Effecten burgerparticipatie
Door: Robert Wielemaker, medewerker SLZ
Burgerparticipatie is er in vele varianten, echter wij krijgen
meestal te maken met burgers die (voornamelijk) lokaal
iets concreets op het gebied van natuur- en landschap voor
elkaar willen krijgen. In dit artikel proberen we een antwoord
te geven op het effect van die actieve deelname (participatie)
door burgers.
Burgerparticipatie bestaat eigenlijk al veel langer, en om
in ons werkgebied te blijven, verschilt het eigenlijk niet zo
gek veel met de natuurliefhebbers die in de regio met hun
natuurvereniging de wilgen van een boer gaan knotten.
Ook hier draait het vaak om de "trekker" oftewel de organi
sator die alles in gang zet. Echter bij burgerparticipatie zien
we wel iets vaker dat het om een lokaal doel gaat waarbij
vele burgers een directe betrokkenheid hebben.
De participatie of het initiatief kan éénmalig zijn waardoor
de groep na de realisatie uit elkaar valt. Diverse instanties
(voornamelijk gemeenten) zetten burgerparticipatie in om
burgers mee te laten beslissen en zo draagvlak te creëren bij
hun bewoners.
Effecten
Er zijn vele publicaties verschenen waar de
effecten van burgerparticipatie besproken
worden maar om het zo concreet mogelijk te
houden analyseren we dit aan de hand van
onze eigen ervaringen. Wanneer burgers/
buurtbewoners iets samen oppakken ontstaat
er een groep die zich inzet voor een gezamen
lijk doel. Zeker als het om tastbare zaken gaat,
zoals het knotten van wilgen of het aanleggen
van een wandelpad, zie je dat mensen een dui
delijke betrokkenheid krijgen. Ze voelen zich
als het ware verantwoordelijk voor de gerea
liseerde werken en behouden een band met
de mensen én organisaties die hierbij hebben
geholpen.
Zo kondigde de gemeente
Middelburg begin 2012 aan
dat ze 300 knotwilgen wilden
verwijderen in het kader van
de bezuinigingen. Twee wijk-
verenigingen sprongen op en
zochten hulp bij SLZ om dit
ongedaan te krijgen. Na goed
overleg met de gemeente is
besloten om het onderhoud
door de wijkvereniging op
te laten pakken tijdens de
Natuurwerkdag en het rooien
van de knotbomen voorlopig
te annuleren. Na een oproep
kwamen op beide locaties veel
buurtbewoners (102 in totaal)
helpen om hun knotbomen te
knotten. Onder deze zaten veel "nieuwe" mensen
die voordien nog nooit actief waren geweest
binnen de wijkverenigingen. Het mooie aan
die enorme groep mensen was wel dat er een
diversiteit aan contacten én kennis aanwezig was
en dat ze deze ook gebruikten om hun doel te
bereiken. Nog steeds kom ik regelmatig mensen
tegen die refereren aan die bewuste werkdag
met de vraag: "Wanneer gaan we weer knotten"?
De effecten van burgerparticipatie laten zich
lastig exact meten. Maar zoals bovengenoemd
spelen behoud en beheer van landschappelijke
elementen, uitwisseling van kennis, zorg en
draagvlak voor de eigen leefomgeving en ver
sterking van het lokale sociale netwerk wel vaak
een rol.
