MESTVERWERKING
Het Zeeuwse Landschap wordt regelmatig
geconfronteerd met deze stikstofproblematiek. Zo
heeft de gemeente Reimerswaal begin dit jaar het
Voorontwerp Bestemmingsplan Buitengebied 2016
ter inzage gelegd. Eén van de nieuwe activiteiten
in dit bestemmingsplan was het toestaan van
een mestopslag en -verwerkingsbedrijf op korte
afstand - circa driehonderd meter - van de Yerseke
Moer. Naast de bouw van twaalf meter hoge silo's
die het zicht op het landschap van de Yerseke
Moer aantasten én de mogelijke stankoverlast,
verwachten wij dat deze activiteit op langere
termijn ook de ecologische waarde van ons
natuurgebied negatief gaat beïnvloeden. Bij de
opslag en verwerking van mest is volgens ons de
kans immers groot dat er stikstof vrijkomt, die
vervolgens in de nabije omgeving terechtkomt.
ZELDZAME SOORTEN OP VOEDSELARME(RE)
BODEMS
In de Yerseke Moer is de stikstofdepositie door de
bedrijvigheid in de omgeving al gestegen. Om
te zorgen dat de Moer een hoge natuurwaarde
blijft houden, is het beheer hierop aangepast. Zo
voeren we in de Yerseke Moer op diverse plekken
hooilandbeheer uit. Dit betekent dat er gemaaid
wordt en het maaisel afgevoerd wordt. Hierdoor
worden voedingsstoffen zoals stikstof uit het
ecosysteem verwijderd en krijgen zeldzamere
planten meer kans. Ook zorgt extensieve
begrazing op de andere plekken ervoor dat de
snelle groeiers beteugeld worden en er een
herverdeling komt van de voedingsstoffen in de
Moer. Door dit extensieve beheer komen er nu
diverse zeldzame vegetatietypen en bijbehorende
plantensoorten voor, zoals het wettelijk
beschermde glanshaver- en vossenstaarthooiland.
Daarnaast bleek enkele jaren geleden dat de
Yerseke Moer ook een belangrijk mycologische
waarde heeft: er zijn maar liefst twaalf zeldzame
soorten wasplaten aangetroffen. Dit is een groep
soorten onder de paddenstoelen die van nature
alleen voorkomt op voedingsstofarme, extensief
beheerde graslanden.
EFFECTEN OP WEIDEVOGELS
Vergrassing van de Moer door extra stikstof
depositie is ook een risico voor de weidevogels
die hier broeden. Zo kan de dalende diversiteit
aan planten ertoe leiden dat de hoeveelheid
insecten in de Moer afneemt. Juist insecten
vormen een belangrijke voedingsbron voor
de kuikens. Ook zorgt de vergrassing en
de verdichting van de grasmat ervoor dat
weidevogels zich minder makkelijk door het
gebied kunnen bewegen. Hierdoor hebben ze
meer energie nodig om bijvoorbeeld voedsel te
verzamelen of te vluchten. Ook zal bij een sterke
stijging van de stikstofdepositie de begrazing
moeten worden geïntensiveerd in de Yerseke
Moer, met meer vertrapping van nesten tot
gevolg.
KRITISCHE ZIENSWIJZE
De onderzoeken die zijn gedaan om de effecten
van mestverwerking op de Yerseke Moer in beeld
te brengen leken in eerste instantie gunstig: de
stikstofuitstoot op deze locatie zou namelijk
afnemen doordat bepaalde technieken zullen
worden gebruikt. Bij betere bestudering van de
bijgevoegde documenten bleek deze afname
echter gebaseerd te zijn op zeer veel aannames,
die vaak niet of niet goed onderbouwd waren. Ook
was er geen rekening gehouden met incidenten:
bijvoorbeeld een storing in de apparatuur die
lang onopgemerkt kan blijven. Deze kan grote
schade toebrengen aan de Moer. Naar aanleiding
van de door ons ingediende zienswijze hebben
wij hierover een gesprek gehad met de gemeente
Reimerswaal, waarbij wij onze zorgen hebben Grutto.
uitgesproken. In onze zienswijze én in dit gesprek (C. Jacobusse)
hebben wij verzocht om alsnog een andere locatie
te zoeken voor de mestverwerking. Met de Yerseke
Moer willen wij, gezien de grote ecologische
belangen én de uniciteit van het gebied, geen
risico lopen. Momenteel is het plan voor de
mestverwerking uit procedure gehaald om eerst
nader onderzoek uit te voeren. Maar of het plan
definitief van tafel is, moet nog blijken.
K. van der Vlugt is beleidsmedewerker Natuur en
Landschap bij stichting Het Zeeuwse Landschap.
Volg hem op twitter: @keesvandervlugt.
-LANDSCHAP
