Project Oude Zeeuwse Fruitrassen
Door: Alex Wieland, medewerker SLZ
Zoete ermgaard (foto: Sandra Dobbelaar)
Het project Oude Zeeuwse Fruitrassen
heeft als doel om alle specifieke Zeeuwse
hoogstamfruitrassen die van oudsher in
Zeeland geteeld werden, te behouden.
Door ouderdom en achterstallig
onderhoud verdwijnen steeds meer oude
fruitbomen en sterven de rassen langzaam
uit. Vaak gaat het daarbij om rassen die
alleen in een bepaalde regio voorkomen.
Het verdwijnen van deze rassen betekent
een genetische verarming.
De hoogstamboomgaard was vroeger bij
iedere boerderij in Zeeland te vinden. De
bomen werden in ruim plantverband geplant
zodat er onder de bomen ruimte was voor
vee. Naast de bomen kwamen er nog andere
landschapselementen voor in de boomgaard.
Een drinkput voorzag het vee van water, een
haag diende als omheining en knotbomen
leverden brandhout. Dit zorgde ervoor
dat een hoogstamboomgaard een prima
biotoop was voor vele diersoorten. Mede
door het verdwijnen van de hoogstammen
zijn ook de specifieke natuurwaarden sterk
achteruitgegaan.
Stichting Landschapsbeheer Zeeland werkt al
vele tientallen jaren aan het behoud en herstel
van de hoogstamboomgaarden ten gunste
van natuur en landschap. Duizenden bomen
zijn er nu al aangeplant. Het gaat hierbij om
oude rassen waarvan we weten dat ze vroeger
in Zeeland voorkwamen en nu niet meer in
de handel te verkrijgen zijn. Dit zijn de rassen
die aan het uitsterven zijn en dit willen we
natuurlijk voorkomen.
Het wel of niet voorkomen van een bepaalde
soort had te maken met de beschikbaarheid
van de bomen, maar ook met de abiotische
omstandigheden. Sommige soorten gedijen
niet goed op zand of klei, of de vruchten
smaken op deze grondsoort nergens naar,
terwijl ze op een andere grondsoort juist
heel smakelijk zijn. Ook kunnen bepaalde
soorten bijvoorbeeld slecht tegen de wind.
Deze soorten werden in de kustzone dan ook
minder geteeld. In onze provincie zien we
veel rassen die oorspronkelijk uit België of
Duitsland komen. Opvallend is, dat er in die
landen naar verhouding veel minder "zoete
appels" geteeld werden dan in Zeeland.
Eén van de onderdelen in dit project is het
opsporen van deze oorspronkelijke oude
12
