m m
m
Vanaf de dijken langs de Westerschelde en het Waddengebied zie je de laatste echt
dynamische natuur die ons land nog heeft. De door het getij droogvallende zand- en
moddervlakten bieden voedsel aan vogels en een rustplaats aan zeehonden. Sommige
van deze platen zijn met planten begroeid. Het zijn schorren, in het noorden kwelders
genoemd. Niet alleen hun natuurwaarde is van belang, ze beschermen ook de dijken.
Om die beschermende functie op de langere termijn te kunnen voorspellen én benutten
is recent een computermodel ontwikkeld.
'>S
tv?' -Ji
jm:i
Een schor is niet Schorren zijn het leefgebied van unieke planten-
alleen belangrijk soorten, die daar overleven ondanks de dagelijkse
voorde natuur, overstroming met zout water. Het klinkt misschien
maar helpt ook vreemd, maar schorren ontstaan dankzij deze planten.
mee ons tegen Pioniersoorten, zoals Engels slijkgras en zeekraal,
overstromingen te vestigen zich het eerst op het nog kale, tijdens eb
beschermen, droogvallende, slik. Dit kan het begin zijn van een
(C. Jacobusse) schor. Het nieuwe computermodel is gebaseerd op
wetenschappelijk onderzoek naar de ontwikkeling van
schorren, gefinancierd door de Stichting Toegepaste
Wetenschap.
ZICHZELF VERSTERKEND EFFECT
Onder geschikte omstandigheden breiden de
pionierplanten zich langzaam uit. Het slik moet
bijvoorbeeld voldoende hoog liggen. Die hogere
delen liggen vaak langs de kust, tegen de dijken
en dus komen juist daar de meeste schorren tot
ontwikkeling. De stengels en bladeren remmen het
langsstromende water. Daardoor kan de in het water
meegevoerde modder naar de bodem zakken. Door
dit invangen van sediment hoogt de bodem tussen
en rond de planten langzaam maar zeker op. In de
Westerschelde kan dit wel enkele centimeters per
jaar zijn. Steeds meer planten kiemen of groeien uit,
waardoor het water nog meer geremd wordt en nog
meer modder bezinkt. Dit leidt uiteindelijk tot een
grote aaneengesloten vegetatie: een schor. Met het
doorgaande invangen van modder hoogt de bodem
steeds verder op. Gaandeweg verdringen planten die
op deze hogere delen beter en sneller kunnen groeien
de pioniersoorten.
SCHORCYCLUS
Een schor is dynamisch. Aanrollende golven kunnen
tot erosie van het hoger geworden schor leiden. De
op en tegen de schorrand beukende golven zullen het
hier langzaam maar zeker van de begroeiing winnen.
De rand brokkelt af, er vormt zich een klif dat steeds
verder terugwijkt. Dit kan meerdere meters per jaar
ZEEUWS -10-LANDSCHAP
