Koesteren van
k.
mstorischè
monumenten
f-
Hans en Wim halen
een paal naar boven.
Foto: Ruben Oreel
Door: WimRoose, vrijwilliger SLZ
Deze zomer stond ik, samen met Hans
Bostelaar (ook vrijwilliger), in de PZC met
de Tiendepaal die we hadden gevonden
in Vrouwenpolder. (Dit artikel is nog
na te lezen op onze website onder het
kopje 'Nieuws', red.) Naar aanleiding van
deze publicatie bleken veel mensen deze
historische palen te kennen en hebben dit
aan ons doorgegeven.
Wat is een Tiende
Een Tiende of tiendrecht is een vorm van
belasting. Ook in de bijbel wordt er gespro
ken over het afdragen van een tiende van de
oogst. In een film over het leven van de grote
Mongoolse krijgsheer Dzjengis Khan moest
ook 10% van de oorlogsbuit aan Dzjengis
Khan worden afgedragen, dit kan natuurlijk
een "westerse invulling" van de film zijn. In
Europa werd ten tijde van Pepijn III (714 - 768)
deze belasting ingevoerd als een sociale belas
ting die gebruikt werd voor de armenzorg,
onderhoud van kerkgebouwen en geestelij
ken. Gebruikelijk was dat van deze 10% bij
drage van de oogst, maar 1/3 naar de armen
ging en de rest naar kerk en pastoor. We ken
nen diverse varianten van de Tienden, zoals
Vleestienden, Vlastienden, Lammertienden
etc. Na verloop van tijd werd tiendrecht en
kerk gescheiden en konden tiendrechten
verhandeld worden. Het kerkelijk tiendrecht
verdween en/of tiende-plichtigen onttrokken
zich hieraan. In Holland en Zeeland was een
systeem van bloktienden ontstaan.
Dit betekent dat de oppervlakte van een heer
lijkheid in blokken was verdeeld, mede omdat
Walcheren in tegenstelling tot bijv. Zuid-
Beveland veel minder dijken (natuurlijke gren
zen) had. Gebruikelijk was dat op het moment
dat de gewassen geoogst waren de landbou
wer een "wete" deed bij de tiendgerechtigde
om te komen "vertienden". De heffer moest
de vruchten zelf komen halen om ze verder
24
