De Goese Heemtuin
De boom in 3-2000
Indien men voor zichzelf hout nodig
had, moest men de zogenaamde hout
koopdagen afwachten, waarbij een
deurwaarder 'kopen' knotbomen bij
opbod aan de man bracht, die varieer
den van 20-25 stuks in een koop, en
waarvan iedere stam geblest en ge
nummerd was.
Musters moesten aan zekere voor
waarden voldoen, zeker indien men ze
aan bakkers wilde verkopen: lengte ca.
1.00 m., doorsnee ca. 0,30 m. en on
derin minstens 5 dikke knuppels, niet
alleen om een flink vuur te krijgen,
maar ook om ze, door de min of meer
vlakke onderkant, gevormd door de
knuppels, goed te kunnen tasten bij het
maken van een 'musterdvumme'.
De musters werden, toen van de Velde
nog jong was, met 'wiedouwwissen'
(wilgentenen) gebonden, later met
persdraad.
Ons geanimeerde gesprek eindigde
met een illustratie, hoe men door hard
werken aan de kost kwam: na het rooi
en van olmen bomen, mochten de
knechts de resten die in grond achter
gebleven waren, de éshaoten' 'gratis'
en voor niks hebben. Ze werden uitge
graven -een beulenwerk-, vervolgens
bijgewerkt en verkocht als kapblokken
aan slachters en als voeten voor aam
beelden aan smeden.
Het was een welbestede achtermiddag
18
Oude knotwilgen omgeving Aardenburg (Theo Aernoudts)
De boom in 3-2000
door Johan Jobsen, vrijwilliger Heemtuinwerkgroep
Bij de Kattendijksedijk, direct aan de andere kant van waar eerder het kantoor van
Goese Meer Promotions stond, ligt de heemtuin. Een stukje natuur in wording,
vlakbij mijn huis. Ik wil u graag opwekken om er eens een kijkje te nemen en wel
licht zelfs een actievere rol te spelen.
'Heemtuin' is geen alledaags begrip. Ik
zou kunnen volstaan met te melden dat
er in de tuin op enkele informatiebor
den daarover uitleg wordt gegeven.
Toch kort even wat bijzonderheden. De
heemtuin Hollandsche Hoeve geeft
een beeld van verschillende land
schapselementen die je in Zeeland
vindt. Menselijke activiteiten zijn bepa
lend geweest voor het ontstaan ervan,
cultuur en natuur gaan er hand in
hand. Je treft een inlaag aan (wat dat
is wordt ook uitgelegd op een van de
borden), een inlaagdijk, akkers, droge
en natte graslanden, een drinkput en
een vliedberg.
Algemeen geldt dat grondsoort, ligging
ten opzichte van de zon, de grondwa
terstand en het beheer bepalen welke
planten en dieren je op een bepaalde
plek aantreft.
De heemtuin is in 1995 aangelegd op
het terrein waar eerder een fiets-
crossbaan was. De aanleg is groten
deels bekostigd door de gemeente.
Particulieren hebben ook hun steentje
bijgedragen, zo schonk de Golfclub de
brug over de drinkput.
Beheer
Bij het onderhoud zijn vrijwilligers inge
schakeld, georganiseerd door de
KNNV (Koninklijke Nederlandse Na
tuurhistorische Vereniging) afdeling
Beveland. Zo'n 10 keer per jaar werken
zij gedurende enkele uren, op een
avond of een zaterdagmorgen. De
werkzaamheden zijn: maaisel (hooi)
afvoeren, zaaien, planten, wieden,
snoeien en graan oogsten.
Bij akkers is het beheer heel ingrij
pend. De oude methoden van onder
houd en vaste wisseling van gewas
sen: graangewas, braak, ander gewas-
dan graan, zorgen voor een veel rijker
plant- en dierleven dan watje op
moderne akkers aantreft.
Op de zuidkant van de vliedberg en de
inlaag en de dijk is de laatste jaren
enig hooi opgebracht van oudere dij
ken en inlagen. Bovendien wordt door
het afvoeren van het maaisel de grond
armer en zo worden grassen en derge
lijke minder overheersend. De opletten
de bezoeker vindt er nu al planten als
wilde marjolein, knopkruid, heelblaadje,
agrimonie en penningkruid.
Op de weiden doen we iets dergelijks
en daar zie je nu tamelijk bijzondere
planten als kamgras, glanshaver, gras-
latyrus, diverse klaversoorten, ratelaar
en orchideeen. Dieren, insecten voor
al, zijn meer divers als de planten dat
ter plaatse ook zijn. Vogels in de buurt
zullen op hun beurt profiteren van die
diversiteit aan planten en dieren.
Onder de vliedberg bevindt zich een
ruimte die vleermuizen zou kunnen
herbergen. Teveel aan water daar ver
hindert dat nu, maar daar gaan we wat
aan doen. Ook een vlindertuin wordt
nog aangelegd.
Liefhebbers van natuur en cultuur vin
den wat van hun gading in deze heem
tuin. Een handje uitsteken als vrijwilli
ger heeft ook z'n charmes. Opgeven
voor dat laatste kan bij Johan Jobse,
Vlijkekreek 12, tel. 0113-250826.
19
