VLEESCI-I SPARFN
«ONS ORGAAN
9
Met gemengde gevoelens aai ons nieuw or
gaan zijn begroet.
Zeer zeker bij velen, met vreugde om het
nieuw verworvene, om het boereneigene, om
de nieuwe sterke eenheidsband, die heel het
platteland en zijn bevolking omvat.
Ongetwijfeld zullen er talrijk vele moeilijk
heden te overwinnen zijn geweest, voor de
jonge ..Landstand' het levenslicht aanschouw
de. Maar, hoe vele en hoe talrijk deze ook
waren, onoverkomelijk waren ze zeker niet.
Midden in den kouden barren winter is ze
tot ons gekomen, in het begin van een nieuw
jaar, dat uls een ongelezen boek voor ons
ligt.
Nieuw jaar nieuw begin nieuw leven.
Nieuw leven dient met de meeste zorg te
worden omringd; laten we daartoe dan onze
beste krachten inspannen, dan zal dit, ons
nieuw orgaan, uitgroeien tot. een onmisbaar
„schutblad".
Bij anderen werd een ietwat vaag gevoel
gewekt, toen het vreemde .kind" in huis ver
scheen, men behandelt het ietwat schuchter
en onwennig, men wil het niet zoo maar
voetstoots aanvaarden, men denkt te veel en
houdt te veel vast aan het geen verloren
ging. Nu, we kunnen en mogen ook gerust
nog eens aan het voorbije denken, aan het
oude, waarin odk zeker veel 'goeds was, maar,
laten we er vooral met aan vasthouden! Het
nieuwe kan immers evenveel goeds brengen,
ja zelfs nog veel meer. Hoe blijmoediger we
het nieuwe aanvaarden en steunen, des te
meer kunnen en mogen we er van verwach
ten.
Wat voorbij is, keert immers met weerom
Het is een hersenschim om daaraan te blijven
vasthouden.
Welaan, dan, mannen en vrouwen uit Neer-
land's gouwen, wijdt U aan de verzorging en
opvoeding van dit jonge „kind" met nooit
versagende scheppende kracht, met veel tee-
derheid en liefde.
Zoo kan ons gansche platteland zich in den
groei en bloei verlustigen.
Daar zijn er misschien ook, die de „klei
ne" in den hoek hebben gesmeten of in de
kachel. Dat zijn dan de „struisvogels" onder
de plattelanders; we willen het nieuwe niet
zien, nog veel minder aanvaarden. Ze zweren
bij het oude. Dat was immers goed. Het was
zalig om in Nederland te wonen.
Ja, voor enkelen onder onze boeren en platte
landsbevolking was het goed. Dat waren zij,
meestal op de groote bedrijven, die ondanks,
de algeheele inzinking, die ons platteland
overheerschte, toch nog eenige winst boek
ten; dat waren zij, die een flinke „achterdeur"
hadden of een fiks en veilig familiebezit.
De boekhoudbureaux der diverse landbouw-
maatschappijen enz. hebben ons wel anders
verteld en aangetoond, dat er nood was on
der de boeren- en plattelandsbevolkinggroo
te nood!
Laten we verder eens even terugdenken aan
onze honderdduizenden werklooeen, aan onze
veeafslachtingen, aan de vernietiging van
land- en tuinbouwproducten op groote schaal,
dan moeten we erkennen, dat het toen eigen
lijk niet zoo goed wtas, ja, dat er zelfs zeer
veel haperde.
„Nu val het dan wel goed zijn" werpt men
tegei.
„Neen „struisvogelpolitiekers" nu is het even
min goed, maar we leven; in een moeilijken
zwaren tijd, die odk heel veel van onze boe
ren en boerinnen vraagt. We zijn een bezet
landen een wereldbrand woedt over de ge-
heele aarde.
Laten wij in dit klein stipje op de wereld
kaart toch niet meenen, dat we met klein
zielig gedoe, iets aam het groote wereldgebeu
ren kunnen veranderen. Slechts door een
dracht kan ons klein landje sterk zijn.
En dit staat vast, of we er op hopen of niet:
volgende week verschijnt de „jong geborene",
De Landstand weer in uw rr'dden om u voor
te lichten op velerlei gebied.
