Veilig werken
Blunders in het landschap... en dan de arbo
De Boom In 1-2002
Door Lucien Calle, medewerker SLZ
Waar gehakt wordt vallen spaanders. De meeste ongelukjes hebben slechts geringe
gevolgen. Toch is het belangrijk om ook aan deze 'bijna ongelukjes' aandacht te
besteden. Want echte ongelukken met ernstige gevolgen worden vaak voorafgegaan
door een reeks van kleinere missers. Hieronder enkele voorbeelden.
Sommige ongelukken zijn het gevolg
van het niet goed nakomen van de
voorschriften. Regelmatig zijn er echter
ook van die onbenullige oorzaken. Een
voorbeeld: Op weg met de hele ploeg
vrijwilligers maakten we met het busje
even een tussenstop om benzine te
tanken. Iemand ging nog snel even wat
in de achterbak bij de gereedschappen
zitten rommelen. Ondanks dat we met
zes personen waren had niemand
gecontroleerd of de achterdeur goed
gesloten was voordat we weer vertrok
ken. En dus reden we met een open
achterdeur het kruispunt van de N61
met de Tractaatweg bij Terneuzen op.
Nu moet je weten dat dit zo'n beetje het
drukste kruispunt in Zeeuws-Viaanderen
is, en dan toch zeker in de ochtendspits.
De gereedschapskist stond precies op
de achterrand. Wij sloegen linksaf
richting Zaamslag. En jawel, u voelt hem
al komen, de eigenzinnige
gereedschapskist ging rechtdoor,
richting Axel. Gelukkig was het zo'n
harde klap waarmee die kist op het
asfalt landde. Zo waren we tenminste
onmiddellijk op de hoogte van onze
blunder. De kist tolde enkele keren om
zijn as en schroevendraaiers, hamers,
tangen en god weet wat nog voor talloze
soorten gereedschap werden verspreid
over het kruispunt. Voordat je dan die
hele ravage weer compleet hebt, al
rennend tussen al die auto's. En dan die
talloze vernietigende blikken van de
chauffeurs, we wilden hier allemaal
even niet bijhoren. Nu betreft het niet
direct een heel ernstige blunder en later
hebben we er nog vaak om moeten
lachen. Door het grote aantal mensen
gaat kennelijk iedereen op elkaar
vertrouwen en controleert niemand de
achterdeur. In de Zakgids Veilig
Vrijwilligerswerk vind je op pagina 24
allerlei regeltjes over het transport. Het
deugdelijk afsluiten van deuren staat
daar niet bij. Daar is de aanbeveling
waarschijnlijk te vanzelfsprekend voor.
In dit geval was een uitgeslapen chauf
feur en een alert gedrag al voldoende
geweest om de blunder te voorkomen.
In de meidoorns
Een ander incident deed zich voor
tijdens de bacterievuur-controles. Je
hebt van die meidoornhagen die fraai
uitgegroeid zijn tot wel zo'n 6 meter
hoog. Op een plaats helemaal bovenin
een meidoorn zat een aangetaste tak,
die we er graag uitgeknipt wilden
hebben. Een ladder hadden we wel bij.
Alleen heb je bij dergelijke struiken vaak
geen dikke tak om de ladder tegenaan
te zetten. Net onder de aangetaste tak
zat een enorme wirwar van takken van
de hondroos, die zich als doornige
lianen door de ook al stekelige meidoorn
slingerden. De ladder werd dan maar
voorzichtig tegen de zachte uiteinden
van de struikige massa gezet. Zeki,
onze toenmalige dynamische
medewerker, zag er wel een uitdaging in
en klom naar boven. Helemaal boven
aangekomen verschoof de ladder wat
en wat vervelender was voor onze
-6-
De Boom In 1-2002
dappere vriend, de ladder draaide ook
om zijn as. Zodoende bungelde Zeki
onder de ladder, die hij nog krampachtig
met een hand vasthield. Omdat hij
inmiddels al helemaal vast zat in de
doornige takken was de weg naar boven
terug bijna onmogelijk. Bij iedere
beweging werd de situatie penibeler
omdat hij daardoor toch steeds iets
verder en vaster in de stekelige massa
wegzakte. Gealarmeerd door de
kermende krachttermen werd
onmiddellijk en eendrachtig begonnen
met een reddingsactie. De enige
mogelijkheid daarvoor was het vanaf de
grond af openknippen van een soort
ontsnappingsroute dwars door de struik.
Uiteindelijk bleek de schade allemaal
flink mee te vallen. Behalve wat
schrammen en wat tijdverlies kwamen
we met de schrik vrij. De onfortuinlijke
Zeki deed overigens niet iets wat de
richtlijnen voor het werken met ladders
in bomen niet toe zouden staan. Als we
echter van tevoren even wat nagedacht
hadden dan hadden we kunnen
voorzien dat deze situatie kon ontstaan.
Door een persoon de ladder stevig vast
te laten houden had voorkomen kunnen
worden dat deze om zijn as draaide.
Ook hier moeten we concluderen dat
met wat gezond verstand deze situatie
voorkomen had kunnen worden. Ook bij
het snoeien van hoogstamfruit zijn er
regelmatig situaties waarbij er aan de
buitenzijde van de kroon weinig stevige
takken zijn. Terwijl we toch ook
regelmatig ook op die plaatsen snoeien.
Daarom in verband met de veiligheid
enkele tips:
1 Plaats de ladder:
- altijd tegen een sterke tak, liefst in
een vork, zodanig dat de ladder
niet kan draaien of verschuiven.
- altijd in de richting van het centrum
van de kroon, dus van buiten naar
binnen toe, zodat wanneer de
ladder toch verschuift, deze naar
binnen toe beweegt.
2 De ladder kan in onzekere
situaties, bovenaan ook met een
handig kort touwtje vastgezet
worden.
