Rups gevonden, wat te doen?
Aan de wandel
Zeer regelmatig worden wandelaars geconfronteerd met een plotse
ling overstekende grote rups. Vaak gaan rupsen, wanneer ze hele
maal volgroeid zijn, op zoek naar een geschikte plaats om te
verpoppen. Ze kunnen dan behoorlijke afstanden afleggen in een
rappe wandelpas. De zwarte harige rupsen van beervlinders kom je
vaak tegen. De netelige haren worden als bescherming gebruikt in
het omhulsel waarin de rups verpopt. De verpopping vindt plaats
in de grond of in het strooisel boven de grond. Ook komt men wel
eens de gladde joekels van van pijlstaartvlinders tegen met dat
typische 'staartje'.
Mee naar huis
U kunt in alle gevallen de rups met rust laten, maar u kunt 'm ook
meenemen en thuis in een bakje laten verpoppen. Zorg dat er in
het bakje iets vochtige turfmolm of potgrond aanwezig is en enkele
takjes. Veel nachtvlinders verpoppen in de grond en andere (dag
vlinders) weer aan een stengel.
Het is ook heel goed mogelijk dat u rupsen vindt die aan een plant
zitten te vreten. Deze zijn dan vaak nog niet volgroeid en kunt u
thuis dan verder opkweken. Hierbij moet u wel zorgvuldig te werk
gaan. Kweek slechts een paar rupsen van dezelfde soort bij elkaar
op in een ruimte. Rupsen zijn soms kannibalen, die van de Hyena
eten zelfs hun soortgenoten op. Iedere dag moet u vers voedsel
geven, het liefst van de plantsoort (waardplant) waar u de rups op
gevonden heeft. U moet de rupsen zelf laten overstappen van de
oude takjes of blaadjes of anders met een kwastje zachtjes overve-
gen. Een lichte beschadiging is al dodelijk voor de rups. Het is
handig om stengeltjes met blad in een met water doordrenkte prop
keukenpapier te steken en daar alluminiumfolie rond te doen. Zo
blijven de blaadjes knapperig vers voor de hongerige rupsen.
Iedere dag moet u de uitwerpselen verwijderen. Anders gaan de
rupsen dood door schimmels of bacteriën.
14
Horregaas tegen sluipwespen
Het bakje of een emmer, waar u de rupsen in opkweekt, moet aan
de bovenkant opengelaten worden. U moet er horregaas overheen
spannen om te verijdelen dat ze weglopen maar vooral om te
voorkomen dat er sluipvliegen (brakvliegen) of sluipwespen in
komen om eitjes in de rupsen of poppen te leggen. Ik heb het zelf
al meegemaakt dat er in plaats van een mooie vlinder een Sikkel
wesp (Ophion luteus) uit een vlinderpop te voorschijn kwam in het
voorjaar. Zet de bak op een lichte plek, maar nooit in de zon.
Takjes in de emmer kunnen door de uitkomende vlinders worden
gebruikt om op te klimmen en rustig hun vleugels 'vol te pompen'.
Voorkom het volledig uitdrogen van de bak, maar te nat is nog
erger, vanwege schimmels en bacteriën.
Heeft de rups zich eenmaal verpopt dan zet u het geheel op een
plaats met ongeveer de buitentemperatuur, een koele schuur of
onder een afdak. Laat u de poppen in het verwarmde huis dan
komen de vlinders zeker te vroeg uit en kunt u ze eigenlijk niet
buiten vrijlaten.
Koolwitjes
Heeft u interesse in vlinders kweken dan is het verstandig om te
beginnen met koolwitjes of vosjes. Zeker voor kinderen is het zeer
boeiend om het hele proces te volgen en de vlinders op een mooie
dag samen vrij te laten. De Vlinderstichting kweekt speciaal voor
basisscholen koolwitjes. Het hele jaar rond, om tegelijkertijd eitjes,
rupsen en poppen af te kunnen leveren. De verzending begint
natuurlijk pas in het voorjaar.
Met grote gevonden rupsen kunt u altijd terecht bij de Vlinder
werkgroep Midden-Zeeland, er zijn leden die zich gespecialiseerd
hebben in het kweken van vlinders.
Anton Baaijens
15
De Boom In 1-95
De Boom In 1-95