MABG V- d. BOEK.
Vet .re stadsbewoners zoucen, ais ze tut m-
zen, zeggen: „Op t platteland is er toch
volop vleesch en is het heelemaal niet noe-
dig, daar extra zuinig mee te zijn!" De plat
telandsvrouw weet echter wel beter
Weliswaar krijgen wij iets meer dan de ove
rigen, maar het werk is ook veel zwaarder
en vergeet vooral niet dat het ons eigen
varken, de zelfverbouwde tarwe en aardappe
len zijn, die wij opeten!
We hebben het op 't land ontegenzeggelijk
beter dam in de steden, maar we moeten even
goed zoo zuinig als mogelijk is, zijn.
Wanneer we toe willen komen met orns var
kentje, dan kunnen we niet eiken middag
„een stukje van de keu" op tafel brengen.
Er wordt in ieder boerengezin een flinke
voorraad hoofdkaas, leverworst, droge worst
e.a bestemd voor bij de boterham; dat gaat
ook weer van -de middagpot af.
De meesten van U zullen gezorgd hebben
voor een bescheiden, of misschien wel, een
uitgebreide 'konijnenfokkerij.
Dam zult èn van het lekkere konijnen-
vieeseh èn van de vellen, een massa plezier
beleven.
Anderen zijn misschien in ae gelegenheid
1 x maal per week visch of mosselen te koo-
pen, behalve nu natuurlijk, nu de vorst dit
onmogelijk maakt.
Ook dat zijn uitstekende, voedzame gerechten.
Maar als ook dat niet te krijgen is, hoeven
we er heusch niet tegen op te zien, het veel
geprezen stukje vleesch geheel weg te laten.
Jus van jusblokjes smaakt ook goed en wan
neer we maar zorgen voor voldoende aard
appelen, volop groenten en een stevige pap
voor toe, komen onze huisgenooten nog niets
te kort
Misschien „olu.. c. evcii gemopperd, maar
CJ kunt 11 best verdedigen.
Het is echter niet eens noodig dat wij alléén
aardappelen en groenten geven. Zoolang er
nog erwten en boonen zijn, hebben we daar
uitstekende vleeschvervangers aan.
Peulvruchten bevatten 23% eiwit tegen
vleesch 21% en bovendien nog 2'/2 maal zoo
veel zetmeel als aardappelen. Omdat het
peulvruchteneiwilt niet geheel gelijkwaardig
Is aan dat van vleesch of visch, nemen we
voor ons nagerecht een melkspijs, daar melk-
eiwit 't beste is wat bestaat en we doen wat
melik door de stamppot heen.
We kuinnen b.v. bloempap, gortmoutpap, kar-
nemel'ksche gortpap, grutjespap of aardap
pelmeelpap van zelfgemaakt an"1 ppelmeel
koJren v
Erwten- en boonen^oep, bruine bouueu mei
uien en spek of met stroop is bekend genoeg
en daarom wil ik U liever wijzen op de
stamppotten die met peulvruchten, lnplaats
van vleesch, klaargemaakt worden.
Ik noem U dan: hutspot met groene erwten,
zuurkool met wi tte boonen, snij boonen in 't
zout met witte boonen, roode kool, aardap
pelen en bruine boonen of bieten, aard. en
bruine boonen door elkaar, alle écht oud-
Hoiiundsche gerechten, waarvan ik door de
vele Voorlichtingscursussen in Zeeland en
Brabant, weet, dat onze plattelandsvrouwen
ze altijd heerlijk vonden.
Dat is juist het fijne van die cursussen, je
ziet het de juffrouw klaar maken, je proeft
er een behoorlijke portie van en je maakt
het thuis ook klaar als je het lekker gevon
den hebt. Ik kan t verzekeren dat er thuis
veel a la de cursus klaargemaakt werd!
Alvorens we dan tot die recepten overgaan,
moet ik U eerst nog één en ander van het
koken van stamppotten vertellen.
