Hoort de hooiberg
bij de Zeeuwse boerderij of niet?
Of de hooiberg bij de Zeeuwse
boerderij hoort of niet, is een
vraag die actueel is doordat
er tegenwoordig een toene
mende interesse is om dit type
bijgebouw op het erf te plaat
sen. Om deze vraag te kun
nen beantwoorden nemen we
een duik in de geschiedenis en
gaan we na welke rol de hooi
berg speelde in het Zeeuwse
boerenbedrijf.
In Zeeland zijn tijdens
archeologische opgravingen
Door: Suzan Jurgens,
wetenschappelijk adviseur
Om na te gaan of hooiber
gen van oudsher ook in
Zeeland thuishoren heb
ben we contact gezocht
met Suzan Jurgens van de
Stichting Kennisbehoud
Hooibergen Nederland.
Zij is een onderzoek gestart
naar hooibergen in Zeeland.
In andere delen van het
land is dit onderzoek ook
al gedaan. Hieronder haar
bevindingen.
Aanleiding
Geschiedenis
Het dorp Schakerloo in 1660-1670. De hooiberg heeft scherp afgetekende
dakvlakken, wat wijst op de toepassing van een hoekspoor.
Foto: KZGWZelandia Illustrata II, nr. 2158
op meerdere plaatsen kring
greppels uit de vroege en late
Middeleeuwen opgegraven,
die geïnterpreteerd worden als
hooimijten. In weerwil van de
naam 'hooimijt' werd er waar
schijnlijk een breed scala aan
producten in opgeslagen, zoals
broodtarwe, gerst, erwt en
wikke, vlas en huttentut, gezien
de in de greppels gevonden
sporen van deze gewassen1.
Zowel van de Zuid-Hollandse
eilanden als uit Zeeland zijn
kaarten en documenten
bekend uit de zestiende en
zeventiende eeuw waarop
hooibergen staan afgebeeld of
vermeld2. De hooiberg moet
omstreeks 1600 in Zuidwest
Nederland een algemeen ver
schijnsel zijn geweest3.
Vanaf de late zeventiende
eeuw werden de schuren gro
ter, waardoor de kapbergen
verdwenen. Niettemin zijn
er latere afbeeldingen van
Zeeuwse hooibergen. Hoe
betrouwbaar ze zijn is moei
lijk te zeggen. Hooibergen
verschenen in elk geval weer
zodra men behoefte had aan
extra opslagruimte.
Tegenwoordig
Tijdens een inventarisatie
in 2009 en 2010 troffen we
meerdere hooibergen aan,
waarvan de meeste gezet zijn
in de 20e eeuw. Enkele inmid
dels verdwenen hooibergen
dateerden uit de 19e eeuw.
Mogelijk zijn er ook hooiber
gen verloren gegaan tijdens de
Watersnoodramp.
1 B. Silkens en A.H.E. Mostert, Archeologische opgraving aan de Brouwerijstraat te Oostkapelle,
gemeente Veere. Walcherse Archeologische Rapporten 26. Domburg, 2010, p. 15
2 P. van Cruyningen, Schone welbetimmerde hofsteden, Boerderijbouw in Zeeland van de tiende
24 tot de twintigste eeuw. Utrecht, 2002, pp. 79-81en 96-110
3 Ibidem, pp. 116-117
