fruitteeltgemeente nummer één is, gevolgd
door de gemeente Buren met 1.100 hec
tare. De gemeenten Reimerswaal, Kapelle,
Geldermalsen en Neerijnen volgen daarna met
steeds zo'n 700 hectare fruitteelt.
Zowel in Gelderland als in Zeeland gaat het
trouwens maar om enkele procenten van de
totale landbouwgrond. Maar omdat de fruit
teelt zich vooral in enkele deelgebieden con
centreert is de invloed op het landschap in die
gebieden toch groot.
Naast de commerciële fruitteelt is de oude
vorm, vooral de boerenboomgaard, altijd blij
ven bestaan. Voor 1900 had vrijwel elke boer
derij zijn boerenboomgaard. Exacte getallen
zijn niet bekend, maar het ging ongetwijfeld
om duizenden boomgaardjes. Daarna is het
aantal boerderijen en het aantal boerenboom
gaarden sterk afgenomen. De laatste 20 jaar
worden echter weer veel boerenboomgaarden
bij erven aangeplant, dankzij de toegenomen
interesse onder de erfbezitters. Exacte getal
len zijn niet bekend, maar SLZ schat in dat het
nu zeker gaat om 1.000 boomgaardjes, 25.000
bomen op ongeveer 250 hectare grond.
Burgerparticipatie, overal toepasbaar?
Binnen welke aandachtsvelden kun je bur
gerparticipatie eigenlijk toepassen? Er is veel
aandacht voor de overgang van een verzor
gingsmaatschappij naar een participatie
maatschappij. Je zou door deze termen bijna
denken dat burgerparticipatie over zorg gaat.
Niets is minder waar. We zien de omslag in de
volle breedte. Zelf meedoen, zelf verantwoor
delijkheid dragen zijn begrippen die sinds de
jaren '70 van de vorige eeuw een rol spelen.
In die tijd had de overheid vooral een rol als
'hoeder', overheidscontrole werd gezien als
sleutel tot de oplossing. Initiatief nemen lag
bij de professionals, politici, ambtenaren en
deskundigen, voor burgers was er een meer
passieve rol. In de jaren '90 zet de terugtrek-
Fotograaf: Jaap Wolterbeek
De Boom In HERFST 2013 Stichting Landschapsbeheer Zeeland
15
