■O
UIT HET
LANDSCHAP
4
5
6
22
24
26
Zeeland
8
10
12
14
16
19
20
ANBI
IN DIT NUMMER
BIJZONDER ZEEUWS
TE GAST IN HET
ZEEUWSE LANDSCHAP
DE ZEEAREND, NIEUWE
BROEDVOGEL VOOR ZEELAND!
BEGRAZINGSBEHEER OP DE
WALLEN VAN RETRANCHEMENT
SCHORREN, OERNATUUR?
KLIMAATVERANDERING
EN NATUUR
ZO WERKT
TERRA MARIS
KLEIN MAAR FIJN
DOORTREKKERS ZIJN MAAR
KORTSTONDIG TE GAST
WANNES EN KEETJE
LANDSCHAP IN'T KORT
EROPUIT!
COLOFON
vgKf Provincie
POSTCODE
LOTERIJ
Landschappen
NL
MARTEN HEMMINGA
ZOMERSTRESS
De dodaars.
Nancy van Poelje in Inlaag 's-Gravenhoek.
Op de Slikken van de Heen vloog
het eerste jong uit.
Voor een rijke flora is maatwerk vereist.
Op bijna alle schorren is sprake van
menselijke invloed.
Wat betekent klimaatverandering voor de
natuur, de planten en de dieren?
Peter de Smidt, terreinbeheerder.
Duurzame schoolreis, het Raathuis,
herfstactiviteiten, de gevlekte witsnuitlibel
en de herkomst van onze opgezette dieren.
Boulevard de Wielingen.
Portretten van vijf vogels die Zeeland
tijdens de trek aandoen.
Ontdekken Oranjezon.
Nieuws uit de organisatie.
Wat er deze herfst te doen en te
beleven is in onze terreinen.
zeeuwslandschap is een uitgave van de stichting Het Zeeuwse
Landschap. Het blad verschijnt vier maal per jaar en wordt
toegezonden aan begunstigers van de stichting.
Overname van artikelen en illustraties alleen met
toestemming van de redactie met bronvermelding.
Redactie: Marten Hemminga, Chiel Jacobusse,
Aad de Klerk, Carolien van de Kreeke en Sven van Rijswijk,
eindredactie Ed Stikvoort
Foto voorpagina: Gewone wesp. (C. Jacobusse)
Portretfoto Marten Hemminga: Eline Hemminga
Opmaak Productie: Pieters Media
Oplage: 10.500
Digitaal op de hoogte blijven?
Donateurs kunnen ZEEUWSLANDSCHAP digitaal lezen via
de website: hetzeeuwselandschap.nl/
het-zeeuwse-landschap/lees-het-magazine.
Voor meer nieuws volg ons op FacebookC
of meld u aan voor onze emailnieuwsbrief op
hetzeeuwselandschap.nl/contact.
Het werk van Het Zeeuwse Landschap wordt mede
ondersteund door:
■NATIONALEB
Het Zeeuwse Landschap maakt deel uit van
o
Contactgegevens
Stichting Het Zeeuwse Landschap
Postbus 25,4450 AA Heinkenszand
Brugstraat 51,4475 AN Wilhelminadorp
0113-569110
info@hetzeeuwselandschap.nl
hetzeeuwselandschap.nl
Bankrekening:
IBAN: NL71 ABNA 0510336167, BIC: ABNANL2A
Donateurs betalen minimaal 20,- per jaar.
Giften aan Het Zeeuwse Landschap zijn onder
voorwaarden aftrekbaar van de belasting.
1 >n -V.Jf
GOED DOEL
FSC
MIX
Papier van
verantwoorde herkomst
FSC* C021795
ZEEUWSLANDSCHAP is in een composteerbare
folie verpakt.
De zomer is traditioneel komkommertijd voor de
pers, maar de afgelopen maanden vormden de
hitte en de droogte in Nederland (en in een groot
deel van Europa) zeker geen licht onderwerp om de
krantenpagina's gemakkelijk te vullen.
De continu hoge temperatuur en vooral de week
na week aanhoudende droogte zorgden voor
groot ongemak en veel daadwerkelijke schade.
Akkerbouwers en fruittelers zagen hun oogsten
gedeeltelijk mislukken, bruggen konden niet meer
open of dicht, en op veel plekken in binnen- en
buitenland richtten branden in natuurgebieden een
ravage aan. Als mens voel je je in zo'n periode heel
erg machteloos: het klimaat, zon, regen en wind, het
zijn fenomenen groter dan wij. We ondergaan het en
kunnen het niet naar onze hand zetten, al zouden
we het nog zo graag willen.
Periodes van hitte en langdurige droogte zijn er
natuurlijk altijd geweest. Het neerslagtekort in 1976
was nog groter, in 1921 verdorde de oogst, in 1616
vielen zelfs sommige rivieren droog, enzovoort.
Maar het KNMI voorspelt wel dat hittegolven en
extreem droge zomers in de toekomst waarschijnlijk
vaker zullen voorkomen als elementen van de
onafwendbare klimaatsverandering.
Dat is geen aantrekkelijk vooruitzicht; niet voor
mensen, maar ook niet voor planten en dieren. Als je
om je heen kijkt en de berichtgeving volgt, krijg je al
wel een vermoeden van wat zal gebeuren. Sommige
soorten bomen en planten zijn duidelijk gevoeliger
voor droogte dan andere. De kwetsbare soorten
zullen met moeite stand houden of na kortere of
langere tijd verdwijnen. Droogtegevoelige planten
zullen door droogte niet tot bloei komen, of maar
kort bloeien, met alle gevolgen van dien voor
insecten, zoals vlinders die zich moeten voeden
met nectar. Daar staat tegenover dat vele zuidelijke
soorten, die nu al in warme en droge gebieden
leven, zich hier kunnen vestigen.
Voor de natuurbescherming, nationaal en
internationaal, ligt er een grote opgave: hoe
richten we natuurgebieden zó in dat ze de
beste mogelijkheden bieden voor het kunnen
voortbestaan van een rijk geschakeerde flora en
fauna, waarvan de samenstelling echter vast en
zeker anders wordt dan nu het geval is.
dr. MA Hemminga
is directeur van
stichting Het Zeeuwse
Landschap
ZEEUWS-3
-LANDSCHAP
