Uitslag prijsvraag Erfgoed al goed*
De boom in 4-2000
Door Sandra Dobbelaar, medewerker SLZ
In mei van dit jaar ging de landelijke campagne 'Erfgoed al goed' van start in Utrecht.
Met deze campagne wil Landschapsbeheer Nederland aandacht vragen voor
behoud van landschapselementen met een historisch verhaal. Om zicht te krijgen op
zoveel mogelijk van deze cultuurhistorische elementen en om de meest waardevolle
ervan op te kunnen knappen, werd er een prijsvraag uitgeschreven, leder kon
meedoen aan deze prijsvraag door in zijn of haar provincie op zoek te gaan naar
zo'n vergeten object in het landschap. In onze provincie namen 32 mensen deel aan
de prijsvraag.
De inzendingen kwamen verspreid uit
de provincie en waren van verschillen
de aard. Hieronder volgt een korte
omschrijving van alle inzendingen. We
hebben ze ingedeeld in 4 categorieën:
waterstaatkundige, infrastructurele,
militair-strategische en overige
elementen.
1. Waterstaatkundige elementen:
-Sluizen
Zwartenhoekse of Grote Petrus
zeesluis ten Noordoosten van
Westdorpe.
Deze sluis is een zelfsuerende
uitwateringssluis uit 1788 van bak- en
natuursteen. Dat wil zeggen dat hij
zichzelf opent en sluit afhankelijk van
de getijden. De sluis bestaat uit drie
kokers. Hij wordt niet meer als sluis
gebruikt, maar staat nog in contact met
een waterloop.
Zwarte Sluis bij Philippine
Grote gemetselde sluis uit de 18e eeuw,
de tijd dat Philippine nog aan het water
lag. Deze sluis was onderdeel van een
linie.
Oudelandsedijk ten Oosten van
Kioosterzande
Langs deze dijk zijn meerdere
elementen die hersteld zouden kunnen
worden, o.a. een gemetseld sluisje.
-Duikers
Duiker bij kruising Herenweg
Zanddijk (Retranchement)
De duiker is 6 meter lang, gemetseld
en heeft een dubbele doorgang.
Duiker is de Oosthavendijk (Sluis)
Hier gaat het om een 6 meter lange,
gemetselde spuisluis. Deze sluis is van
voor 1750.
-Peilschalen
Peilschalen in binnen- en
buitenwateren op Tholen
De waterstanden in zowel zoet als
zoutwater werden vroeger afgelezen
van zogenaamde peilschalen. Hier en
daar zijn er nog aanwezig.
-Heul
Heul over watergang bij Goes-Zuid
Deze brug werd kort nadat de
inzending is binnengekomen gesloopt.
-Dijkcoupure
Dijkcoupure bij Oud-Sabbinge
Bij dreigend hoog water konden dijken
met coupures toch hun taak vervullen
door de coupures met behulp van
deuren of balken en zakken zand te
sluiten. De coupure in deze dijk is
opgevuld met grond.
-Muraltmuurtjes
Muraltmuurtjes in Zeeland
Muraltmuurtjes werden vaak op de
dijken geplaatst als dijkverhoging. Toen
de dijken op huidige hoogte gebracht
moesten worden werden vele muurtjes
weggehaald. Op sommige plaatsen
staan ze nog, bij voorbeeld langs de
Oosterschelde of langs de
Braakmankreek.
De boom in 4-2000
2. Infrastructurele elementen:
-Kerkepaadjes
Pad over brug bij Steenovens
(Zaamslag)
Vroeger liep er een paadje vanaf
Steenovens richting Axelsestraat.
Alleen de brug in het veld herinnert hier
nog aan.
Kerkepad Schapershoek-
Boschkapelle
Dit pad is met de ruilverkaveling
verdwenen. De toegangswegen zijn
nog aanwezig.
-Wegelingen
Biesterhoekse wegeling (bij 's-Heer
Hendrikskinderen)
Dit pad werd en wordt nog steeds
gebruikt om de aangelegen weilanden
en akkers te bereiken. Sommige
mensen maken er graag een
wandeling. Aan het eind van dit pad
zou het Huis te Werve of de Heer
Hendriksburg hebben gestaan.
-Trambanen en tramstation
Tramstationnetje bij Heille
Het tramstation herinnert aan de in de
Tweede Wereldoorlog vernielde tramlijn
'Kamielkie'. Het stations-gebouwtje
staat er nog steeds. Er wordt niets mee
gedaan.
Traject voormalige trambaan in
Strijdersgatpolder
Het traject van de voormalige trambaan
was onderdeel van een lange afstands
wandelpad. Nu is het voor een deel
akkerland.
Oude trambaan bij Kaaskenswater
(Zierikzee)
De plaats waar ooit de trambaan liep is
nu alleen nog te herkennen aan de
flauwe lijnvormige verhoging in het
weiland. Langs de oude trambaan
bevinden zich al een rustplaat en
uitkijkpunt.
Dijkcoupure bij Oud-Sabbinge