Volgens de moderne voedingsleer dan, moe
ten we liever spreken van „stoofpotten" of
van „eenpansgerechten" daar bij 't fijn
stampen van de aardappelen en groenten
zooveel lucht in het eten gebracht wordt, dat
de 'vitaminen, die juist voor een goede ge-
s winters, zoo belangrijk zijn, ver
nietigd dreigen te worden.
Veel beter is het, de zaak luchtigjes dóór el
kaar te hutselen, iets wat trouwens in het
Zuiden van ons land (misschien verderop ook
wel?i van ouds op ouds bekend was
Dat we-stamppotten in een wfjde, hooge au
inet dikken bodem koken, weet ieder. Denken
we er ook altijd aan een gave pan te nemen?
Een eerste vereisehte, bij 't koken van „stoof
potten" Is os. ook, dat we de kooktijden, aus
de duur van het gaar worden, der verschil
lende bestanddeelen, nauwlettend in ic'ii
nemen. Als uien In een uur gaar zijn, hoe
ven we ze heusch niet gelijk met de wortels
die vaak 1 uur vragen jn de pan te doen
De hoeveelheid water is érg belangrijk n
stamppot moet smeuïg zijn; heit tevee ,n
water, wordt daarom meestal weggegooid, een
groote fout, want hierin zitten luist waar
devolle stoffen!
Wanneer men als laatste, oe aaraappeien on
der in de pan gedaan heeft, zorg dan. dat
deze juist bot op de helft, ónder water staan.
Ails men deze regel in eere houdt, heeft men
geen last van een te natte stami
En nu aan de® si»g!
Zuurkoolstamppot met witte bootten
2»/2 kg. aardappelen, 2 ons witte boonen, 1 kg.
zuurkool, 40 gr. vet of boter, zout, 4 dl. melk.
Breng de zuurkool met een bodempje water
en wat zout aan den kook. Voeg na 1 kwar
tder de aardappelen toe en zorg er voor dat
deze onder in de pan komen te liggen met
de zuurkool er boven op. De aardappelen
staan tot de helft in het water, d.w.z. als we
'de pan flink schuin houden, zien we het va-
ter nog nét. Na Vz uur Is alles gaar, voec i
de apart gaar gekookte boonen. het 'vr in
zooveel melk als noodig is toe, .roei Lies
luchtigjes door elkaar en dien de stam poot
kokend heet op in een groote nestschaal t v.
N.B. lnplaats wan zuurkool kan men ook
witte- of savoye kool nemen.
Hutspot met groene erwten.
2'/2 kg. aardappelen, 2 ons groene (heele)
erwten, 1 kg. winterwortels, 1 pd. uien. 40 gr.
vet, zout, 4 dl. melk.
Laat de wortels Vï uur vooruit koken, leg dan
onder in de pan de aardappels^ daarop de
uien en wortels en laat dit gaar koken in
rt y2 uur. Roer dan .tal les vlug door elkaar
met de gare erwten, het 'vet en de melk.
Breng de hutspot na goed doorstoven op
tafe1
Roode kool met bruine boonen.
2y2 kg. aardappelen, 2 ons bruine boonen
1% kg. roode kool, 40 gT. vet, zout, wat azijn.
Volg de bereidingswijze van de zuurkool
stamppot, voeg lnplaats van melk. azijn voor
smaak toe.
N.B. Erg lekker smaakt bij deze stamppot
een paar plakjes gebakken bloedworst
(of spek).
Peulvruchten worden steeds apart, m veel
water gaar gekookt. De volgende of vooraf
gaande dag eet men dan erwten- of boonen
soep. Ook kan men enkel het nat gebruiken
voor een eenvoudige groentesoep, gebonden
met vermicelli of aardappelmeel.
Een derde mogelijkheid is, van het nat, .net"
behulp van 1 aromablokje per persoon een
bruine soep te maken, die we binden met
aangemengde bloem.
Zonder peulvruchten smaken deze gerechten
ook goed, men moet ze dan echter zoo drc g
mogelijk koken en zooveel mogelijk melk toe
voegen. In dat geval vooral de pap niet ver
geten!
Veel succes toeaewenschl met r.w - - on men-
ten, maar maak vooraf Uw snoode plannen
nie bekend! J. Dekker.
Trineuzen.
