MET HET HELE GEZIN
GENIETEN VAN DE
WALLEN VAN
RETRANCHEMENT
NATHALIEVAN POECKE
grachten, zoals die in de omgeving van Retran-
chement, Sluis en Aardenburg, vormen ware
natuurpareltjes.
Twee schansen die, voor zover mogelijk, hersteld
zijn aan de hand van oude bouwtekeningen, zijn
de Olieschans bij Aardenburg en Fort Berchem bij
Retranchement. Bij beide schansen werden bin
nen een jaar na reconstructie weer boomkikkers
waargenomen. Dubbele winst: de cultuurhistorie
van het landschap is weer zichtbaar geworden én
-onder andere- de natuur vaart er wel bij.
VERRASSING IN DE KRUISDIJKSCHANS
In tegenstelling tot de schansen, die enkel uit
aarden grondlichamen bestonden, was op de for
ten vaak bebouwing aanwezig. Meestal bestond
deze uit een houten wachttoren en soms een
paar eenvoudige onderkomens voor soldaten en
kruitmagazijnen. In enkele gevallen werden deze
bouwwerken uit steen opgetrokken. Tot twee
jaar geleden werd er vanuit gegaan dat geen van
deze bouwwerken meer aanwezig was. Tijdens de
restauratie van de Kruisdijkschans werden echter
schietgaten gevonden die er op duidden dat het
huidige woonhuis gebouwd is in de oorspron
kelijke verdedigingstoren. Daarmee is dit meest
recente restauratieproject binnen de Staats-
Spaanse Linies meteen een kroon op het werk
geworden.
N. van den Berg is medewerker grondzaken en pro
jecten van stichting Het Zeeuwse Landschap
3-LANDSCHAP
'Iedere wandeling is anders. De kleuren, de lucht,
watje ook ziet...', vertelt Nathalie van Poecke, over
haar dagelijkse wandeling over de Wallen. Vaak
wandelt ze er zelfs meerdere keren per dag. Dan
laat Nathalie de Jack Russell uit. En daarvoor kan
ze zich geen mooiere plek voorstellen dan de Wal
len die haar dorp Retranchement als een groene
oase omsingelen. Vaak gaan de jongens Tigo en
Kai ook mee. En regelmatig ook man en papa
Reggy.'De jongens ontdekken en beleven altijd
wat'zegt Nathalie. Bijvoorbeeld in het wilgenbos
je, dat ze het 'Shrek-bos' noemen, vernoemd naar
de film. Of ze gaan braakballen zoeken. Ze weten
steenuilen en een koppel ransuilen te zitten. Of
we lopen naar natuurgebied Willem Leopoldpol-
der om de koeien te bekijken. Vooral in het voor-
en najaar speuren we naar boomkikkers, die op de
bladeren van bramenstruiken langs het wandel
pad zitten. 'Dat is fantastisch om te zien. Vooral de
jonge exemplaren; die zijn zó aandoenlijk/Voor
een dergelijke dagelijkse verwondering geldt: je
moet het willen zien.