GIJ, BOEREN.....
Ie Jaargang No. 9
Donderdag 5 Maart 1942
xnvcUtcund
Dit weekblad wordt aan de leden r. ór Neder-
landscben Landstand kosteloos toegezonden.
Voor niet leden:
I 5.— per Jaar
1.25 per 3 mnd.
t 2.50 per Jaar
1 0.65 per 3 mnd.
roor iedere provinciale
editie meer. Ine.k. 15 ct.
RED ACTIE-ADRES:
GROOTE MARKT 20, GOES
Adv.prijzen: geh. oplage 1.75 p. r. Yoor gew.
adv.; 4.75 p. r. voor Ing. Med. KI. adv. In 1
prov. blad: 50 ct. voor 1-20 woorden, 10 ct. voor
iedere 5 woorden meer, alleen bij vooruitbetaling.
Gelegenheid tot plaatsen van adv. in comb, van
prov. edities tegen sterk verminderde prijzen.
Bij contract bel. reductie. Vraagt inl.: Uitgeverij
„Volk en Bodem", Kortenaerkade 10. Den Haag.
ZOO dikwijls kan men den laatsten
tijd politieke tegenstanders ont
moeten, die zeggen: „Ja, wat „Land
bouw en Maatschappij" in 1935 wilde,
een betere belooning voor den boer en
een betere waardeering van den land
bouwenden stand, daarmee kunnen wij
het volkomen eens zijn. Maar wat jullie
nu willen! Nee.
Dergelijke redeneeringen doen altijd
wrang aan. Wij, oud Landbouw- en
Maatschappijers, weten ons nog te goed
te herinneren, wat leden van die bewe
ging in 1935 en latere jaren te verduren
hadden. En wat erger is, bij ons leeft
- nog altijd de overtuiging, dat had
destijds heel het platteland zich een
drachtig achter Landbouw en Maat
schappij geschaard en had deze bewe
ging bij onze intellectueelen een tot luis
teren bereid oor gevonden, de jongste ge
schiedenis van ons vaderland zou anders
verloopen zijn.
Want het woord van Mephisto uit
Goethe's Faust: „Alles, wat bestaat, is
waard, dat het ten gronde gaat", moge
een duivelsch woord zijn, een kern van
waarheid ligt er in.
De geschiedenis is een voortdurend wor
den, een voortdurend afsterven van het
oude, waarbinnen zich de kiem van het
nieuwe ontwikkelt. En wee het volk, dat
niet tijdig beseft, dat het oude dood is,
dat het verstorvene tot eiken prijs wil
Vasthouden.
Wij kunnen het zien in Frankrijk en
Nederland in het laatst van de achttien
de eeuw. In Frankrijk, waar ieder wel
denkend mensch ervan overtuigd was,
dat aan de schandelijke bevoorrechting
van adel en geestelijkheid een einde
moestkomen, maar waar alles bij het
oude bleef, tot dat de Fransche revolu
tie met schrikbewind en eindelooze
oorlogen gewelddadig het einde bracht.
In Nederland, waar heel de achttiende
eeuw door, staatslieden niet ophielden,
hervormingen van de oude gebrekkige
staatsregeling voor te stellen, doch bij
de machthebbers geen gehoor vonden,
totdat de Fransche tijd, de diepste ver
nedering van ons nationaal bewustzijn
kwam
De geschiedenis wil evenals de natuur,
zijn wetten van vernieuwing doorzetten
en als de menschheid zich hiertegen te
weer stelt, slaat zij wegen in, die men
nimmer verwacht en stellig niet ge-
wenscht heeft. Gelukkig daarentegen
zijn de volken, die de teekenen der tij
den verstaan.
Laat ons er onszelf en anderen steeds
weer rekenschap van geven, dat ons
streven in dezen tijd in laatste instantie
door deze lessen der geschiedenis wordt
bepaald en niet door het succes der
Duitsche wapenen.
