EN TUIN
De hof bij de boerderij
gen lat bet alle aanbeveling verdient, wat
in tuin uit te zaaien. Peterselie kan men
ook x>n in den vollen grond uitzaaien,
alle s zaden liggen een heelen tijd voor
dat ntkiemen, daarom kan men het zaad
bet -st in vochtig zand voorkiemen, men
laai dan eerst een paar dagen in de war
me er staan. Men kan gewoon op rijtjes
zaa aen behoeft er niet zoo veel van uit te
zaa aar men het kruid meermalen in den
zon an afsnijden, men mag dar.' echter
nie liep snijden, de hartblaadjes dus zoo-
vee! ;elijk zién te sparen. Aan tien gram
hee ;n voor een normaal gezin van vier
per al wel genoeg. Zaait men later in'
der er nogmaals, dan zit men den gehee-
len t in de versche peterselie.
Sni rie kam men o(p soortgelijke wijze be
ha; t, alleen zal men deze in den zomer
nog i een paar maal moeten zaaien, daar
het zoo gemakkelijk meer aangroeit als
de selie.
Kn ene heeft men ook noodig, doch die
mo tn eerst in' een warmen bak zaaien,
het voor een leek natuurlijk niet zoo ge-
ma k is, daarom kan men in Mei beter
pla van den kweeker koopen, duur zijn ze
nle ir behoeft men het dus niet om te
lab nolselderie moet men een weinig in
een je planten, daar ze, vooral als ze jong
ziji 1 gauw last van de droogte hebben.
Vei a den zomer raken deze kuiltjes van-
zel het schoffelen wel dicht. Tegen dat
het vriezen moet men de knollen uit den
grc oien en ze op een vorstvrije plaats
bij' ;en kelder, in wit zand bewaren, men
kaj an den geheelen winter van profitee-
rei
Pr< en we natuurlijk ook niet willen mis
sen i kan deze half April op een wacht-
be< aaien, om ze daarna, als de vroege
gro van het land zijn, op dat leeggeko-
me - uit te planten. Prei moet men diep
pla zeker in geultjes van tien centimeter
die odra men verder -in den zomer komt,
scl men deze geultjes geleidelijk dicht,
het er om, een zoo lang mogelijk wit ge-
de* in de prei te krijgen. Tegen den win
ter mien de planten met wortel en al op-
nei >m ze bij elkaar op te kuilen, zoodat
all* et bovenste groene gedeelte boven
dei id uitkomt. Daarna moet er een beet
je of blad tusschen, dit om de planten
teg vorst te beschermen.
Dil rdit gebruikt bij het inmaken van
koi mers, augurken en zuurkool, men
mo dan de groene, onrijpe zaadkroontjes
vo< ruiken. De blaadjes geven een der lek-
kei ie kruiden bij de sla en spinazie, de
joi: engels kan* men bezigen voor het b6-
rei an vischsausen.
Bo can in FebruariMaart in den vollen
gfc orden uitgezaaid. Het wordt gebruikt
bij ia. De jonge blaadjes worden daartoe
al cort op den grond afgesneden, indien
me gewas niet te lang laat worden, loo-
pei ionge plantjes wel weer uit en kan
me t kruid nog een keer gebruiken. Het
kn eft een komkommerachtigen smaak.
He :it zeer sterk en kan ook als spinazie
gej worden, de opbrengst is nog grooter
da de spinazie. De blauwe bloempjes
kn ook als versiering van de kropsla ge-
bn orden.
Ko ex is ook een eenjarig gewas, waarvan
de i gebruikt worden als specerij in blad-
gr< Ook bij het maken van kruiden-
azi iï Koriander heel goed dienst doen,
ter et ook bij de bereiding van likeur en
sui rken gebezigd kan worden.
Ka is al een heel bekend kruid. De
blo is worden alleen gebruikt voor het
bel huismiddel. Zoodra de eerste bloemp
jes openen, moeten ze geplukt worden,
da n de schaduw drogen.
Ke s thans ook een onmisbaar kruid. Het
fiji lid wordt gebruikt bij andijvie en
kr< de fijne bladeren hebben een heerlij
ke! ar anijs smakenden geur. Om steeds
ovi i bepaalde hoeveelheid te beschikken,
mi lermalen gezaaid worden. We kunnen
bij seld om de vier weken een klein hoek
je i.
Te e nog het Lepelblad, dat eigenlijk
nu i tweejarige plant is, doen die men nu
oo iet voorjaar moet uitzaaien. De blade-
rei den als toekruid in 'soepen en sauzen
ge ze hebben een eenigszins mosterd-
ac smaak.
Van boven naar beneden: Koriander,
Kamille, Kervel en Lepelblad.
A7U de sneeuw het land bedekt, terwijl ik dit schrijf
weten wij buitenmenschen toch wel dat de dag na
dert waarop de natuur ontwaakt en wij onze aandacht
weer moeten wijden aan de voedselproductie. En zoo
is het in het groot, maar zoo is het ook in het klein op
het terrein dat ik met den hof zou willen betitelen, de
plek waar de groenten worden geteeld, waar de bloemen
staan, en hieronder reken ik ook de fruitboomen bij de
boerderij.
Met de Redactie van De Landstand sprak ik af weke
lijks U in deze rubriek over de teelt van groenten, bloe
men en vruchten te vertellen, U iets mee te deelen over
de tijd van /aaien, van planten, van oogsten. Maar ook
om U tijdig te waarschuwen als U moet ingrijpen om
schade te voorkomen door ziekten en ongedierten die
onze hof belagen.
