Verborgen buitens
De Boom In 3-2009
Door Rudie Geus, medewerker SLZ
In de 17e en 18e eeuw bouwden rijke handelaren op Walcheren veel fraaie landhuizen
met bijbehorend hectaren groot park, de zogenaamde buitenplaatsen of buitens. Enkele zijn
bewaard gebleven, van andere zijn er, wanneer je heel goed zoekt, nog sporen te vinden. SLZ
heeft een project opgezet om de sporen van oude buitens te behouden en weer herkenbaar
te maken in het landschap.
Historie
In de 17e en 18e eeuw verrezen in Zeeland en met
name op Walcheren veel buitenplaatsen van rijke
handelaren uit de grote Zeeuwse steden. De han
delaren kochten boerderijen en landerijen en tover
den deze om in grote formele buitenplaatsen met
fraaie sterrebossen (bos met ster-vormige lanen),
grote vijverpartijen en symmetrische lanenstelsels.
Op de oude afbeeldingen van Jan Arends uit
1770-1785 zien we prachtige grote landhuizen
met fraaie barok- en rococotuinen en parken. Veel
van deze buitens bezaten grootse kanaalvormige
vijverpartijen (grand canal) die het park
in verscheidene kamers indeelde. De
buitens hadden vaak een zeer royale
formele opzet en waren soms tiental
len hectaren groot. Kenmerken van de
barokke buitenplaatsen waren de sym
metrische opzet, gevoel voor pracht
en praal en de onbegrensdheid. Vaak
zetten de lanenstelsels van de buiten
plaats zich in het landschap voort.
Op Walcheren zijn in totaal ongeveer
200 buitenplaatsen geweest, het moet
Gezicht op tuin en achterzijde van het Hof Sint Jan ten Heere te Domburg (Jan Arends, 1777