van die tijd komen ook nu nog in de netten
van vissersschepen naar boven. Spectaculaire
vondsten als schedels, slagtanden en door mensen
vervaardigde werktuigen illustreren de nieuwe
wisselexpositie De ijstijd opgevist.
Ook de (replica)schedel met de wenkbrauwboog
van 'onze' Neanderthaler Krijn, die voor de
Zeeuwse kust gevonden is, kunt u van dichtbij
komen zien. En uiteraard vertelt Jan Meulmeester,
Zeeuwse fossielenverzamelaar, over zijn inmiddels
wereldberoemde ontdekking van vuistbijlen, die
het bewijs zijn van een jachtkamp op de bodem
van wat nu de Noordzee is.
Wat zijn eigenlijk de verschillen tussen een
Neanderthaler en een Homo sapiens (moderne
mens)? Puzzel en je weet het. Probeer een vuistbijl
uit. Of speel het mammoeten-poepen-spel en je
snapt waarom er in de ijstijd eigenlijk helemaal
niet overal zoveel ijs kon liggen! Hoe zwaar is zo'n
fossiel bot eigenlijk? Kortom: beleefde ijstijd in de
nieuwe tentoonstelling van Terra Maris!
Carolien Schaap
Foto
Stinkende Gouwe.
(E. Speksnijder)
Over Neushoorns, Mammoeten en
Neanderthalers
f
Stinkende gouwe is een goudkleurige
(geelbloeiende) plant. Het'stinkende'in de naam
heb ik nooit begrepen, want stinken doet deze
plant niet. Of het moet zijn dat hij een 'stiekeme
stinkerd'is doordat hij onverwachts overal weet
op te duiken. Op internet wordt als verklaring
vermeld dat de plant vooral opduikt waar mensen
regelmatig hun blaas legen. Ik ben daar wat
sceptisch over, maar er kan een kern van waarheid
inzitten, want de plant heeft een voorkeur voor
stikstofrijke plekjes tegen muren en andere
bouwwerken.
Foto rechts
Neushoornkop
(C. Schaap)
Erik Speksnijder
ZEEUWS -21-LANDSCHAP