jL
10 jaar wilgenknotten
door de Vliedberg
De Boom In I-2001
VLIEDBERG.
0.80
DRAINAGL q 90-
5 70-
VLEERMUISKElDFR?
0.-20-
10.00
8 2S
DRAINAGEAFVOER
Educatief doei
Bij alle drie de ontwerpen voor nieuwe
vliedbergen vormde informatieover
dracht naar toeristen en bewoners de
basis voor het ontwerp. De bergen zijn
geen losse elementen maar zijn
aangelegd in een gebied dat volledig is
ingericht op informatieoverdracht over
de natuur en landschapswaarden in de
omgeving (of Zeeland). Naast
landschapsbeleving vormden
natuurbeleving en natuureducatie
belangrijke aspecten bij de keuze voor
aanleg van deze vliedbergen.
Zo is het ontwerp van de heemtuin in
de Hollandsche Hoeve gericht op het
samenbrengen van de landschappen
en biotopen die op de Bevelanden
aanwezig zijn. De heemtuin heeft naast
een recreatief doel ook een functie als
ondersteuning van het MIC/MEC. In de
vliedberg is ook een vleermuiskeider
aangelegd.
Landschapsvervalsing
Moeten wij nu blij zijn met deze 3
nieuwe bergen of is er sprake van
landschapsvervalsing? Ik ben in ieder
geval tevreden over de nieuwe
vliedbergen. Deze vervullen zeker de
beoogde educatieve functie die is
toebedacht en geven de
buitenstaander een juister begrip van
het fenomeen vliedberg (een term die
we eigenlijk zouden moeten vervangen
door motte (zie elders in dit nummer).
Door de informatie die bij de
vliedbergen wordt gegeven is duidelijk
dat deze speciaal zijn aangelegd. Bij
de 2 vliedbergen waar ik naast het
ontwerp ook bij de aanleg ben
betrokken vormt de vleermuiskelder
een (blijvende) indicatie dat deze
heuvels anders zijn dan de traditionele
vliedbergen. Voorlopig vind ik het een
verrijking van het Zeeuwse landschap.
Jm.aaC
MOOtf g*a!
Heemtuin Hollandsche Hoeve
De Boom In 1-2001
Eugène Jongenelen, mentor in de schakelgroepen van 'de Vliedberg'
In het najaar van 1991 nam mijn collega Henk Douw het initiatief om met de
leerlingen van de schakelgroepen te gaan wilgenknotten. Het leek ons wel een leuk
idee om in het kader van een stuk groepsvorming een activiteit te ontwikkelen
buiten de school. Na enig gezoek kwam hij terecht bij SLZ. Er werden afspraken
gemaakt voor een aantal knotdagen in januari '92.
Sindsdien is het wilgenknotten een
jaarlijks terugkerende activiteit
geworden. Steeds meer mentoren
grepen het aan om het nuttige met het
aangename te verenigen: de Zeeuwse
natuur een handje helpen en tevens
bezig zijn met het observeren en
begeleiden van het groepsproces. Een
mogelijkheid om eens te zien hoe elk
individu in de groep zich toont naar
zaken als saamhorigheid, daadkracht
en samenwerking. Het is altijd leuk om
te constateren dat er leerlingen zijn die
zich op zulke momenten van een
(soms onverwachte) positieve kant
laten zien. De mentor kan dan ook op
een wat andere wijze het contact
aangaan met de leerlingen en knipt,
zaagt en sjouwt net zo hard mee. We
dienen namelijk allemaal hetzelfde
doel: de zorg voor een goed
landschapsbeheer. Ik ben er dan ook
van overtuigd, dat naast boven
genoemde nuttigheden, veel van de
leerlingen wel iets zullen 'meenemen'
wat betreft verantwoordelijkheid en
attitude ten opzichte van de ons
omringende natuur. Leuke activiteiten
blijven wat langer in het geheugen
hangen en dan ook wel de bedoeling
ervan, zo denk ik maar.
Leuk waren de knotactiviteiten zeker.
Een beetje vrieskou, desnoods wat
neerslag, plezier maken en toch even
met een groepje die dikke, lange
takken neerleggen, om vervolgens te
genieten van warme chocomel en een
lekkere koek. Na de pauze nog even
flink wat sjouwen om de takken op de
ril te krijgen en dan bezweet,
bemodderd en soms rillend weer terug
naar school. Ingrediënten voor een
geslaagde activiteit.
Lustrum
En we denken dat we er voorlopig nog
wel mee door zullen gaan. In dit
lustrumjaar deden maar liefst tien
groepen mee. Een toepasselijk aantal,
zo bleek toen Ton de Koning (een van
de begeleiders) ons de vraag stelde
hoe lang we eigenlijk al mee deden.
Tien jaar wilgenknotten, dat zijn toch
heel wat takken en bomen. Ik denk dat
we zowat een rondje Zwaakse Weel
hebben afgelegd.
De samenwerking met de begeleiders
van Stichting Landschapsbeheer
Zeeland verloopt steeds beter. Er is
goede uitleg en is er is voldoende goed
materiaal.
De Vliedberg en wilgen knotten. Onze
naam alleen al is met het landschap
verbonden.
Op de foto op de voorpagina ziet u de
leerlingen van de Vliedberg in actie!
