MEIZON-
.ADe fruittuin
Zoethout in Zeeland
Fa. de Feijter
Biervliet
7 Drukkerij Zoeteweij
Oog voor kwaliteit
INFRAKO advies v.o.f.
vruchtboom kwekerij
Voor al uw bomen in alle maten
Wemeldingse zandweg 10
4421 ND Kapelle
telefoon: 0113-342944
WkÈ-
De Boom In 1-2003
door Gerard Smallegange
ledereen in Zeeland kende vroeger zoethout. Het groeide in vele boerentuinen, het
lag in gebundelde bosjes te koop op de toonbanken van de ouderwetse
kruidenierswinkels - zo'n beetje terzijde van de winkelweegschalen die met behulp
van kleine gewichten in evenwicht met de gekochte waar gebracht werden.
Zoethout (Glyzirrhizu glabra) is een
struikachtige plant, van oorsprong
voorkomend in Zuid Oost Europa. Hij
zal wel met de kruistochten, of nog
eerder met de Romeinse legionairs mee
naar ons Deltagebied zijn gekomen. In
ieder geval is de plant al vele eeuwen te
vinden in de Zeeuwse duingebieden, in
verwilderde vorm. Als je goed gaat
zoeken tref je hem nog wel eens aan in
de West-Schouwse duinen.Vanouds
waren er ook vindplaatsen bij Dishoek.
Geen wonder dat de plant zich juist
daar thuis voelt; van nature groeit hij in
droge lichte grond met lichte bebossing.
Toen ikzelf voor het eerst een stukje
beworteld zoethout kreeg, was ik zo
dom dat op een vochtige lage plek te
zetten, net onder een appelboom. Da's
dus fout; zoek voor het zoethout een
hoge droge plek op met niet te veel
concurrentie in de buurt. Mix de
kleigrond, als die zwaar is, met
(rivier)zand.
Zoethout is het meest bekend geworden
als snoep, als zoethoudertje voor
kinderen. Vandaar dat het vroeger in
snoepwinkels te koop was, in
gedroogde vorm. Je kocht een stukje
hout, en kauwde er net zo lang op tot
het zacht werd en de smaak vrij kwam.
Die is pregnant, een beetje zoet en zeer
uitgesproken. Je vindt het lekker of
afschuwelijk. Maar eigenlijk moetje
geen gedroogd zoethout kopen. De
verse wortel van zoethout smaakt veel
lekkerder dan het oude gedroogde spul.
En als je een goed florerende plant in
de tuin hebt kun je nogal wat wortels
afsteken want het zoethout heeft de
neiging om te woekeren. Het houtige
bovengrondse deel van de plant (tot 1
meter hoog), sterft 's winters af, om laat
in het voorjaar weer fris en vrolijk te
verschijnen.
Zoethout kende vanouds bij ons en in
grote delen van West-Europa veel
toepassingen. Het was het bekendste
middel tegen verkoudheid, grieperig
heid, hoest en influenza. Zowel bij
mensen als bij dieren, vooral bij
paarden. Men maakte daartoe een
brouwseltje van water met wat suiker,
een vers stuk zoethout (net opgegraven
in de tuin) en soms wat laurier en gort.
Achter op het fornuis of de plattebuis-
kachel stond in de winter een pannetje
met dat brouwsel te pruttelen. Een slok
voor snotterige of bronchineuze
kinderen en ouderen, kalveren en
veulens en ander vee deed wonderen.
Hoe geconcentreerder het brouwseltje
was, hoe beter. Voor de kinderen werd
het vaak met warme melk geserveerd,
voor de ouderen vaak met brandewijn of
jenever. Alcohol versterkt namelijk de
werking. In de Zak van Zuid-Beveland
maakten de boerinnen zelf een likeur
(haver en hooi) op basis van anijs en
zoethout. De Franse pastis, de Griekse
ouzo en de Turkse raki zijn likeuren
waarin nog steeds het zoethout en de
anijs de smaakmakers zijn. Al die
volken bevelen die dranken nog steeds
aan als je je miezerig en verkouden
voelt. Zoethout is daarnaast ook al heel
lang in gebruik als middel tegen diarree
en buikloop (vooral bij grotere
zoogdieren). Dat zal wel te maken
hebben met de ontsmettende werking.
-26-
De Boom In 1-2003
Al met al: wil je historisch bezig zijn in je
tuin(tje), plant een stukje zoethout en
probeer het uit als gezond snoepmiddel
en verwerk het eens in drankjes die
lekker en speciaal zijn. D'r zijn zelfs
Zeeuwen die een (klein) stukje zoethout
bij de pan met mossels doen om dat
mee te laten koken.
Zoethoutplanten zijn verkrijgbaar bij
Kwekerij Sluishoek in Borssele,
tel. 0113-351729.
Verhuur Grondverzetmachines
Aannemingsbedrijf
Grondverzet
Cultuurtechniek
Maaiwerken
Sloopwerken
Internationaal Zwaartransport
Oostzeedijk 4 - 4521 PW - Biervliet
Tel. 0115 - 481638
Fax. 0115 - 482563
Email: info@firmadefeijter.nl
Molendijkseweg 2 Yerseke
Groenvoorziening
Boomtaxaties
Speelplaatsen
Gespecialiseerd
en toch all-round
Lindestraat 14,4436 AJ Oudelande
Tel: 0113-548661 Fax: 0113-548510
Autotel: 06-22483315
3renadierweg 15 Postbus 8021
1338 PG MIDDELBURG 4330 EA MIDDELBURG
el 0118-633049 faxOl 18 - 613488
-27-
