HET KUSTLABORATORIUM
Een voorbeeldproject realiseren van een kustzone waar binnendijkse aquacultuur en een
mooi landschap samengaan. Dat was (en is) het doel van het project Kustlaboratorium van
Het Zeeuwse Landschap (HZL). Met dat projectvoorstel werd de stichting in 2010 de eerste
winnaar van het Droomfonds, ingesteld door de Nationale Postcode Loterij. Ruim zes
miljoen euro werd beschikbaar gesteld voor realisatie van het plan.
VERHUIST
Artist impression van
het kustlaboratorium.
(Nedbase).
door Marten Hemminga
In 2011 werd grond bij Burghsluis aangekocht.
In de afgelopen jaren is heel veel voorbereidend
werk gedaan voor de aanleg. Niets leek realisatie
aanvankelijk in de weg te staan. Maar dat beeld
kantelde na 2012. In dat jaar vond een explosieve
groei plaats van toxische algen in de Ouwerkerkse
Kreek. Vanaf dat moment was de schelpdiersector
bezorgd dat met het lozingswater uit de bassins
van Kustlaboratorium ook toxische algen naar de
Oosterschelde zouden kunnen toestromen. Opname
van zulke algen in schelpdieren maakt ze tijdelijk
ongeschikt voor consumptie, maar tast vooral het
imago van het product aan met grote gevolgen voor
de schelpdiersector. Gericht onderzoek, uitgevoerd
in opdracht van HZL, heeft uitgewezen dat er diverse
preventieve maatregelen genomen kunnen worden
die het risico op groei van toxische algen minima
liseren. Maar het risico is nooit voor de volle 100%
uit te sluiten. Daarom bleef de schelpdiersector bij
zijn bezwaren. HZL heeft vervolgens gezocht naar
alternatieven. Onder meer is afvoer via een buislei
ding naar de Noordzee onderzocht. Dit bleek echter
te kostbaar. Ook is uitgebreid gekeken naar een
afvoer via de sloten van het waterschap richting het
gemaal. Dit is technisch goed haalbaar. Een afvoer
via het slotenstelsel stuit echter op bezwaren van
het waterschap: de kans op zoutwaterschade vanuit
de sloten naar de omliggende landbouwgebieden is
weliswaar minimaal, maar wederom kan geen 100%
zekerheid gegeven worden. Het waterschap heeft
voorgesteld de afwateringsproblematiek van bin
nendijkse aquacultuur provinciebreed op te pakken
en te bespreken. Dat is echter voor uitvoering van
Kustlaboratorium geen oplossing, omdat besluitvor
ming hierover waarschijnlijk te lang zal duren.
In mei van dit jaar hebben we daarom in overleg
met de gemeente Schouwen-Duiveland besloten de
bestemmingsplanprocedure voor Kustlaboratorium
bij Burghsluis te stoppen. Dat is erg jammer, niet in
de laatste plaats voor de aquacultuurondernemers
die bij Burghsluis van start wilden gaan. Maar met
het loslaten van de locatie Burghsluis is het project
niet afgeblazen! We vinden het idee achter Kustlabo
ratorium nog steeds actueel en realisatie hard nodig:
laten zien dat binnendijkse aquacultuur mogelijk
is, zonder dat dat ten koste gaat van de landschap
pelijke en natuurwaarden van de kustzone. We zijn
dus op zoek naar een nieuwe locatie, en denken al
een geschikt alternatief gevonden te hebben. Maar
daarover later meer.
ZEEUWS -13-LANDSCHAP
