15,
De Boom In 1-2008
meer mogelijkheden voor b.v. zwam
men, vleermuizen of holenbroeders. En
zelfs als het bos al ruim een eeuw oud
is, is het in zekere zin nog steeds jong.
Dat heeft ermee te maken dat veel
bosgebonden planten of ongewervelde
dieren een heel langzame versprei
dingscapaciteit hebben. Het duurt soms
eeuwen voordat deze soorten zo'n bos
kunnen bereiken.
Oud bos waardevol
Om bovengenoemde reden is het
belangrijk dat er zeer voorzichtig
omgesprongen wordt met oud bos.
Want in de heel oude bossen zijn vaak
nog dergelijke typisch bosorganismen
aanwezig. Zo zijn de hakhoutbosjes in
De Knokkert bij Cadzand waarschijnlijk
al enkele eeuwen oud. Het is goed te
begrijpen dat alleen op deze plek uiterst
zeldzame soorten als groot touwtjes
mos zijn te vinden. De oude essenstob-
ben zijn er prachtig mee begroeid. In
het strooisel dat op de bodem ligt leven
allerlei zeldzame diertjes. Onder de
slakken, pissebedden en duizendpoten
bevinden zich bijzondere en zeldzame
soorten.
Beheer bossen
Er zijn veel beheersvormen. In het
artikel 'landschapsbeheertips' op blz.
19 wordt een aantal boselementen en
concrete beheersmaatregelen daarvoor
beschreven. Het meest interessant
zijn vormen van beheer die de natuur
in het bos wat helpen. Hakhout is
een beheersvorm waarbij de bomen
om de ongeveer 8 tot 15 jaar worden afgezet. Er
ontstaan dan boomstobben, van waaruit, net als
bij knotbomen, steeds nieuwe takken uitschieten.
Periodiek komt er in zo'n bos dus enkele jaren veel
licht. Daarvan profiteert de bosflora. Middenbos
is eveneens een hakhoutbeheer, waarbij er hier en
daar een volwassen boom blijft staan, die dan als
een mooie solitair kan uitgroeien. Bij opgaand bos is
de manier van dunnen heel bepalend. Meestal wor
den de zwakkere bomen eruit gehaald. Maar voor
de natuur is het belangrijk dat juist die verzwakte
of dode bomen blijven staan. Een beheersvorm die
kennelijk vaak heel moeilijk is, is het "nietsdoen-
beheer"Laat de natuur het maar eens lekker zelf
uitzoeken. Het levert meestal een nogal ruig bos-
beeld op. Maar ook al jeuken de handen nog zo
erg, afblijven...!
Exotenbeheer
Een verschijnsel waar we in toenemende mate mee
te maken hebben is het oprukken van ongewenste
exoten. Ze kunnen de natuurlijke processen soms
behoorlijk verstoren. Heel bekend zijn natuurlijk de
Amerikaanse vogelkers en de reuzenberenklauw.
Deze soorten kunnen zo sterk domineren, dat ze
vrijwel geen ruimte meer laten voor andere soorten.
Een effectieve bestrijding is daarom gewenst. Het is
dan een mogelijk compromis bij het nietsdoenbe-
heer. Het wordt dan een "verder nietsdoenbeheer".
Maar er zijn ook hele kleine exoten die erg lastig
kunnen zijn. Wat te denken van het zogenaamde
tankmos. Deze exoot groeit langs de randen van
de duinbossen, graag op het schaars begroeid
duinzand. Dat is precies ook de plaats waar zoveel
soorten planten, mossen en korstmossen groeien en
waar veel insecten profiteren van het warme zand.
U begrijpt het al, het tankmos heeft zijn naam niet
voor niets. Bestrijding ervan kan eenvoudigweg
door het afharken van het hele mospakket.
