L
In Zeeland kunnen we trots zijn op de boomkikker. Een van de grootste Nederlandse
populaties leeft namelijk in Zeeuws-Vlaanderen. Het Zeeuwse Landschap zet zich al jaren
in voor behoud en herstel van deze diersoort. En met succes!
KIKKERLAND IN HET
door Fred Schenk
Foto links
Met een indrukwek
kende kwaakbtaas
zijn de mannetjes
onder gunstige
omstandigheden
vanaf 1 km hoor
baar. (F. Schenk)
Foto rechts
Na de metamor
fosezijn de juve
niele boomkikkers
doorgaans te zien
op braamstruweel
rond het voortplan-
tingswater.
(F. Schenk)
Foto rechts p.49
Aardenburgse
Havenpolder,
thuisplaats voor de
boomkikker.
(F. Schenk)
Het de boomkikker naar de zin maken is niet eenvou
dig, want hij is behoorlijk kritisch qua leefgebied. Als
amfibie leeft hij zowel in het water als op land. In het
water voor de voortplanting, waar de eieren en larven
zich ontwikkelen. Open en zonnige watergebieden
met flauw oplopende oevers hebben de voorkeur, vis
sen zijn ongewenst. Buiten de voortplantingstijd leeft
de boomkikker op het land. Het favoriete zomerleef-
gebied is een kleinschalig halfopen landschap met
gevarieerde begroeiing van kruiden en lage struiken,
's Zomers ook weer graag zonnig gelegen en met
een hoge grondwaterstand. Overwinteren doet de
boomkikker zo mogelijk vorstvrij, in holen in de grond
of onder hopen van plantaardig afval of stenen.
Eind jaren tachtig bleek de Nederlandse popula
tie boomkikkers met 80% te zijn afgenomen. Het
gifgroene kikkertje werd een van de sterkst be
dreigde amfibieën van het land en had zich in Zeeuws
Vlaanderen teruggetrokken in drie geïsoleerde en
kwetsbare leefgebiedjes: Retranchement, Cadzand en
Aardenburg, met in totaal nog hooguit 150 roepende
mannetjes.
BOOMKIKKER SUCCES
Door de inzet van Het Zeeuwse Landschap en door
de uitvoering van de Ecologische Hoofdstructuur
(EHS), waardoor meer aaneengesloten natuur is
gerealiseerd, gaat het goed met de boomkikker. In
een periode van tien jaar verdubbelde het aantal van
500 naar ruim 1000 roepende mannetjes in 2012.
Het leefgebied van de boomkikker in Cadzand en in
Retranchement is definitief aaneengesloten, terwijl
de Belgische populatie in de Zwinduinen langzaam
uit een diep dal krabbelt. En ook ten zuiden van Re
tranchement, in de ingerichte deelgebieden van de
Zwin- en Paspolder tot aan de Zwinbrug nabij Sluis,
heeft het dier zich gevestigd. De realisatie van de EHS
werpt hier duidelijk z'n vruchten af.
LEEFGEBIED AARDENBURG
De derde populatie, in Aardenburg, heeft heel wat
voor z'n kiezen gehad. Afgelopen jaren zijn, na
archeologisch onderzoek binnen het wallencomplex,
delen van de middeleeuwse grachten uitgegraven en
is de verlande gracht achter het oude stadhuis uitge
baggerd. Nieuwe kansen dienden zich ook aan: ten
noorden van Aardenburg zijn met een boomkikker-
vriendelijke inrichting de Olieschans en de Bordeel
schans gerestaureerd. In 2009 werd de Aardenburgse
Havenpolder van bijna 45 hectare ingericht en aan
ons overgedragen. Het toekomstbeeld wordt be
paald door de meanderende toegangsgeul naar de
voormalige haven van Aardenburg. Het kleinschalige
landschap dat wordt bepaald door de oude haven-
dijken, struweel en beplanting, is aangevuld met
voortplantingsmogelijkheden voor amfibieën.
In het kader van de nieuwe rondweg Aardenburg
is he
ha u
land
voor
vlee
zulle
MEI
De F
HM
bied
wat
daar
Olie
toor
in 2(
gete
tege
Het
r r
plar
gaai
mar
een
secc
de r
oevi
van
tot
Het
inze
pop
mer
om<
noo
latie
F.Sc
Het
Op
Het
exc
Hav
lee<
ZEEUWS -48-LANDSCHAP