Buitendijkse 'Hollestelle'
Anna Jacobapolder
Wie bij de veerhaven van Anna Jacoba
polder de Sluisweg inslaat en deze ruim
1,5 km volgt in noordoostelijke richting,
bevindt zich bijna op een zeer bijzondere
locatie. Je moet nu alleen de dijk nog over
om oog in oog te staan met een van de
weinige buitendijkse hollestellen van
Nederland.
Ooit kwamen dergelijke hollestellen overal
verspreid in het Zeeuwse getijdenland-
schap voor. Holle stellen werden aange
legd op schorren. Er zijn in het Zeeuwse
Deltagebied veel 'stellen' geweest. Op
oude kaarten zijn deze op voormalige
schorgebieden terug te vinden. De oudste
vermelding dateert van 1356.
Wat is een hollestelle?
De naam hollestelle wil eigenlijk zeggen
een holle stelle of stelberg. Deze stelber-
gen waren kunstmatig opgehoogde
vluchtplaatsen die dateren uit de tijd van
de vroege Middeleeuwen, toen nog geen
van de schorren in dit gebied bedijkt
waren. De naam stelberg komt van het
woord stellenaar, dat was de vroegere
naam voor schaapsherder.
De stelbergen dienden ervoor dat de
schaapsherders met de schapen bij hoge
waterstanden een toevlucht hadden.
Er werd boven in de berg een drinkput
gegraven waarin regenwater bleef staan,
zo beschikte men over drinkwater voor
de schapen. Rond deze drinkput ligt een
omwalling om het zoute zeewater
buiten te houden.
Buurt-stelbergen
De hollestelle bij Anna Jacobapolder
wordt al in ca. 1673 op kaarten
genoemd, maar men vermoedt dat de
stelberg dateert uit de zestiende eeuw.
Bij de bedijking van de Anna Jacoba
polder bleef alleen langs de noord
zijde, tegen het Slaak een stukje schor
vrij van bedijking. Juist hier, aan de
rand van de Rumoirt schorren, lag één
van de holle stellen: de Bruinisser stel
berg. Overigens lagen twee andere
stelbergen ook op de Rumoirt schorren,
waarvan de Fliplandse Stelberg gelegen
was ten noorden van de boerderij
't Hof Rumoirt en de andere, de
Zijpsche Stelberg in de zuidwest
hoek van de Anna Jacobapolder.
Bijzonder
Het bijzondere van deze enige op de
Rumoirt schorren overgebleven
buitendijkse Hollestelle is dat hij zoet
water heeft, waarvan de kwaliteit van
het water niet onder doet of zelfs beter
is dan de kwaliteit van kraanwater.
In deze hollestelle groeien dan ook
zoetwaterplanten.
Door: Bram Wisse, lido/an de Heemkundekring Philipjbusjandt
Hollestelle bij Anna Jacobapolder. Foto: Marcel Klootwijk
6
S* A X,V ALA 7CD
S' InuiUuil
PROVINCIE ZEELAND GEMEENTE S7 PHILIPSLAND
Kaart 1866. Bron:J. Kuyper, Uitgave Hugo Suringar Leeuwarden. - Gemeente Atlas van Nederland
Landschapsbeheer Zeeland - Winter 2019 Samenwerken aan ons cultuurlandschap
7
