r r
r
van Terra Maris
LEPELAAR UIT PRAAG
J
I r
UIT
Tekst en foto: Erik Speksnijder
Op 4 juni van dit jaar vond ik tijdens een
broedvogelinventarisatie in de Westeindse
Weel bij Borssele een zwaargewonde lepelaar.
Deze was vermoedelijk tegen één van de vele
hoogspanningsmasten vlakbij dit gebied
gevlogen. Eén poot van de lepelaar was gebroken
en een bot stak ver uit. Het dier bloedde hevig en
heb ik daarom uit zijn lijden verlost. Dat was wel
even slikken
Ik zag dat het dier geringd was. Ik stond wel even
verbaasd te kijken: er stonden 'Zoo Praha Bohemia'
en een kort nummer op de ring. De vogel was
geringd in Praag in Tsjechië! Ik gaf de waarneming
door aan een collega, die me aanraadde de ring te
melden bij Griel.nl. Dat is het Geautomatiseerde
Ring Invoer en Export Loket. Hier kun je terecht
De lepelaar zal een
mooie aanvulling
zijn op de huidige
vogelverzameling.
met alle ringwaarnemingen.
Al snel na het invoeren van de gegevens werd
ik benaderd door het Praagse ringcentrum, met
de mededeling dat het ringnummer niet klopte.
Het stond niet in hun systeem. Na wat heen en
weer mailen met dat ringcentrum en enkele
vogelaars werd duidelijk dat het vermoedelijk
een dierentuindier betrof en geen door aan een
dierentuin verbonden onderzoeker geringde,
wilde vogel. Op goed geluk benaderde ik hierop
één van de Praagse dierentuinen. Toen bleek het
dier, zoals veel andere dierentuindieren, in het
dierentuinregister te staan.
Dankzij de Praagse dierentuin, een vogelaar die
Artis benaderde en het Praagse ringcentrum
ontstond een beeld van de levensgeschiedenis
van het dier. De lepelaar was op 7 april 2009
geboren in een Praagse dierentuin, uit een Duitse
en een Franse ouder. Op 1 juli 2010 is de vogel
verkocht aan een vogelkwekerij in Stramproy
in Limburg. Ruim vijf jaar geleden ontsnapte
de lepelaar daar, waarna die zich aansloot bij
soortgenoten in het Sloegebied. Hier werd de
vogel onder andere in 2018 gefotografeerd. Helaas
eindigde het verhaal van de vogel dus begin juni
dit jaar. Het dier werd elf jaar oud - een lepelaar
kan wel twintig worden - en leefde ongeveer zijn
halve leven in gevangenschap en de andere helft
in vrijheid.
Het verhaal van de vogel eindigt toch nog niet
helemaal. De restanten van het dier liggen nu in
de vriezer van Terra Maris. Vooral het kleurrijke
verhaal, maar ook het bruidskleed van de vogel
maken het dier een aanvulling op de huidige
collectie, waarvoor we meer en meer op zoek zijn
naar dieren met een verhaal. Van de oprichter van
het museum en preparateur Wim Phaff vernamen
we dat het nog niet makkelijk zal zijn om de
kapotte poot te repareren. Maar met Wims lange
ervaring en kunde is dit een uitdaging waaraan hij
wel durft te beginnen. Hopelijk is de vogel over
een poosje in onze museumcollectie opgenomen
en te zien.
ZEEUWS-18-LANDSCHAP
Het Bosje van Klompe (4 ha groot) ligt op het
'eiland'Sint-Philipsland in de gemeente Tholen.
Het is een echt polderbosje, waarvan we er nogal
wat hebben in Zeeland: met canadapopulieren in
alle kijkrichtingen op een rij.Tenminste,
zo zag het er tot enkele jaren geleden uit.
Zo'n 'houtakker' is natuurlijk geen echt
natuurgebied. Toch krijgen deze bosjes in de loop
der jaren steeds meer natuurwaarden. Het Zeeuwse
Landschap stond in 2017 dan ook voor de keuze
het bosje vanzelf natuurlijker te laten worden of
dit proces wat te versnellen. Puristen onder de
ecologen vinden dat een aangeplant bos niet
in het polder-krekenlandschap thuishoort. Toch
heeft dit bosje wel wat natuurwaarde. Zo slapen
er reeën en broedt er al jaren een buizerdpaar en
sinds enkele jaren ook de havik. Maar het geeft ook
conflict: beide roofvogels zijn een gevaar voor de
weidevogels die in de omgeving broeden.
Omdat Het Zeeuwse Landschap toch ook de
bestaande natuurwaarden wilde respecteren,
is er na een afweging voor gekozen bomen te
kappen, maar lang niet alle. Het gebiedje sluit zo
landschappelijk beter aan op de naastgelegen
Bruintjeskreek. Het Bosje van Klompe ligt namelijk
in dezelfde voormalige bedding van deze oude
Jonge haviken op
het kunstnest in
2019 in het
Bosje van Klompe.
(D. Gunst)
stroomgeul. Een flink deel van het bosje is dus
gespaard om die eerdere natuurwaarden te
behouden, en de randen zijn wat geleidelijker
gemaakt door er enkele bomen weg te halen. Kort
daarna is echter een aanzienlijk deel van het bosje
tijdens een storm omgewaaid. Dat zorgde voor een
weelderiger en natuurlijker bosbeeld. Het gaf en
geeft ook de gelegenheid om wat meer - inheemse
- boomsoorten in het bosje te krijgen. Omdat
ook de nestboom van de havik was omgewaaid,
hebben we een kunstnest geplaatst. Een paartje
bracht er in 2019 succesvol jongen groot. Een jaar
later ging ook die boom om en verkoos de havik
een andere omgevallen boom. Ook dit nest waaide
er met een storm uit, toen de jongen groot, maar
nog niet vliegvlug waren. Ze zijn - op één na - met
een tijdelijk kunstnest gered en uitgevlogen. Ook
is een aangrenzende, voormalige akker als weiland
ingericht. Er is een laagte in gemaakt, om kwelwater
aan het oppervlakte krijgen. Dat biedt veel
potenties. Het perceel heeft zijn waarde al laten
zien: er foerageerden al twintig grote zilverreigers
op muizen en andere kleine dieren die er al leven.
W. Castelijns is hoofd ecologie en kwaliteitszorg van
stichting Het Zeeuwse Landschap
ZEEUWS-19-LANDSCHAP
