De Boom In 1-2003
kippenei. Ze drukt de wanden van het
10 cm. grote nesthol aan en graaft
ringgangen en afwateringstunnels.
Bovengronds knaagt ze alle planten
weg zodat de zon de nestplaats goed
kan verwarmen.
Afhankelijk van het weer komen na 10 -
45 dagen de jongen uit het ei. Het
vrouwtje likt de eitjes schoon om
schimmel te voorkomen; ze bewaakt de
nymfen tot ze 2 tot 3 weken oud zijn;
dan verlaten ze het nest. In het nest
eten ze wortels en humus die vrijkomen
als de moeder de nestholte
schoonmaakt. De volledige ontwikkeling
duurt in ons land minstens 500 dagen
(anderhalf tot tweeënhalf jaar). Pas na
hun tweede winter zijn veenmollen
volwassen en geslachtsrijp. Volwassen
dieren leven 70 - 600 dagen.
Natuurlijke vijanden van de veenmol
zijn: katten, uilen, kraaien, reigers,
vossen, egels, mollen, spitsmuizen en
loopkevers. Bij oppakken steekt de
veenmol niet; hij kan wel bijten of een
bruin vocht afscheiden.
Eind juli tot in augustus zoeken de
veenmollen hun overwinteringsplaats
op. Daar zitten ze in een vaste houding
in een verticale gang wat dieper onder
de grond. Vroeger werden wel
veenmollen in de aardappelkuil tijdens
hun winterslaap gestoord.
Maatregelen
Veenmollen zijn de laatste tientallen
jaren in aantal achteruitgegaan. Ze zijn
vrij zeldzaam en staan nu op de Rode
lijst als kwetsbare diersoort. Zij zijn nu
via de Flora en Faunawet ook wettelijk
beschermd. Belangrijkste bedreiging is
verdroging van hun leefgebied. Verder
is door verstedelijking veel geschikt
biotoop afgenomen. Veenmollen zijn
gevoelig voor intensief agrarisch beheer
m.n. gebruik van insecticiden. Ze
worden ook wel met de hand bestreden;
tuinders zien de veenmol liever dood
dan levend. Hoewel dit gericht gebeurt
lijkt dit geen bedreiging van belang. Niet
professionele tuinders gedogen dat de
veenmol wel eens een worteltje of meer
'trekt.'
veenmol (foto René Krekels)
- 18-
De Boom In 1-2003
Het veenmolmannetje zingt vanuit een
holletje in de grond of vliegt
onbeholpen rond om de aandacht van
een vrouwtje te trekken.
Wanneer u de veenmol een plekje in uw
moestuin gunt of probeert om op
diervriendelijke wijze de veenmol op
afstand te houden zijn hieronder een
paar tips:
Gebruik nooit verlopen olie,
slakkenkorrels of insecticiden tegen de
veenmol; bedenk dat de veenmol ook
schadelijke insecten opruimt. Bovendien
doodt gif ook nuttige insecten;
Planten van peen lokt veenmollen,
omdat zij hieronder graag een nest
bouwen. Daar waar de nesten zich
bevinden kleurt het loof geel. De
veenmol houdt net als de meeste
tuinders van 'zwarte grond'; de plek
wordt door de veenmol kaal gewied
doordat het de stengel of wortels
doorknaagt;
Breng tegen de winter hoopjes
broeimest of compost aan; hieronder
overwinteren de veenmollen in de
grond;
Breng een tijdelijke beschoeiing van
planken aan rond plantbedden:
minimaal 20 cm. diep;
Of plant het plantgoed in afzonderlijke
plastic potjes zonder bodem;
Plaats valpotjes in de loop van de
veenmolgangen 5 cm. onder het
bodemoppervlak ingraven; gevangen
dieren naar elders verplaatsen.
Actie Tolereer de Veenmol!
Stichting Landschapsbeheer Zeeland
heeft in 2002 subsidie gekregen van de
Nationale Postcodeloterij en de
Provincie Zeeland. In Zeeland staat de
veenmol als aandachtssoort in het
soortenbeleid genoemd. S.L.Z. heeft
informatie over de veenmol verzameld
en verwerkt in een grappige en
informatieve poster. Deze poster wordt
verspreidt onder volkstuinliefhebbers, of
wordt op aanvraag toegezonden aan
ieder die geïnteresseerd is. Op-de
website van SLZ komt u de veenmol
ook tegen:
www.landschapsbeheer.corrAzeeland.
We zouden het erg leuk vinden als u
waarnemingen van de veenmol bij u in
de buurt wilt doorgeven. Over de
verspreiding van de veenmol en de
aantallen is niet veel bekend. Een paar
jaar terug is er een oproep van Henk
van Halm geweest in het dagblad
Trouw. Vanuit Zeeuws Vlaanderen,
Walcheren, Zuid Beveland, Schouwen
Duiveland, Tholen kwamen toen
reacties. Mocht u een veenmol hebben
gehoord, gezien of te pakken hebben
gekregen, geef uw waarneming dan
door aan SLZ, de plaatselijke insecten
werkgroep of:
E.I.S. Nederland
Postbus 9517
2300 RA Leiden
071-5687670
eis@nnm.nl
-19-
