De Boom In 1-2008
Staand dood hout in het bos is voor veel organismen
belangrijk (foto archief SLZ)
Bomen bepalend voor biodiversiteit
De bomen die in het bos groeien hebben grote
invloed op de biodiversiteit. Onder een donker
beukenbos groeit bijna geen enkele plant. Groeien
er veel eiken dicht bij elkaar, dan kan de bodem
behoorlijk verzuren door al het eikenblad. Linden,
essen en populieren hebben blad dat veel sneller
verteert en de bodem niet verzuurt. Aan eiken zijn
veel soorten paddestoelen gebonden, terwijl de
esdoorn in dat opzicht weer veel minder scoort.
Bloeiende struiken aan de bosrand zijn van belang
voor insecten. De besdragende soorten voor vogels.
Bosstructuur
In een bos worden 4 etages onderscheiden, die in
een gezonde situatie alle vier goed ontwikkeld zijn:
Boometage, Struiketage, Kruidetage en Mosetage.
Als alle lagen goed ontwikkeld zijn heeft een bos
zijn hoogste natuurwaarde. Er is dan
veel variatie en de meeste soorten
planten en dieren vinden er een leef-
plek. Bossen waar weinig aan beheer
wordt gedaan groeien meestal teveel
dicht. De boomlaag sluit zich en er valt
onvoldoende licht voor de groei van
de onderste vegetatielagen. Het bos
wordt dan van onderen wat open en
eentonig.
Ontwikkelingsfases van het bos
De leeftijd van een bos is van grote
invloed op de planten en dieren die
er leven. Direct na de aanplant zijn de
bomen nog klein en valt er veel licht
op de bodem. Daardoor kunnen er veel
verschillende soorten planten groeien.
Meestal zijn dit niet de typische bos
planten, maar soorten die je eerder op
akkers zou verwachten. Na enige jaren
komt het bos in "sluiting". De kronen
beginnen elkaar te raken en vangen
het meeste licht weg. Daarna volgt de
"stakenfase", de jonge bomen groeien
tegen elkaar op. Dat is de donkerste
periode in de ontwikkeling van het bos.
Er is dan bijna geen licht voor planten.
Alleen de typische bosplanten houden
het er nog uit. Pas later, als de bomen
volwassen zijn beginnen er weer gaten
in het kronendak te vallen. Plaatselijk
kan daardoor de flora weer wat profi
teren. De bomen zijn dan wel al groot,
maar eigenlijk is het bos dan nog steeds
superjong. De fases die daarna komen
zijn in ecologische zin veel belangrijker.
Pas als na een jaartje of 60 de eerste
bomen wat beginnen af te takelen en
er meer dood hout is, ontstaan er veel
