PACHTERS EN ZEEUWS
LANDSCHAP;
WEDERZIJDS
VOORDEEL
PETER DE SMIDT
de hoogteligging van het maaiveld markeren. De
ene kant van de sloot ligt plaatselijk meer dan een
meter hoger dan de tegenovergelegen oever.
Het gaat om sporen van oude, heel kleinschalige
bedijkingen. In de tijd dat Groede een eiland was,
stroomde hier een brede zeearm, die uitmondde
in het Zwarte Gat, tussen de eilanden Groede en
Cadzand. Als je de kaart in detail bestudeert zie
je dat tussen de Nieuwe Groese Polder waar de
Blikken in ligt en de vroegere 'overkant', de Groote
Henricuspolder, niet zomaar één polder ligt, zoals
het op het eerste gezicht lijkt. Vanaf beide oevers
zijn er kleinschalige bedijkingen uitgevoerd. De
oude dijken zijn nog zichtbaar als steilrandjes. De
kreek is als het ware van twee kanten 'opgerold'
door inpolderingen. Vanaf de noodzijde (Groese
kant) werd de Van der Lingens polder bedijkt
en vanaf de zuidzijde de Kleine Henricuspolder.
Tussen die poldertjes lag nog een smalle bedding
die later afgedamd werd onder de naam Snouck-
Hurgronjepolder. De insteekhaven aan de west
kant kreeg de naam Marolleput.
Verder naar het zuiden ligt de volgende kreek, de
Reep in de Groote Henricuspolder. Een plek met
een paar fikse bochten in de dijk, wat duidelijk
maakt dat hier één of meer doorbraken hebben
plaatsgevonden. Het noordelijk deel van de Reep
is in feite een weel (een doorbraakkolk) en deze
wordt in de volksmond de Henricusput genoemd.
De naam weel komt in Zeeuws-Vlaanderen alleen
voor in de omgeving van Clinge, waar 'de Weel-
kens' liggen.
Onze tocht eindigt ten zuiden van Oostburg bij
het Groote Gat. Ooit beroemd om zijn 'levende
stenen'. Voor de Tweede wereldoorlog stond er
zelfs een bidkapelletje dat was opgetrokken uit dit
inlandse'koraal'. En opnieuw staan we voor een
verrassing. Deze kreek, op het eerste gezicht niet
anders dan andere, is grotendeels van menselijke
oorsprong. Gegraven om, via doorstroming naar
de Westerschelde, het Zwin bevaarbaar te houden.
Na één ochtendje excursie is het wel duidelijk: de
Zeeuws-Vlaamse kreken vormen één brok ge
stolde historie en elke keer is het net weer even
anders dan je als argeloze voorbijganger denkt.
C. Jacobusse is hoofd ecologie en kwaliteitszorg
van stichting Het Zeeuwse Landschap.
ZEEUWS - 19-LANDSCHAP
