9
l
0
Iffli
Goes
De Baeckermdt
PAiwTSüiaa
Oral History
7
m\
E
II
R
Groothandel voor de bouw
Dankert de Pundert over de Zeeuwse fruitteelt
A.D. van Gilst
Horeca
Bezoekerscentrum
www. debaeckermat. nl
Boom- en Handelskwekerij
Jan-willem de Witte
Uw adres voor landschappelijke beplanting:
Levering van o.a.:
Bos- en haagplantsoen - Laanbomen - Leibomen
Fruitbomen (ook hoogstammen) - Kleinfruit
BV
De Boom In 1-2003
advertenties
Machines voor Tuin, Groenvoorziening en Tuinbouw
Nieuwe Rijksweg 2A
4472 AB 's Hr Hendrikskinderen
tel. 0113-215351 fax 0113-223531
Inruil
Verkoop
Reparatie
Akkerbouwbedrijf
Boerderijwinkel
Bernhardstraat 80
4554 BD Westdorpe
tel.: 0115 453832
info @debaeckermat. nl
Burg. Bouwmanstraat12
4364 AG Grijpskerke
tel: 0118-591999
fax: 0118-594790
mobiel: 06-21548645
e-mail: info@zeelandplant.nl
(ook levering van boompalen, bind- en steunmateriaal)
Hulsterseweg 114
4383 SM TERHOLE
tel. 0114-373137
Verkoop en verhuur van:
- tuinfrezen/trekkers
- bos- en gazonmaaiers
- trilplaten/steenknippers
- houtversnipperaars
- en vele andere machines
- kettingzagen
- hoogwerkers
- verticuteermachines
- houtklievers
- 12 -
De Boom In 1-2003
door Ton de Koning, medewerker SLZ
In deze rubriek een stukje geschiedenis van hoogstamfruitbomen, opgetekend uit
de mond van Dankert de Pundert uit Ovezande, een expert op het gebied van
hoogstamfruitbomen. Dankert is op zijn twaalfde jaar al gaan werken bij een boer,
naast landbouw en veeteelt had deze boer ook een hoogstamboomgaard; dus
raakte hij al op zeer jonge leeftijd in de ban van de fruitteelt. Nadat hij diverse
cursussen had gedaan, kwam hij te werken bij het ministerie van landbouw, daarna
werd hij voorlichter en gaf in de avonduren les in fruit en verpakkingsmiddelen.
Jaren terug vormde hij samen met dhr. Oele het duo dat voor het eerst de
'fruitcursus' organiseerde binnen SLZ.
1890-1900: De hoogstamboomgaard
als geldbelegging
Sinds oude tijden heeft men in Zeeland
en wel in het bijzonder op Zuid-
Beveland boomgaarden aan of bij de
boerderijen, als onderdeel van het
landbouwbedrijf. In verschillende
plaatsen, zoals Wemeldinge.Kapelle-
Biezelinge, Kloetinge, Goes, Baarland,
Oudelande en Driewegen, had de
fruitteelt zo'n omvang aangenomen, dat
de productie plaatselijk gebruik overtrof
en er dus voor de handel geteeld werd.
Rond 1900 kwam er meer
belangstelling voor de teelt van fruit,
voornamelijk van de zijde van
kapitaalkrachtige personen; zoals
grootgrondbezitters, dokters en
notarissen. Deze namen het initiatief om
boomgaarden aan te leggen, enkele
deden dit op vrij grote schaal. Zo
exploiteerde de Zeeuwse Fruit
Maatschappij (ZFM) een combinatie van
kapitaalkrachtige personen in het jaar
1912 reeds 51 ha boomgaard.
Dergelijke bedrijven werden veelal
beheerd door rentmeesters die het fruit
jaarlijks aan pachters verhuurden die
het fruit plukten en verhandelden. Veel
van de in die tijd geplante boomgaarden
zijn inmiddels verdwenen. In de periode
rond 1900 planten men fruitbomen met
een stamhoogte van 1.80 meter op een
afstand van 10-12 meter in
driehoeksverband, ten einde de
beschikbare ruimte zo goed mogelijk te
benutten. De hoofdcultuur bestond uit
appels zoals Goudreinette, Zure-
Bellefleur, Courtpendu, Hondsmuil, Zure
Champagne en tal van andere
plaatselijke rassen. Over het algemeen
dus sterke winterrassen, die tegen een
ruwe behandeling bestand waren. De
peren speelde nog geen belangrijke rol,
deze dienden ten dele als windscherm,
zoals de Kleipeer, Gieser Wilderman,
Pondspeer, Wintersuikerij,
Maagdenpeer en Beurre de Merode.
Een zeer oude cultuur is voorts de
kersenteelt.
Beroemd waren de oude
kersenboomgaarden te Wemeldinge,
Kapelle en Oudelande, waarin toen een
specifiek Zeeuws assortiment werd
aangetroffen. In Zeeland met zijn
uitermate winderig klimaat, is een
boomgaard zonder windscherm
ondenkbaar. In die dagen achtte men
de breed uitgroeiende, dichtvertakte
Engelse Kronen voor dit doel
buitengewoon geschikt, zodat deze
veelal om de buitenkant van de
boomgaarden werden geplant. Grotere
boomgaarden werden veelal omzoomd
met olmen, populieren, de laatste veelal
in combinatie met haagdoorn
(=meidoorn). De verzorging van de
boomgaard was nog weinig omvangrijk.
-13-
