i
ZEEUWS -9-LANDSCHAP
maar als er verstoring optreedt, rent zo'n toom kuikens Een fazantenhen
alle kanten op. Ma vliegt daarbij onder luid misbaar op valt nauwelijks op.
naar een verderop gelegen schuilplek. Zodra het gevaar
geweken is krijgt ma al haar grut met haar zachte,
maar doordringende lokroep weer bij elkaar. Dat is
veel meer dan je durfde hopen toen je onbedoeld zo'n
fazantengezinnetje met je aanwezigheid verstoorde.
Als de fazantjes nog maar een week oud zijn kunnen
ze al prima vliegen. Als ze dan verstoord worden en
alle kanten opstuiven, lijkt het al helemaal alsof dat
nooit meer goed gaat komen. Geen paniek; het komt
altijd weer goed. Het kan best even duren voordat het
complete gezin herenigd is, maar met kuikens die al
vanaf de eerste dag zelfredzaam zijn als het om hun
natje en hun droogje gaat, kan er heel wat gebeuren
zonder dat het misloopt.
Fazantenjong.
Fazanten zijn eigenlijk verschrikkelijk leuke beesten.
Volledig geïntegreerde vreemdelingen die we gewoon
als onze eigen vogels moeten koesteren. In deze tijd
van het jaar hebben ze nauwelijks rust, want de hennen
mogen tot 31 december en de hanen zelfs tot eind
januari vrij bejaagd worden. Toegegeven: dat is het doel
waarvoor ze oorspronkelijk zijn geïntroduceerd. Maar
wordt het niet hoog tijd om ook daar eens kritisch over
na te denken?
C. Jacobusse is hoofd ecologie en kwaliteitszorg van
stichting Het Zeeuwse Landschap
die alleen maar aangevallen omdat ze het territorium
betreden? Wie het weet mag het zeggen. Er zijn in ieder
geval weinig of geen betrouwbare waarnemingen
van fazanten die eieren of kuikens van weidevogels
verorberen.
NESTVLIEDERSVAN KALIBER
Terug naar het fazantennest. Als alles goed gaat, komen
na circa 24 dagen broeden de jonge fazantjes uit het
ei. Dat zijn nestvlieders van een bijzonder kaliber.
Vanaf dag één scharrelen ze hun eigen kostje bij elkaar.
Weliswaar onder het toeziend oog van moeder fazant,
op haar schutkleur en blijft bij nadering heel lang op
het nest. Soms zolang, dat een argeloze passant al tot
op een meter van het nest genaderd is. In dat geval
zijn twee reacties mogelijk. Als het even kan sluipt de
fazantenhen voorzichtig en ongezien van het nest. Als
het gevaar geweken is, zet ze zich weer aan haar taak
om de eieren te bebroeden. Maar het komt ook voor
dat de hen in paniek raakt en luid roepend van het nest
opvliegt. Ze weet dat het nest ontdekt is, en zal er nooit
meer terugkeren.
ONVERKLAARD GEDRAG
Van fazanten is bekend dat ze heel vaak een ei leggen
in het nest van andere vogels. Vroeger was dat
schering en inslag bij patrijzennesten. Maar die zijn
inmiddels zó schaars geworden, dat dat maar zelden
meer geconstateerd wordt. Ook in nesten van eenden
dumpen ze geregeld een ei. Vaak wordt dat uitgelegd
als 'legnood', maar het komt té dikwijls voor om een
sluitende verklaring te zijn. Plattelandsbewoners
zeggen wel dat fazanten slordige ouders zijn,
maar ook dat klinkt weinig wetenschappelijk. Het
is een gedragsuiting waarvan we de achtergrond
gewoonweg niet weten.
Er is trouwens wel meer in het bestaan van de fazant
dat onbegrepen is. Neem de felheid en hardnekkigheid
waarmee broedende weidevogels zoals kieviten en
tureluurs rondscharrelende fazanten aanvallen. Die
weidevogels vallen normaliter alleen predatoren
zoals kraaien, reigers, eksters en hermelijnen aan.
Die vormen een wezenlijk gevaar voor de eieren en
kuikens. Geldt dat ook voor de fazanten? Of worden
