Door: Theo Aernoudts, medewerker SLZ
Bij onze stichting komen regelmatig vragen binnen over
streekeigen hekken. In 1997 werd er al eens een artikel
geschreven over hekken met als titel "Hek van de dam".
Voor de redactie van 'De Boom In' was dit aanleiding om
opnieuw aandacht te besteden aan het hek op de dam!
In dit artikel wordt het accent gelegd op de his
torische hekken bij boerderijen. De functie van
het hek bij boerderijen was in eerste instantie
om het vee op het erf te houden. Het erf was
onderdeel van het beweidingssysteem van vee.
Het vee liep dus regelmatig los rond op het erf.
De toegang tot het erf bestond uit een groot,
breed hek met daarnaast een klein (loop)hek.
Oorspronkelijk zullen de hekken wel van hout
zijn geweest. De meeste oude hekken die we
nog aantreffen zijn van (smeed)ijzer gemaakt.
Dit is eenvoudig te verklaren omdat ijzer langer
mee gaat dan hout. Zo nu en dan komen we
nog vakkundig gemaakte decoratieve houten
hekkens tegen. Van een dergelijk type worden
vaak meerdere exemplaren aangetroffen.
In 2000 is SLZ begonnen met een project
'kleine cultuurhistorische elementen'. Hierbij
was het mogelijk om een subsidie te krijgen
bij het herstel van een klein historische ele
ment. Afgelopen 15 jaar hebben 25 eigenaren
gebruik gemaakt van deze mogelijkheid voor
het herstellen van hekken en dampalen.
Vele adviezen zijn uitgebracht o.a. op de vraag
hoe kunnen we de breedte van een hek aan
passen aan de huidige eisen. Adviezen kunnen
we nog steeds geven.
In Zeeland kun je nog fraaie decoratieve hek
werken aantreffen bij kastelen, landgoederen,
buitens en oude begraafplaatsen. Bij oude
boerderijen zien we ook nog historische hek
ken, minder uitbundig maar ze leveren zeker
een bijdrage aan de stoffering van het land
schap. Het hek is vaak ook een exponent van
status en wat men wil uitstralen.
