AwiedeZwart OP DE KNIEËN VOOR HET KRUIPEND
tijdens het MOERASSCHERM
veldonderzoek Het kruipend moerasscherm is een zeer zeldzaam
aan kruipend plantje. Het komt in Nederland op slechts een paar
moerasscherm in locaties in Overijssel, Gelderland, Noord-Brabant en
het Groote Gat bij Zeeland voor. Het Zeeuwse Landschap beheert in
Oostburg. het Groote Gat bij Oostburg één van die zeldzame
(E. Stikvoort) groeiplaatsen. Omdat de soort ook buiten onze
landsgrenzen uiterst schaars is geniet die Europese
bescherming. Dat betekent een welkome juridische
ruggensteun voor de plant, maar tegelijk ook een
zware verantwoordelijkheid voor de beheefders van
Kruipend de terreinen met deze zeldzaamheid. Zij moeten
moerasscherm. namelijk zorgen dat het kruipend moerasscherm er
(A. de Zwart) overleeft. En dat is nog een knap lastige taak.
Door zijn geringe grootte en kruipende groeiwijze is
deze schermbloemige erg gevoelig voor verruiging
van de vegetatie. Als de omringende begroeiing
te hoog wordt, delft de soort onherroepelijk
het onderspit. Begrazing door koeien, om de
vegetatie kortte houden, is daarom een belangrijke
beheermaatregel, al valt ook het kruipend
moerasscherm goed in de smaak bij het vee. Het
plaatselijk opentrappen van de zachte grasmat
door de runderen is een ander positief effect van de
begrazing. Hierdoor ontstaan er tijdelijk kale plekken
in de vegetatie, waar het kruipend moerasscherm
kan ontkiemen. Lokale vertrapping is daarom
van levensbelang om de populatie te verjongen.
Tegelijkertijd is het ook een grote bedreiging
voor de kwetsbare kiemplantjes. Zie hier enkele
dilemma's waar de beheerder mee te maken heeft.
Omdat er nog te veel vragen open staan over
de eisen die kruipend moerasscherm aan zijn
leefomgeving stelt is op initiatief van de provincie
Zeeland, in samenwerking met Staatsbosbeheer,
Wageningen Universiteiten Het Zeeuwse
Landschap, een meerjarig onderzoek gestart. Dat
bekijkt welke beheermaatregelen de soort het beste
dienen. Dat betekent vele uren in het veld op zoek
naar het onopvallende plantje, om de hoeveelheden
te schatten, de bloeischermpjes te tellen en de
zaadzetting te volgen. Dit alles onder het toeziend
oog van de grazers waarmee deze zeldzaamheid zo
innig verbonden is.
AwiedeZwart
ZOOGDIERENKAMP IN EN ROND WATERDUNEN.
De Zoogdierwerkgroep Zeeland organiseert jaarlijks
een vierdaags herfstkamp waarbij vrijwilligers
zoogdieren in een gebied inventariseren. Begin
oktober dit jaar stonden Waterdunen en diverse
nabijgelegen natuurgebiedjes op het programma.
Zeeuws-Vlaanderen is landelijk gezien een zeer
interessante streek voor muizenonderzoek,
aangezien de hier voorkomende veldspitsmuis
en ondergrondse woelmuis elders in Nederland
nagenoeg ontbreken.
In totaal werden op twaalf plekken in natuur
gebieden van ons Landschap tweehondervijftig
inloopvallen geplaatst, waaronder Waterdunen,
Verdronken Zwarte Polder, Zwartegatsche Kreek en
acht bloemdijken. De vallen werden op de eerste
dag geplaatst, maar nog niet op scherp gezet, zodat
de muizen aan de vallen konden wennen. De ochtend
erna deden de vrijwilligers er nieuw voer in en zetten
alle vallen op scherp. Vervolgens werden ze elke
ochtend en avond gecontroleerd. Alle muizen werden
op naam gebracht, geteld en weer vrijgelaten.
