geworden, zijn landschapselementen als hagen,
slootkanten en overhoekjes verdwenen. Dat waren
allemaal habitats voor boerenlandvogels, bijen en
andere insecten. Door de grootschalige landbouw
is diversiteit in gewassen en bewerkingsperioden
verdwenen. De intensivering is gestimuleerd door
industrie en overheid, en is geen individuele agrariër
te verwijten. Feit is wel dat ons platteland hierdoor
tot een ecologische woestijn verworden is. Niet
alleen de vogels hebben hiervan het effect gemerkt,
ook de landbouw zelf loopt door de intensivering
tegen grenzen aan.
TOPGEBIED DE POEL
Door intensieve, chemisch gestuurde landbouw gaat
de bodem achteruit en ook de insecten die nuttig
zijn voor natuurlijke plaagbestrijding verdwijnen
daardoor uit het landschap. We staan nu op een
punt waar de belangen van landbouw en natuur
niet recht tegenover elkaar staan, maar juist blijkt
dat deze grote overlap vertonen! Dit hebben we de
afgelopen vijfjaar gemerkt en ook al in de praktijk
gebracht op Schouwen bij Burghsluis. In navolging
willen we nu ook in de Zak van Zuid-Beveland
samen met boeren, natuurbeheerders en andere
gebiedspartijen de handen ineenslaan. Zo kunnen
we samen, met kennis van landbouw en natuur, het
boerenland weer duurzamer maken voor boeren,
bodem en biodiversiteit. In samenwerking met
Landschapsbeheer Zeeland, Natuurmonumenten,
de plaatselijke Agrarische natuurvereniging
(Milieucoöperatie), de Gemeente Borsele en de
Provincie Zeeland hopen we de komende jaren deze
samenwerking vorm te geven.
KENNIS NODIG
Ter voorbereiding hebben Het Zeeuwse Landschap,
Natuurmonumenten en de Provincie Zeeland
onderzoek gedaan in een gebied van 6 vierkante
kilometer om te kijken welke boerenlandvogels er
nog voorkomen en of er kansen liggen voor deze
soorten. Hieruit blijkt dat de meeste soorten zich
hebben teruggetrokken in de natuurgebieden.
Maar het blijkt ook dat deze op zichzelf niet
voldoende zijn. De patrijs die eens algemeen
voorkwam, werd twee jaar geleden voor het laatst
gezien en kon er, na veel inventarisatiewerk in
voorjaar en winter, niet meer vastgesteld worden.
Om vogels in dit veranderde landschap een nieuwe Zomertortels.
kans te geven hebben we veel kennis nodig. (C. Jacobusse)
Met voldoende kennis kunnen we proberen om
in het huidige landschap op een efficiënte manier
ruimte voor boerenlandvogels te creëren. Behalve
voor veldleeuweriken, gele kwikstaarten en kieviten
is dit gebied ook nog belangrijk voor zomertortels.
Van de 1000 in Nederland overgebleven broedparen
van deze duivensoort broedden er afgelopen jaar
nog circa vijftien in de natuurkernen van de Zak van
Zuid-Beveland.
ONDERZOEK ZOMERTORTELS
De zomertortel is een soort waar het heel slecht
mee gaat en waar we eigenlijk te weinig van weten.
Sinds de jaren tachtig van de afgelopen eeuw is de
Nederlandse populatie met 97% afgenomen.
De zomertortel is onze kleinste duif en ook de enige
die de winter in de Afrikaanse Sahel doorbrengt.
Dit is een erg risicovolle reis. In Zuid-Europese en
Afrikaanse landen worden naar schatting jaarlijks
een miljoen zomertortels door jagers en stropers
gedood. Eenmaal aangekomen hebben ze te maken
met een door klimaatverandering en ontbossing
veranderende Sahel. Ondanks de complexe
internationale problematiek waar deze soort mee
te maken heeft willen we hier in hun broedgebied
doen wat we kunnen om deze soort in ons mooie
landschap te behouden. Daarom financiert Het
Zeeuwse Landschap onderzoek naar deze soort.
In 2019 zullen vier zomertortels in de Zak van Zuid-
Beveland voorzien worden van een gps-zender.
Hierdoor hopen we inzicht te krijgen in de locaties
en het type vegetaties waar deze vogels hun voedsel
vinden. Hiermee kunnen we dan hopelijk gerichte
maatregelen nemen voor deze tortels.
De zomertortel is natuurlijk maar één van de
doelsoorten waarvoor we in het toekomstige Het landschap
topgebied De Poel nieuwe kansen willen scheppen. rondde
Boerenlandvogels als kneu, spotvogel, en steenuil Gerbenesseweg
hebben net zo goed extra zorg en specifieke tussen Nisse en
maatregelen nodig. Dat wordt nog een forse 's-Heer Abtskerke
uitdaging, maar samen met de boeren en al de in i960 en 2017;
andere gebiedspartijen moet dat goed komen. voormalig
Nationaal
C. Vreugdenhil is medewerker ecologie en H. Vermin Landschap,
is terreinbeheerder Bevelanden Philipsland van (Geoweb Provincie
stichting Het Zeeuwse Landschap. Zeeland)
ZEEUWS-13-
LANDSCHAP
