yp f*
Appels met peren vergelijken
De Boom In 3-2009
Bijzondere cultuurhistorische landschapselementen onder de loep
Door Johan Calle, medewerker SLZ
Hoogstamfruitbomen zijn onlosmakelijk met het Zeeuwse boerenerf verbonden. Grillig
groeiende appelbomen of een rij bloeiende perenbomen op het erf zijn een lust voor het
oog en hebben een grote natuurwaarde.
Vanaf de vijftiger jaren schakelde men
echter over van hoogstam- op laag
stambomen. Het verdwijnen van veel
hoogstamfruitboomgaarden betekende
niet alleen een landschappelijk verlies,
maar ook een genetische verarming:
oude fruitrassen dreigden uit te ster
ven.
In Zeeland heeft er nog geen dek
kende inventarisatie plaatsgevonden
die alle oude fruitbomen in kaart
brengt. Wel zijn er in enkele regio's
inventarisaties geweest naar het voor
komen van waardevolle bomen in het
algemeen. Dit leverde ook gegevens
op van oude fruitbomen. Volgens het
bekende gezegde mag je geen appels
met peren vergelijken. Het vergelijken
van de bomen zelf kan juist wel inte
ressant zijn. Hier kijken we in welke
verhouding ze in onze streek voorko
men en naar de leeftijdsopbouw van
de twee soorten.
Voor de vergelijking zijn er gegevens
gebruikt uit drie bronnen: inventa
risatie waardevolle bomen ZVL in
opdracht van de Bomenstichting
uit 1986, inventarisatie waardevolle
bomen in gemeente Borsele uit 1991
en een recente inventarisatie waar
devolle bomen Gemeente Hulst uit
2008/9. De inventarisaties leverden
gezamenlijk over 136 oudere appel
en perenbomen informatie op. Niet veel maar wel
genoeg om als steekproef te kunnen gebruiken.
Laten we eerst eens kijken in welke verhoudingen
waardevolle appel- en perenbomen voorkomen
in de geïnventariseerde gebieden. In tabel 1 het
aantal geregistreerde bomen per inventarisatie plus
het totaal.
Tabel 1 verhouding appel/peer
soort
ZVL
Borsele
Hulst
Totaal
Peer
8
17
86
101
appel
4
5
26
35
appel/peer
1/2
1/3,4
1/3,3
1/3
Uit de tabel is te lezen dat de verhoudingen in de
verschillende inventarisaties redelijk in pas lopen,
er komen 3 maal zoveel waardevolle peren- dan
appelbomen voor.
Worden er meer peren dan appels geplant of gaan
peren gewoon langer mee?
Om deze vraag te beantwoorden bekijken we
tabel 2 waarin peer en appel uitgesplitst zijn in
enkele leeftijdsgroepen. Hieruit blijkt overduidelijk
dat onze peren inderdaad aanzienlijk langer mee
gaan.
Tabel 2 leeftijdsopbouw waardevolle bomen
soort
onder
70 jaar
70 tot
89
90 tot
109
boven
110
peer
7%
56%
17%
20%
appel
44%
50%
11%
5%