Nu weet ik dat de cultuur van groenten en bloemen zoo
wel als van vruchten op de boerderij zoo oud is als het
boerenbedrijf zelf maar ook weten wij allen dat juist die
cultures niet altijd gelijken tred hebben gehouden met
de nieuwere kweekmethoden die overigens in het groot
bedrijf werden toegepast. Zeker is het dat van dien hof
over het algemeen veel meer te maken is hoewel dat ook
op onderscheiden plaatsen sterk uiteenloopt. Om een
enkel voorbeeld te noemen. Reeds tientallen jaren kweekt
men in Zeeuwsch Vlaanderen ook in kleinere tuinen bij
de boerderij en in de dorpen witlof, daar dikwijlts bitter-
pee genaamd en dat geeft ook volgens de eenvoudige
methoden die men bij de' wintercultuur toepast, toch
heel goede resultaten. En nu de nieuwe voedingsleer ons
op de belangrijkheid heeft gewezen van de versche
groenten bij onze maaltijden nu is het toch ook wel heel
belangrijk dat ook in breedere kringen in onzen boeren
stand kennis gemaakt wordt met deze eenvoudige cul
tuur die zulke goede resultaten geeft. Vooral als ik denk
aan de Veluwe waar men de groenteteelt nog veelal be
perkt tot enkele soorten, sla, andijvie, boonen en bieten
in den zomer, boerenkool en inmaak in den winter.
Op vele boerderijen kweekt men nimmer zomerwortels
omdat ze zoo pierig worden, maar men weet niet dat
de oorzaak hiervan dikwijls ligt in het gebruik van ver
sche mest. Zoo zijn er tal van kleine wenken te geven,
die misschien voor sommigen overbekend, voor anderen
van groot belang zijn. Wij zouden het dan ook op prijs
stellen indien de lezers gebruik willen maken van de
gelegenheid om vragen te stellen, vragen over den
bloemhof in enger en zin, vragen over den groentetuin of
over de vruchtboomen. Daar waar het grootcultures be
treft zullen onze bij uitstek deskundige medewerkers op
dit gebied deze vragen zeker willen beantwoorden, voor
den eigelijken hof, meer of minder het terrein van de
boerin, zullen de vragen in deze rubriek behandeld worden.
Als inleiding zou ik thans willen wijzen op de groote
waarde van goede grondbewerking voor de teelt van
groenten en bloemen. Het is thans de tijd om de grond
*e bewerken zoodra de weersgesteldheid dit toelaat. Over
het algemeen gebeurt dat in den hof een beetje te op
pervlakkig. Het is logisch omdat in dien zelfden tijd er
nog zooveel ander werk op de boerderij is, dat men den
hof een beetje overhaast bewerkt. En als dat jaren ach
tereen gebeurt dan komt er onder een betrekkelijk dunne
teeltlaag een vaste laag, die vocht moeilijk doorlaat en de
teelt van diepwortelende gewassen ongunstig beïnvloed.
In ieder geval zouden wij miTistens anderhalve steek diep
willen spitten en daarbij zorg dragen, dat de bovensteek
boven blijft. Tegelijk met het bewerken van den grond
wordt dan ook gemest en daarbij moeten wij bedenken
dat de groentetuin meer mest vraagt dan de meeste
landbouwgewassen. Bij het bemesten met stalmest is een
dubbele hoeveelheiddie men in den landbouw gewoon
is te geven, gewenscht.
Toch is er op dezen regel meer dan een uitzonderi7ig.
Voor die uitzonderingen is het noodig dat wij tevoren
bepalen waar de producten komen te staan, die wij te
len willen, want boonen en erwten eischen bijvoorbeeld
minder stikstof dan bladgroenten als sla, kool en andij
vie. Hebben wij een betrekkelijk kleinen tuin dan trach
ten wij meerdere oogsten van een stuk grond te halen en
dan kunnen wij van de latere gewassen een voorteelt
hebben van vroege gewassen. Knolgewassen als peen,
rammenas, knolraap en dergelijke eischen veel kali. In
dien men dus met stalmest mest kunnen wij, indien wij
over kunstmest beschikken, bijmesten en dan gelijk reke
ning houden met de te telen gewassen. Niet altijd zal
dat precies uitgemikt kunnen worden, vandaar dat wij,
mede ook met het oog op een dubbele oogst, royaal met
mest zijn.
Dan houden wij rekening met den tijd van zaaien. Het
eerst spitten wij die stukken om, die vroeg bewerkt moe
ten worden omdat wij er nu direct al gaan zaaien. Op
een warm plekje, op het Zuiden voor een heg of schut
ting kunnen wij, zoodra het open weer is, spinazie zaaien.
Dat moet dus het eerst omgespit en bemest worden met
vlug opneembare mest, gier bijvoorbeeld of wat oude
mest. Ook erwten en groote boopen kunnen nu reeds
gezaaid worden, dus ook daar wordt een plek voor klaar
gemaakt, maar zonder gier!
Spit Uw mest niet te diep onder, het duurt dan te lang
voordat de jonge plantjes het voedsel kunnen bereiken.
Over het mesten en over de verschillende mestsoorten
voor den groententuin een volgende maal. v. B.
