Een middelgroot erf bij Hengstdijk spant tot
nog toe in Zeeland de kroon met 42 soorten.
Kwaadaardig schoon?
Mossen zijn (anders dan veel tuiniers denken
en gifproducenten beweren) uiterst concur-
rentiezwak. In de strijd tegen vaatplanten zijn
ze kansloos. Wie mossen in zijn gazon heeft
(meestal Haakmos) en daar vanaf wil (de
vraag: waarom? ligt voor de hand, maar wordt
weinig gesteld), heeft een 'probleem' met zijn
gras, niet met mos. Wordt het mos met succes
bestreden, dan rest een kale plek. Intensieve
bestrijding met gif over grotere oppervlakten
leidt tot troosteloze ellende. Parapluutjesmos
en Halvemaantjesmos (twee 'thalleuze lever
mossen') hebben aan de bovenkant een
dikke waslaag die ze tegen het gif beschermt.
Nadat de rest (al of niet inclusief bodem
fauna) is vernietigd, zien de twee hun kans
schoon en bedekken ze alles met een aan
eengesloten, dikke koek waar niets doorheen
breekt. De aarde is nu eenmaal tot de laatste
millimeter bevolkt, en tenzij uw erf tweemaal
per dag door de vloed wordt overspoeld of
op de wand van een regelmatig uitbarstende
vulkaan ligt, zult u gasten voor lief moeten
nemen. Weet u zeker dat u een kale bodem
toch mooier vindt, dan is levenslang schof
felen uw lot.
Plantjes zonder wortels die hun voedsel
opnemen uit water dat toevallig passeert, zijn
natuurlijk geen parasieten, zoals wel wordt
gedacht. (Parasieten zijn ook per definitie niet
groen.) Bomen zijn voor mossen alleen maar
een plaats waar nog ruimte is en waar ze wat
opgeloste voeding kunnen verwachten die
van de stam en de takken druipt.
Dorstig mos?
Ook op steen richten ze geen schade aan,
meer dan er staan doen ze niet. Mos wordt
dikwijls geassocieerd met vocht, maar veel
mossoorten zijn droogtespecialisten. Wie
goed kijkt, ziet dat veel muren het grootste
deel van het jaar gortdroog zijn. Zelfs na
langdurige regen zijn bij het eerste zuchtje
wind de meeste mossen uitgedroogd, waarna
ze tot de volgende bui of ochtenddauw in
slaapstand gaan. Alleen héél dikke mospak
ketten, die jaren nodig hebben om te groeien,
kunnen korte tijd wat water vasthouden.
(Véél mos betekent trouwens meestal: veel
van hetzelfde, en uit oogpunt van diversiteit
is zo'n pak meestal weinig waardevol en
interessant.) De Rijksdienst voor Archeologie,
Cultuurlandschap en Monumenten heeft over
het onderwerp een brochure Algen,mossen
en kostmossen uitgegeven, die ook gratis is te
downloaden van de website (www.racm.nl).
De Boom In LENTE 2013 Stichting Landschapsbeheer Zeeland
13
