Afb. 2 Gesloten kleimos op de begraafplaats Burchtlaan in
Axel (foto Luciën Calle).
Belangrijker nog zijn de Zeeuwse begraaf
plaatsen voor bodembewonende mossen.
Die bodem bestaat op de meeste plaatsen
uit klei of een mengsel met klei. Een groot
deel van de klei in de provincie wordt benut
als landbouwgrond. Alleen in parken, op
landgoederen en grotere erven (mits enigs
zins verstandig onderhouden) en soms op
niet verharde kerk- en dorpspleintjes vinden
kleibewonende soorten verder nog toe
vlucht. De kleibewonende mossoorten zijn
niet bijzonder talrijk, maar er bevindt zich
een relatief groot aantal vrij tot zeer zeldza
me soorten onder, dikwijls winterannuellen.
Een aantal daarvan blijkt, wat Nederland
betreft, zijn hoofdverspreidingsgebied te
hebben in het deltagebied.
Een groot deel van de (zeer) zeldzame soor
ten die voorkomen op begraafplaatsen,
komt daar in hoofdzaak of uitsluitend voor.
Dit geldt vooral voor bodembewoners, maar
ook zeldzame boom- en steenbewoners
hebben de weg naar de begraafplaatsen
gevonden. Figuur 3 geeft het aandeel weer
van begraafplaatsen in de verspreiding van
(zeer) zeldzame soorten in Zeeland.
Afb. 3 Gewoon wintermos op de begraafplaats in Cadzand
(foto Luciën Calle).
Dat op de grootste begraafplaatsen ook de
meeste mossoorten groeien, lijkt voor de
hand te liggen. Alleen: ze liggen in grote
plaatsen, en die waren tot voor kort zo sterk
vervuild dat er hooguit een handjevol ijzer
sterke mossoorten groeide, in binnensteden
soms maar één of twee of helemaal niets.
In niet goed bijgewerkte studies kom je ook
nu zulke aantallen nog steeds tegen, hoewel
die tijd allang voorbij is. De soortenrijkdom
op de grote begraafplaatsen van
Middelburg, Goes en Vlissingen is dus
verheugend. Figuur 4 noemt de soorten-
rijkste begraafplaatsen in de provincie.
Verder
Op www.verspreidingsatlas.nl/mossen zijn
verspreidingskaartjes te vinden van alle
genoemde en niet genoemde Nederlandse
mossoorten. Meer over mos is te vinden op
www.blwg.nl, de website van de
Bryologische en Lichenologische WerkGroep
van de KNNV.
Landschapsbeheer Zeeland Winter 2018 Samenwerken aan ons cultuurlandschap
13