Op de Austerlitzdijk en de Geuzendijk werd de
zeer zeldzame veldspitsmuis gevangen. Andere
bijzonderheden waren de vangst van twee wezels
en een dwergspitsmuis. Verder zijn de bosspits-,
huisspits-, bos-, rosse woel-, veld- en dwergmuis
gevangen. De dichtheden van muizen waren over
het algemeen vrij hoog. Dat laatste is positief, want
muizen vormen een belangrijke voedselbron voor
roofvogels en zeldzame marterachtigen, zoals de
hermelijn.
Tijdens het vleermuizenonderzoek met batdetectors
bleek dat ruige en gewone dwergvleermuis op de
meeste locaties voorkwamen. In Waterdunen en
de Baarzandse kreek bleken daarnaast ook veel
watervleermuizen aanwezig.
De lage aantallen gevangen veldspitsmuis en het
geheel ontbreken van de ondergrondse woelmuis
doen vermoeden dat het huidige beheer van de
onderzochte bloemdijken - veelal hooien - voor
deze soorten niet ideaal is. Vermoedelijk verkiezen
ze ruigere vegetaties. Op dijken zonder beheer
en met veel bomen en struweel ontbraken de
beide soorten helemaal. Meer onderzoek naar hun
voorkeurshabitat is nodig om te kijken hoe we ze
beter kunnen beschermen. Het organiseren van en
deelnemen aan dit soort kampen is een enorme klus.
De natuurbeheerders bieden wel ondersteuning,
maar Kees de Kraker is diegene die al jarenlang
een groot deel van de organisatie op zich neemt.
Bij deze bedank ik hem mede namens de overige
werkgroepleden en Het Zeeuwse Landschap voor zijn
rol hierin. Kees doet dit met veel enthousiasme en zijn
inzet wordt erg gewaardeerd!
Pepijn Calle
SPONSORING DOOR GROENE KRING
Een natuurminnend gezelschap van ondernemers
uit verschillende branches is in de Groene Kring met
ons Landschap verbonden. De leden sponsoren
onze stichting en dragen zo bij aan het behoud en
beheer van natuur en erfgoed in Zeeland. Ze laten
daarmee zien dat zij maatschappelijk verantwoord
ondernemen. Zij weten dat hun regio baat heeft
bij een gevarieerde, groene en aantrekkelijke
woonomgeving en tonen met hun financiële steun
hun lokale betrokkenheid.
Wij zijn blij met de Groene Kring en gaan graag
mooie, langdurige sponsor-relaties aan, in een voor
elk lid unieke samenwerking. De sponsors kunnen
kiezen uit verschillende pakketten, zodat er voor
ieder bedrijf een mogelijkheid is om lid te worden.
Wij geven zelfs de mogelijkheid om een gebied
te adopteren. Als tegenprestatie bieden wij naast
zichtbaarheid van het bedrijf op onze website ook
gratis bijzondere vergaderruimte aan en noemen
we de bedrijven jaarlijks op een 'bedankpagina' in
ons tijdschrift, om te laten zien welke bedrijven het
Landschap een warm hart toedragen. Daarnaast is
een relatiedag mogelijk, waarbij wij de werknemers
en/of klanten volop laten genieten en ontspannen
in één van onze prachtige gebieden. Een natuurlijke
tegenprestatie dus!
Kijkt u eens op de website (hetzeeuwselandschap.
nl/steun-ons/groene-kring/deelnemende-bedrijven)
naar deze ondernemers. Ze zijn het natuurlijk waard
om gezien te worden. Bent u geïnteresseerd of kent
u een ondernemer die lid wil worden van de Groene
Kring? Neem dan contact op via
l.piso@hetzeeuwselandschap.nl of 0113 -569 123.
Linda Piso-Moerdijk
:4-LANDSCHAP
Veldspitsmuis.
(P. Calle)
Kees de Kraker
staat een verslag
gever van Omroep
Zeeland te woord
over het muizenon
derzoek tijdens het
zoogdierenkamp.
(N. Oostinga)
25 - LANDSCHAP
