De verschillen tussen oost en west blijken erg klein te zijn. Uit het
kaartje blijkt ook dat de hoogstamboomgaarden zeer verspreid
voorkomen. Opvallend is het geringe aantal in de gemeente Hulst.
De oppervlakte is de oppervlakte van het gehele perceel dat als
boomgaard gezien kan worden. Soms staat zo'n perceel nog hele
maal vol met fruitbomen, soms zijn er nog maar een paar bomen
aanwezig. De volgende tabel geeft wat informatie over het aantal
bomen per boomgaard.
In de boomgaarden in het oosten staan gemiddeld wat minder
bomen. Dat komt vooral omdat de boomgaarden gemiddeld wat
kleiner zijn. In totaal staan er in Zeeuws-Vlaanderen nog 7600
hoogstamfruitbomen, en kunnen er 4600 worden bijgeplant.
Het verschil tussen oost en west kan deels verklaard worden door
het feit dat in het oosten veel kleine boomgaarden te vinden zijn in
de dorpen op de zandrug langs de grens (zuiddorpe, koewacht,
heikant).
6
De aanwezige hoogstamfruitbomen zijn zoveel mogelijk op soort
gebracht.
Bij de bomen waarvan de soort bepaald kon worden ligt de verhou
ding als volgt: 40% appels, 30% peren, 13% pruimen, 5% kersen,
11% walnoten en 1% diversen (moerbei, mispel, abrikoos e.d.).
Het was meestal niet mogelijk om de rassen te onderscheiden. In
een aantal gevallen zijn deze gegevens wel verzameld, meestal
wanneer een eigenaar kon vertellen welke rassen in de boomgaard
aanwezig waren. Bij rassen moet je bijvoorbeeld denken aan sterap
pel, goudrenet, zure hondsmuil, gieser wildeman.
Andere landschapselementen die vaak in de boomgaarden worden
aangetroffen zijn knotbomen, heggen en veedrinkputten. De
aanwezige elementen zijn geteld, en er is aangegeven wat er bijge
plant of aangelegd kan worden. Er staan 3000 knotbomen, en er
kunnen er 1300 bijgeplant worden. Er is nog 18000 meter heg
aanwezig, 30000 meter kan bijgeplant worden. Er liggen 125
veedrinkputten in de hoogstamboomgaarden, er kunnen nog 150
veedrinkputten gegraven worden.
waarde van de hoogstamboomgaarden
Een genetische en cultuurhistorische waarde hebben alle hoogstam
boomgaarden (oude fruitrassen, deel uit makend van het oude
cultuurlandschap). Om een duidelijke landschappelijke waarde te
hebben moet de boomgaard zichtbaar zijn in het landschap. Het
overgrote deel van de hoogstamboomgaarden is bijzonder zichtbaar
in het verder overwegend open polderlandschap. Zeker wanneer de
bomen in het voorjaar met bloesem getooid zijn.
Verder hebben de hoogstamboomgaarden een zekere natuurwaarde,
alhoewel het geen natuurgebieden zijn. Met name voor vogels zijn
de hoogstamboomgaarden interessant, bijvoorbeeld voor Steenuil,
Grote Bonte Specht, Groene Specht en Grote Lijster. Holten in
bomen zijn daarbij van groot belang. Ook andere diergroepen,
zoals kleine zoogdieren, amfibieën en insekten profiteren van de
aanwezigheid van een hoogstamboomgaard. Aanwezigheid van
7
De Boom In 3-94
gegevens per boomgaard
Aantal bomen
Aantal bij te planten bomen
Aantal bomen na bijplanten
Zeeuws-Vlaanderen
West Oost Totaal
20 14 16
10 10 10
30 24 26
De Boom In 3-94
