Waterbeheer en vossenrasters
maatregelen voor weidevogels in de Sint Laurense weihoek
Door Jaco Walhout
De Sint Laurense Weihoek, gelegen aan de Zandvoortweg ten noordwesten van
Middelburg, is in korte tijd uitgegroeid tot een begrip onder vogelaars en andere
natuurliefhebbers. Het gebied is ook populair onder wandelaars en fietsers die vanaf
de openbare weg die dwars door het gebied loopt aan beide zijden een prachtig
uitzicht hebben over de weiden en plassen. Op een mooie voorjaarsochtend waant
men zich in het paradijs met luchten vol baltsende kieviten, grutto's en zingende
veldleeuweriken.
Grutto op
vossenraster
(Marcel Klootwijk)
Landschap en ontwikkeling
De Weihoek was tot het begin van deze eeuw
in gebruik als agrarisch akker- en weidegebied.
In 2003 kocht het Het Zeeuwse Landschap de
eerste percelen aan en in de loop der jaren is
het reservaat steeds verder uitgebreid tot thans
bijna 150 hectare. Het grootste deel ervan (135
hectare) is de afgelopen decennia ingericht en in
beheer genomen als vochtig weidevogelgrasland.
Kruidenrijke reliëfrijke, hollebollige graslanden
domineren. Daarnaast zijn delen van het gebied
afgegraven waardoor verschillende grote ondiepe
plassen met moerasvegetatie zijn ontstaan die
geliefd zijn bij met name eenden en steltlopers.
De Sint Laurense Weihoek is tegenwoordig het
belangrijkste weidevogelgebied op Walcheren. Het
is de enige plek op Walcheren waar nog substantiële
aantallen grutto's broeden. Daarnaast broeden er
belangrijke aantallen tureluurs, kluten, kieviten,
scholeksters, veldleeuweriken en graspiepers. Dit zijn
stuk voor stuk soorten die landelijk in zwaar weer
zitten en met name in agrarisch productielandschap
sterk achteruit zijn gegaan, waardoor ze meer en
meer zijn aangewezen op weidevogelreservaten.
Waterbeheer
Het Zeeuwse Landschap is voortdurend bezig
om de omstandigheden voor de weidevogels te
optimaliseren. Tot tien jaar geleden was verdroging
van het gebied een groot probleem; door het
weglekken van water vielen de plassen reeds in
het broedseizoen geheel of gedeeltelijk droog
waardoor er onvoldoende voedsel aanwezig was
om de kuikens grootte brengen. Om die reden
zijn de duikers en andere afwateringssystemen in
het gebied in de periode 2011 -2013 grotendeels
dichtgemaakt. Daarnaast zijn extra greppels, sloten
en ondieptes aangelegd om watervast te houden.
Enkele jaren geleden is een molentje in het gebied
geplaatst dat in het droge seizoen water uit de
naastgelegen watergang in (een deel van) het
gebied pompt. Ruim de helft van het gebied ten
zuiden van de Buttingse weg wordt hierdoor van
water voorzien.
De droge lentes en zomers van de laatste jaren
onderstrepen de urgentie van goed waterbeheer en
stellen de beheerders elk jaar weer voor een flinke
uitdaging. Het dreigende droogvallen van een plas in
het noordelijk deel van het gebied in juni 2020 kon op
de valreep worden voorkomen door tienduizenden
liters water vanuit een sloot te pompen, waardoor de
vele klutenkuikens die daar rondliepen gered werden
van een zekere hongerdood.
Predatoren
Dat de weidevogels zich concentreren in de Sint
Laurense Weihoek en daar in toenemende mate
nestelen is natuurlijk goed nieuws, maar het trekt
naast natuurliefhebbers ook roofdieren aan. Voor
blauwe reigers, kleine mantelmeeuwen, buizerds,
bruine kiekendieven en zwarte kraaien zijn de
jonge kuikens een welkome snack en ook wezels,
hermelijnen, egels en bunzingen eten regelmatig
eieren en jonge weidevogels. Sinds het einde van
de vorige eeuw heeft de vos Zeeland en Walcheren
ZEEUWS-8-
LANDSCHAP
