VOL van bloemdijken:
een onderhoudsovereenkomst voor een bloemdijk
De Boom In 2-2001
door Rudie Geus, medewerker SLZ
Naast allerlei verschillende kleine landschapselementen zoals drinkputten en
knotbomen kunnen boeren/particulieren ook een VOL-onderhoudsovereenkomst
afsluiten voor een bloemdijk. VOL staat voor Verordening Onderhouds
overeenkomst Landschapselementen. Het is een langjarige overeenkomst met SLZ
waarbij het natuurvriendelijk onderhoud van een landschapselement wordt vergoed.
Wil men een bloemdijk opnemen in de
VOL dan moet de dijk botanisch
interessant zijn of hoge potenties
hebben. Tevens mag de dijk niet
aangewezen zijn als relatienotagebied
of in eigendom zijn bij een terreinbehe
rende organisatie.
In Zeeland zijn tot nu toe weinig VOL-
overeenkomsten voor bloemdijken
afgesloten. Eigenaren/gebruikers van
deze dijken willen zich vaak niet binden
voor enkele jaren en/of vinden de
vergoeding te laag.
Vlaamse peterselie
Voor enkele dijkvakken is een VOL-
onderhoudsovereenkomst afgesloten.
Het betreft onder andere een tweetal
dijkvakken in West-Zeeuws Vlaanderen
waar de Vlaamse peterselie nog
voorkomt. De vlaamse peterselie is een
middelhoge een- of tweejarige plant
behorende tot de schermbloemfamilie,
die nog maar op enkele plaatsen in
Nederland voorkomt. De plant kan zich
het beste handhaven bij extensieve
beweiding en kiemt vooral op
afgetrapte kantjes van een zonnig
dijktalud.
De eerste overeenkomst voor behoud
vlaamse peterselie betreft de Dwarsdijk
te Nieuwvliet. Het zuidtalud van deze
dijk wordt jaarlijks beweid met
maximaal 1 grootvee-eenheid per ha.
Dit beheer wordt jaarlijks vergoed via
een rastervergoeding. Het zuidtalud
van de dijk ten zuiden van de
rioolwaterzuivering te Breskens valt
onder een andere VOL-overeenkomst.
Ook hier vindt extensieve begrazing
plaats met runderen.
Stelledijk
Een van de fraaiste bloemdijken in
Zuid-Beveland is de Stelledijk in
's Heer Arendskerke. Op deze dijk was
de afgelopen 10 jaar een VOL-
overeenkomst van toepassing. Deze
dijk, een prachtig voorbeeld van een
marjoleindijk, herbergt naast marjolein
ook veel agrimonie, kattedoom,
ijzerhard, muizeoortje en bevertjes.
Bij het afsluiten van de overeenkomst
in 1991 was hier reeds een zeer
interessante vegetatie aanwezig. Deze
vegetatie was ontstaan door de
extensieve begrazing met pony's.
Dit beheer is tijdens de periode van de
VOL-overeenkomst voortgezet.
Afgesproken was dat er gedurende de
zomer nazomer periode geen
beweiding plaatsvindt. In de praktijk
werd alleen in de winter beweid met
pony's die gedurende enkele weken op
een klein dijkvak liepen. Dit vak werd
dan geheel kaal gezet. Hierna vond
geen beweiding meer plaats waardoor
het zich 's zomers ongestoord kon
ontwikkelen. Dit gaf een zeer fraai
beeld in de nazomer met verschillende
soorten bloemdijkplanten in bloei.
Op de dijk is vanaf 1-1-1991 tot en met
31 december 2000 een VOL-overeen
komst van toepassing geweest. In
-20-
De Boom In 2-2001
rechts: agrimonie
onder, moeslook
Naast deze dijken zijn er her en der in
Zeeland VOL-overeenkomsten voor het
maaien en afvoeren van kleine
dijkvakken. Een voorbeeld hiervan is
de Groenedijk te Breskens met
agrimonie, ijzerhard en kattedoorn.
1994 is de dijk aangewezen als
relatienotagebied. Dit betekent dat de
VOL-overeenkomst na 2000 niet kan
worden verlengd. De eigenaar/gebrui
ker kan vanaf 2001 een overeenkomst
afsluiten met de LASER in het kader
van Programma Beheer.
-21 -
