BOTANISCHE SPECIALITEITEN
Vi
Zeeuws-Vlaanderen wordt vaak omschreven als een landje apart. Men heeft het dan over
een afwijkend dialect, de Bourgondische levensstijl en het Belgische achterland. Maar
ook op floristisch gebied weet Zeeuws-Vlaanderen zich te onderscheiden van de rest van
Zeeland. Een kleine greep uit het aanbod.
Tot
door Awie de Zwart
Foto links
Grote langlijf op
wilde peterselie.
(P. Meininger)
Foto rechts
Kleinbloemige salie.
(P. Meininger)
Foto rechts p. 13
Een karakteristieke
paarswitte bloem
van Bithynische
wikke.
(P. Meininger)
Om te beginnen de vraag, is er een plant die
tot in het diepst van zijn vezels is geworteld in
Zeeuws-Vlaanderen? Jawel: wilde peterselie.
Tot voor kort bekend onder de passende naam
Vlaamse peterselie en bij uitstek de meest
Zeeuws-Vlaamse plant die we kennen. Afgezien
van één enkele waarneming op Zuid-Beveland
heeft deze plant zich nog nooit verder noord
waarts dan (West) Zeeuws-Vlaanderen gewaagd.
PLANTVAN DE MINIATUURAKKER
De oudst gedocumenteerde waarneming dateert
uit de jaren dertig van de vorige eeuw. Toen wer
den bij Cadzand enkele plantjes gevonden aan
de rand van een akker. In die tijd gold de soort
nog als een akker(on)kruid. Een van zijn oude
namen, oogstpeterselie, is daarvan een indicatie.
Maar met de opkomst van de moderne landbouw
was er op de akkers geen plaats meer voor de
wilde peterselie en moest de plant zijn heil elders
zoeken. Zonnige, door koeien begraasde kleiige
dijktaluds bleken een uitstekend alternatief. De
invloed van de koeien op de vegetatie is voor
de peterselie van levensbelang. Met hun hoeven
trappen ze de grasmat op het steile talud plaatse
lijk open en creëren daarmee kleine stukjes kale
grond. Deze miniatuurakkertjes zijn het ideale
kiemmilieu voor de wilde peterselie. Voor even
ontdaan van de concurrerende vegetatie neemt
het zijn kans waar. Tijdens de herfst verschijnen
de rondbladige kiemplantjes die vervolgens in
de winterperiode uitgroeien tot een flinke pol.
Het opvallend glimmende groene blad is dan een
handig kenmerk om de plant op te sporen. De
daarop volgende bloei is alles behalve een spek
takelstuk. Onopvallend, bijna stiekem, openen de
minuscule bloemen van het ijle bloeischerm zich.
Slechts een zeer geoefend oog weet de plant dan
nog op te sporen, het opvallende blad is dan al
grotendeels verschrompeld. Na de vruchtzetting
sterft de plant volledig af in de hoop dat het zaad
voor een nieuwe generatie zal zorgen.
KLEINBLOEMIGE SALIE
Een tweede specialiteit van de streek is de klein
bloemige salie. Deze uiterst zeldzame salie gold
tot het jaar 2000 als uitgestorven in Nederland.
De laatste waarneming dateerde al van 1948!
Sinds de plant in 1745 voor het eerst in Neder
land werd aangetroffen, is deze altijd zeer zeld
zaam geweest. De meeste vondsten zijn gedaan
in het Gelderse rivierengebied en op Walcheren.
De onverwachte vondst bij Hoofdplaat was een
direct gevolg van een kleinschalig natuurbouw-
project. In een zandig talud was twee jaar voor
dien een oeverzwaluwwand aangelegd. Dat werd
geen groot succes omdat de bult letterlijk als los
zand aan elkaar hing en grotendeels inzakte. De
oeverzwaluwen zijn er nooit gekomen maar de
graafwerkzaamheden legden wel de kiem voor
ZEEUWS -12-LANDSCHAP
de r
lanc
om i
flori
kern
dier
enki
in N
groe
antv
te b
BITI
VOO
deli
die
waa
lanc
bari
die
pro'
omr
Het
onb
een
ont'
mig
pop
kus
uit i
dat
we2
Ie v\
de
biei
deli
niel
Chi
mei
A. a
van