HHir
24
r
(•lit
Vleermuisbunkers in West
•euws-Vlaanderensz^ I
I
ill
ME
r
Ifr-, L -
w r
l
-r r
u 1
X’ Sfer
Wallen van Sluis (voormalig kasteel). Foto: SLZ
Vleermuis in ophangsteen. Foto: SLZ
Landschapsbeheer Zeeland Zomer 2022 Samenwerken aan ons cultuurlandschap
5
4
Trage!, Schoondijke. Foto: SLZ
Verspreid door Zeeland liggen diverse
bunkers verscholen in het landschap.
Ze herinneren aan een roerig verleden
waarin ze onderdeel uitmaakten van de
Atlantikwall, een lange Duitse verdedi
gingslinie langs de kust tijdens de Tweede
Wereldoorlog. Nu liggen de bunkers er
rustig en verlaten bij en hebben velen de
status van cultureel erfgoed gekregen.
Toch zijn ze niet helemaal verlaten.
Vanaf eind oktober nemen vleermuizen
er namelijk hun intrek om hun winterrust
in door te brengen.
Temperatuur
Vleermuizen zoeken in deze periode
rustige vorst- en tochtvrije plekken op
waar de omgevingstemperatuur zo
tussen de 5 tot 10 graden Celsius ligt.
Ze hebben daarbij een voorkeur voor
plekken met een hoge luchtvochtigheid.
Herstelwerkzaamheden
Een aantal bunkers was afgelopen
jaren minder geschikt geworden.
Er was geen invliegopening meer of
het deurtje was kromgetrokken.
Andere bunkers waren juist volledig
open waardoor er te veel tocht naar
binnen kwam. In totaal ging het om
12 bunkers die herstelwerkzaam
heden nodig hadden. Dit werd afge
lopen najaar 2021 in orde gemaakt
door een aannemer in opdracht van
SLZ, gefinancierd door de Provincie
Zeeland. Er werd van de gelegenheid
gebruik gemaakt om ook enkele
hangstenen op te hangen waar vleer
muizen in kunnen wegkruipen.
De soms gladde betonnen wanden
Toename
Begin februari 2022 deden we een
inventarisatierondje om te zien of de
vleermuizen inmiddels hun intrek in
hun gerenoveerde winterverblijf
hadden genomen. In de 20 bunkers
troffen we in totaal 75 vleermuizen
aan. Het ging om watervleermuizen
(41), gewone baardvleermuizen (28)
en gewone grootoorvleermuizen (6).
In vergelijking met 2020, toen er nog
59 vleermuizen werden aangetroffen,
een mooie toename. Naast vleer
muizen troffen we ook kleine water
salamanders, een gewone pad en
bruine kikker aan die zich in de meest
vochtige plekjes terug hadden
getrokken. Maar ook grote aantallen
dagpauwogen en roesjes. Deze laatste
is een van de weinige nachtvlinders
die overwintert in kelders en bunkers.
Merkwaardig genoeg, samen met hun
vijanden: de vleermuizen.
bieden te weinig houvast en vleer
muizen kruipen graag weg tussen de
spleten van deze stenen.
druppels die langs de muren lopen.
Sommige soorten trekken zich terug
in (oude) gebouwen of kerkzolders,
een enkele soort in holtes van dikke
bomen en dan zijn er soorten die
graag in bunkers overwinteren. Vooral
de met aarde bedekte bunkers zijn
heel geschikt omdat er hier weinig
temperatuurschommelingen zijn.
Ook in West Zeeuws-Vlaanderen
liggen van dit soort bunkers in het
landschap. Ze liggen in terreinen van
Stichting Het Zeeuwse Landschap en
Staatsbosbeheer en bij enkele parti
culieren. 20 bunkers maken onder
deel uit van het Zeeuwse vleermuizen
meetnet en worden jaarlijks geïnven
tariseerd door SLZ en vrijwilligers van
de Zoogdierenwerkgroep.
Dan hoeven ze hun winterverblijf niet
uit, maar kunnen drinken van de dauw-
-Sr
Door: Jimmy Piicke,
I
