van Terra Maris
VALE GIERZWALUW
Ditmaal de allernieuwste aanwinst van Terra Maris
in deze rubriek. En wat voor een aanwinst!
Het museum is in het bezit gekomen van een hele
zeldzame vogel: de vale gierzwaluw. Deze soort is
levend maar in negentien gevallen met zekerheid
in Nederland vastgesteld, waarvan drie keer in
Zeeland: november 2013 op Neeltje Jans, november
2015 boven Colijnsplaat en november 2018 in
Oranjezon. Normaal gesproken overwinteren vale
gierzwaluwen ten zuiden van de Sahara en ze
broeden rond de Middellandse Zee. Ze maken daar
holen in steile rotswanden, waarin ze nestelen.
'Onze'zwaluw is op 14 november afgelopen jaar
door Bianca Plune levend, maar wel verzwakt,
in Kamperland gevonden. Zij bracht de vogel
naar vogelopvang de Mikke in Middelburg om
hem te laten opknappen. Helaas mocht dat niet
baten. Op 11 november waren er al twee vale
gierzwaluwen gemeld boven het oostelijke
deel van Oranjezon, tussen Oostkapelle en
Vrouwenpolder. Deze twee vogels werden daar
vergezeld door een huis- en een boerenzwaluw en
werden er op de 12e weer gezien. De 13e november
was er echter nog maar één te bewonderen. De 14e
vond Bianca dus de verzwakte vale gierzwaluw,
hemelsbreed nog geen acht kilometer verderop.
De kans is dan ook heel groot dat die één van de
twee vogels van Oranjezon was.
Het op naam brengen van een vale gierzwaluw
kan in de praktijk nog best lastig zijn, omdat er
overeenkomsten zijn met het verenkleed van
de gewone gierzwaluw en dan met name van
jonge soortgenoten. Het verenkleed van de vale
is lichter dan van de gewone gierzwaluw, alleen
is dit bij verschillende lichtomstandigheden soms
moeilijk te zien. Aan de ondervleugel valt op dat de
donkere voorrand sterk met de rest van de lichtere
ondervleugel contrasteert. De rug van de vale
gierzwaluw is donkerder dan de bovenvleugels,
waardoor er een 'zadel' ontstaat, dat ontbreekt
bij de gewone gierzwaluw. Verder heeft de vale
gierzwaluw een grote, witte keelvlek en meer wit op
zijn voorhoofd, waardoor het lijkt of hij een donker
masker draagt.
Voor zover ik het goed heb weten te achterhalen
zijn wij nu het enige museum in Nederland met
een vale gierzwaluw die op Nederlandse bodem
gevonden is (en gestorven). Dat maakt deze
aanwinst nog een stuk bijzonderder. Mocht je dit
topstuk willen bewonderen, dan raad ik je aan
de website van Terra Maris in de gaten te houden
en mee te gaan met een rondleiding in het Open
Depot. Tijdens de activiteit'Zoldergeheimen'word
je rondgeleid op de zolder waar de vale gierzwaluw
inmiddels een plekje heeft gekregen.
Jan Tuin
De vale gierzwaluw
in het Open Depot.
(M. Klootwijk)
ZEEUWS -18 - LANDSCHAP
