Aan de westrand van Zeeuws-Vlaanderen, ten zuiden van Retranchement, ligt tussen
de Kanaalweg en de Vlaamse grens 't Vienkenist. Ondanks het kleine oppervlak van nog
geen zes hectare, is dit natuurgebiedje het bezoeken meer dan waard. De afwisseling
van kleine, bloemrijke weilanden, bosjes, hagen, poelen en een dijk maakt het
gevarieerd en soortenrijk. Je mag hier vrij rondstruinen om volop van al dit moois
te genieten.
De helft van het terrein is eigendom van
natuurbeschermer Sjaak Herman, die het begin
jaren negentig op eigen initiatief als natuurgebied
inrichtte. Sjaak hield daarbij veel rekening met de
eisen van de boomkikker. Ook de strategische ligging
voor deze toen nog sterk bedreigde soort speelde
een rol bij de aankoop van het perceel. In 2004
voegde Het Zeeuwse Landschap hier een nieuw
verworven deel aan toe. Beide eigenaren werken
er goed samen. Zo is er één kudde runderen die
beide deelgebieden begraast. Dat is gunstig voor de
verspreiding van zaden, via zowel de vacht als het
maagdarmkanaal.
Ondanks dat't Vienkenist nog relatief jong is,
ontwikkelde het zich al tot soortenrijke natuur. Dit
komt door de grote variatie aan gradiënten: van nat
naar droog, van kalkrijk zand naar zavel en klei, en
van kort begraasd grasland, via ruigte en struweel tot
bos. Ook speelt de gunstige ligging in het Zeeuwse
Natuurnetwerk een rol, waardoor organismen het
gebied eenvoudig kunnen bereiken. Zo vormt het
een belangrijke'stapsteen'voor de boomkikker:
vanaf de Wallen van Retranchement heeft deze soort,
mede via 't Vienkenist, de Wallen van Sluis kunnen
rekoloniseren.
Wie een boomkikkerorkest wil horen, kan het best
op een warme meiavond komen luisteren. Met een
beetje geluk kekkeren er dan tientallen mannetjes.
Overdag zijn ze met goed weer op de braambladen
in zonnige struwelen te bewonderen. Door hun
perfecte camouflage zijn ze lastig te vinden. Andere
bijzondere dieren en planten die je hier kan zien
zijn de zomertortel, spotvogel, kneu, vijfvlek-
sintjansvlinder, gaffelwaterjuffer, vuurlibel, echt- en
fraai duizendguldenkruid, schaafstro, zomerbitterling,
moeraswespenorchis, rode ogentroost en goudhaver.
Ook de cultuurliefhebber komt hier aan zijn trekken.
Zo staat er een historisch waardevol veldschuurtje
van begin vorige eeuw. Koeienwachters die met
enkele dieren de polder introkken om bermen en
overhoekjes te begrazen, gebruikten de veldschuur
als tijdelijke stal. Vroeger waren ze algemeen, maar
tegenwoordig zijn ze vrijwel overal verdwenen.
Vandaar dat Het Zeeuwse Landschap het in 2014
renoveerde, mogelijk gemaakt door de Nationale
Postcode Loterij.
P. Calle is medewerker ecologie van stichting
Het Zeeuwse Landschap
't Vienkenist met
de gerenoveerde
veldschuur.
(L. Calle)
ZEEUWS -19-
LANDSCHAP
Vuurlibel.
(P. Hoppenbrouwers
