De Boom In 2-2003
ONTWIKKELING BASISORGANISATIE
Binnen het samenwerkingsverband Landschapsbeheer Nederland is afgesproken
dat de stichtingen landschapsbeheer op termijn gaan functioneren als professionele
projectorganisaties, die gebouwd zijn rond een vaste professionele basis
(basisorganisatie). Deze aanpak heeft inmiddels de instemming van het Ministerie
van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij en de gezamenlijke provincies. Het
Ministerie en de provincies hebben inmiddels ook overeenstemming over een
herverdeling van de rijksmiddelen voor de stichtingen landschapsbeheer. Eén en
ander pakt gunstig uit voor SLZ.
In de periode 2003-2010 (de overgangsperiode voor de volledige herverdeling) komt
extra geld beschikbaar voor de realisatie van de volledige professionele
basisorganisatie. Uiteindelijk kunnen 11 arbeidsplaatsen in de basis ingevuld
worden. De basis wordt geleidelijk opgebouwd, waarbij het accent ligt op structurele
uitbouw van de werkvelden 'cultuurhistorie en aardkunde', 'soortenbeheer' en
'voorlichting en educatie' en versterking van het projectmanagement en de
administratieve ondersteuning. Eén en ander zal gepaard gaan met uitbreiding van
de projectenportefeuille. Bij deze ontwikkeling hoort een bedrijfsmatige
professionele aanpak.
Verder behoeft het verbreden van de financiële basis van de stichting en het
landschapsbeheer de nodige aandacht. Naast Europese Unie, Rijk en Provincie,
worden ook andere partijen zoals gemeenten, waterschappen, het bedrijfsleven en
particulieren aangesproken.
ACTIVITEITEN
Ter realisering van haar doelstelling onderscheidt SLZ diverse werkvelden, waar de
activiteiten bij zijn onder te brengen. In de periode 2003-2007 wordt extra aandacht
besteed aan de ontwikkeling van de werkvelden 'soortenbeheer', 'cultuurhistorisch
en aardkundig landschapsbeheer' en 'voorlichting en educatie'.
1. Soortenbeheer
In 2001 is de Provinciale Nota Soortenbeleid (2001 - 2010) uitgekomen, die voor
een aantal bedreigde Zeeuwse soorten specifieke maatregelen voorstelt. Voor
soortgerichte activiteiten in het cultuurlandschap en voor het opstarten van een
meldpunt soortenbeheer dicht de nota een belangrijke rol toe aan SLZ. Deze
uitdagingen pakken wij de komende jaren op. De activiteiten (en de daarvoor
noodzakelijke personeelsformatie) op het terrein van soortenbeheer worden
daarvoor duidelijk uitgebreid.
Het uitvoeren van concrete maatregelen voor bepaalde soorten zal de komende
jaren, in projectvorm, onverminderd worden voortgezet. Het meldpunt
soortenbeheer zal opgestart worden. Er wordt ook gewerkt aan uitbreiding van het
netwerk van vrijwilligers voor akker- en weidevogelbescherming en aan het
opbouwen van een netwerk van vrijwilligers en gemeenten ter bescherming van
vleermuizen.
In 2002 is 1 formatieplaats beschikbaar, in 2007 is dat uitgegroeid tot 1,4 plaats.
2. Cultuurhistorisch en aardkundig landschapsbeheer
Cultuurhistorie en aardkunde (de geschiedenis van het landschap) worden gezien
als één van de kernkwaliteiten van het landschap in de LNV-nota 'natuur voor
-36-
Jaarverslag 2002
mensen, mensen voor natuur'. Ook bij de provincie Zeeland ontstaat de nodige
aandacht voor de cultuurhistorie. De nadruk zal voor de Stichting Landschaps
beheer Zeeland liggen op de cultuurhistorische elementen, omdat er in Zeeland
weinig zichtbare aardkundige elementen aanwezig zijn. Cultuurhistorische
elementen zijn onder andere historische paden, forten en linies, bunkers, sluisjes,
duikers en toegangshekken.
Door middel van advisering, het opzetten van een vrijwilligersnetwerk en het
opzetten en uitvoeren van gerichte projecten worden cultuurhistorische
landschapselementen behouden. Een belangrijk deel van de activiteiten is naast het
geven van advies gericht op het behouden en beheren van elementen. Veel
herstelwerkzaamheden zijn zodanig specialistisch dat alleen vakmensen dit kunnen.
Andere werkzaamheden kunnen door vrijwilligers en/of de eigenaren/beheerders
gedaan worden. Ook dit moet gewaardeerd en gestimuleerd worden. Het vergroot
de betrokkenheid bij het proces en het uiteindelijke product. Komende jaren wordt
gewerkt aan het opzetten van een vrijwilligersnetwerk, onder meer door het
uitbreiden van contacten met heemkundekringen en bestaande vrijwilligersgroepen.
Door middel van cursussen wordt kennis verzameld en uitgedragen.
In 2002 is 0,3 formatieplaats beschikbaar, in 2007 is dat uitgegroeid tot 1,1 plaats.
3. Voorlichting en educatie
SLZ ziet voorlichting en educatie (=communicatie) als middel om:
- de kwaliteit van het landschapsonderhoud te verhogen.
- vrijwilligers en eigenaren/beheerders te motiveren en bij de werkzaamheden te
betrekken.
- de profilering van SLZ en landschapsbeheer in het algemeen te versterken.
- samenwerkingsverbanden te creëren en stimuleren.
- een maatschappelijk draagvlak te creëren voor het landschapsbeheer.
De activiteiten zijn in eerste instantie gericht op twee doelgroepen: eigenaren/
beheerders (individueel en in samenwerkingsverbanden) en vrijwilligers. Daarnaast
wordt aandacht besteed aan activiteiten richting overheden en het grote publiek.
Veel eigenaren/beheerders en vrijwilligers zijn bezig met onderhoud, herstel en
aanleg van landschapselementen. Door een goed advies wordt kwaliteitswinst ten
aanzien van natuur en landschap bereikt, worden ideeën voor nieuwe elementen
aangereikt, worden financieringsmogelijkheden beter benut of wordt veiliger
gewerkt.
Uitgave van het contactblad 'de boom in' wordt voortgezet. Het contactblad speelt
een met 'advisering' vergelijkbare rol. Het blijft algemener, maar bereikt meer
mensen. De inhoud is steeds een mix van onderwerpen gericht op
eigenaren/beheerders en vrijwilligers.
Cursussen dragen met name bij aan verspreiding en vergroting van kennis over (het
beheer van) natuur- en landschapselementen, met als gevolg verbetering van de
kwaliteit van (het beheer van) deze elementen. De in de afgelopen jaren
succesvolle cursussen worden voortgezet. Wensen van vrijwilligersgroepen en
eigenaren/beheerders leiden tot nieuwe onderwerpen. Themadagen en lezingen
belichten specifieke onderwerpen.
In 2002 is 0.5 plaats beschikbaar, in 2007 is dat uitgegroeid tot 1 plaats.
-37-
