Biodiversiteit van het
cultuurlandschap
Door Joan van der Velden en Luciën Calle, SLZ
In de politiek en media wordt momenteel
veel aandacht besteed aan biodiversiteit.
Biodiversiteit is de verscheidenheid (diver
siteit) van al het leven (bio) in een bepaald
gebied, waarbij je naast het aantal soorten
ook kijkt naar de verhouding van de aan
tallen van die soorten. Binnen natuur
gebieden is de doelstelling voor bio
diversiteit veelal eenduidig. De insteek is
vooral om inheemse soorten die thuis
horen in een bepaald type natuur zoveel
mogelijk te ontwikkelen en behouden.
De subsidiering van natuurgebieden is
hierop ook gebaseerd. In de stadsnatuur
zie je een trend dat meer waardering ont
staat voor soorten (inheems of uitheems)
die zich aan kunnen passen aan het leven
in de stad. De mogelijk concurrentie
tussen inheemse en uitheemse soorten
wordt er minder als probleem gezien en
de uitheemse soorten worden door
sommigen zelfs gezien als verrijking van
de biodiversiteit. Maar hoe zit het met het
cultuurlandschap? Dit cultuurlandschap
ligt geografisch, maar ook wat betreft
de insteek voor biodiversiteit tussen
de stad en de begrensde natuur in.
Is het, zonder de discussie over de
noodzaak van het verbeteren van de
biodiversiteit (in ruime zin) in twijfel te
trekken, niet goed om een specifiek
plan voor het cultuurlandschap op te
stellen?
Beleidsdoelen
Het cultuurlandschap van Zeeland
omvat een groot areaal dat een
bijdrage kan leveren aan de bio
diversiteit zoals agrarisch landschap,
wateren en oevers, tuinen en erven,
recreatieterreinen, industrieterreinen,
infrastructuur en cultuurhistorische
elementen. Duidelijke beleidsdoelen
voor de diversiteit ontbreken. Tot nu
toe is biodiversiteit vooral gestimu
leerd door subsidies op agrarisch en
particulier natuurbeheer en de aanleg
van verbindingen tussen natuur
gebieden. Het wordt echter steeds
meer duidelijk dat de beleidsdoelen
voor het verbeteren van de bio
diversiteit niet enkel gehaald kunnen
worden met de natuurgebieden alleen
en dat het verbeteren van de bio
diversiteit van het cultuurlandschap
noodzakelijk is.
Inheemse soorten
Voor het vergroten van de biodiver
siteit van het cultuurlandschap moet
je verder gaan dan de methodiek
voor natuurgebieden te kopiëren.
Het cultuurlandschap heeft een ander
karakter, kent een integratie van
gebruiksfuncties en kan je mogelijk
anders beoordelen dan enkel naar
soorten.
In het cultuurlandschap hebben zich
tal van rassen ontwikkeld met een
unieke DNA-samenstelling zoals rassen
van hoogstamfruit en koeien.
Het stimuleren van beplanting van
inheemse soorten op erven en in
tuinen van buitenhuizen zou een
aanzienlijke winst op kunnen leveren.
In het cultuurlandschap is biomassa-
liteit van groot belang. Tenslotte is het
van belang om op korte termijn een
gebied dekkende kwalitatieve en
kwantitatieve monitoring voor het
cultuurlandschap op te zetten.
Zicht op Oostkapelle. Foto: SLZ
4
Landschapsbeheer Zeeland Lenle 2020 Samenwerken aan ons cultuurlandschap
5