O, zeker, wij steken het niet onder
stoelen en banken, wij volgen de berich
ten van de verschillende fronten met
spanning. Wij hopen op en wij geloo-
ven aan de Duitsche overwinning. Wij
hopen dit, omdat bij een Duitsche ne
derlaag de geesel van het Bolsjewisme
over Europa zou komen. En afgezien
daarvan, Nederland kan én cultureel én
economisch van een verslagen en ver
armd Duitschland niets winnen, doch
heeft er veel, zoo niet alles bij te ver
liezen.
Wij gelooven aan een Duitsche overwin
ning, omdat wij weten, dat achter de
Duitsche wapenen staat een eensgezind
en bezield vclk, bereid om de hoogste of
fers te brengen voor een geestelijk en
stoffelijk welvarend Duitschland en een
nieuwe samenleving in Europa.
Maar wij weten ook, dat een verloren
oorlog niet het ergste is, wat een volk
ka,n overkomen. Toen de beide Zuid-
Afrikaansche republieken in 1902 met
Engeland de vrede van Vereeniging
sloten, waren duizenden hoeven ver
brand, de grond lag woest en onbe
bouwd, 20.000 vrouwen en kinderen wa
ren in concentratiekampen bezweken
En toch na enkele jaren waren de Boe
ren weer de leidende volksgroep in
Zuid-Afrika. In 1918 moest Duitschland
de vrede van Versailles sluiten. Geen
vijf- en twintig jaar later triumpheert
het aan alle fronten".
Geen militaire nederlaag zal een volk
ten gronde richten, wél de Innerlijke on
macht» om intijds zijn roeping te ver
staan.
Dit mogen die duizenden landgenooten,
die zich nog altijd vastklampen aan het
oude, dat reeds in Mei 19^0 uitgeleefd
was en nog immer hopen, dat het "te
rugkomt, inzien.
Wat voor toekomstperspectieven, wat
voor nieuwe waarden hebben ~de mach
ten, waaraan zij zich verknocht gevoe
len, te bieden?
Waarvan getuigt hun doen en laten an
ders dan van heimwee naar hetgeen
voorgoed voorbij is, gemurmureer over
allerlei ongemakken des dagelijkschen
levens, onzakelijk gecritiseer op wat wij
nu eenmaal, moeten doormaken.
Beeft ooit iemand geloofd, dat het "zoo
aangenaam zou zijn, bezet gebied te we
zen van een mogendheid, die jarenlang
voor zijn leven moet vechten tegen het
overgroote deel der wereld?
Wij mogen dan, de een meer, de ander
minder, reden tot klagen hebben, het
kon nog veel slechter. Maar dit laatste
legt ons ook de plicht op om met het
oog op een lichtende toekomst, van het
donkere heden te maken, wat ervan te
maken is en hoe groot de ongunst der
tijden ook mag zijn, voor land en volk
een brug naar die toekomst- te bouwen.
De Landstand is voor ons plattelanders
hiervoor de aangewezen kans.
Laten wij die kans schieten, dan zul
len wij of onze kinderen hiervan de
kwade gevolgen moeten dragen.
Niemand kan in de toekomst zien, maar
dit leert de wet der geschiedenis,
blijven wij afzijdig, dan zullen wij eens,
naar het Bijbelwoord inplaats van
met geeselen met schorpioenen worden
gegeeseld.
De geschiedenis is niet wreed, zij geeft
ieder volk niet éénmaal, doch herhaalde
malen de kans om zijn roeping ten -over
staan van den tijd te volbrengen. Maar
onverschillig of een natie meewerkt of
tegenwerkt, zij gaat haar gang en niet
zij doch de volken zelf ondervinden de
gevolgen van hun houding.
S. D. DE JONG.
Telkens als ik dat vruchtbare buitenpoldertje
zie, moet ik denken aan dien boer, die hier
zijn geweldigen strijd met het water streed.
We zien hem nog voor ons den krachtigen
onverzettelijken boer, die tot tweemaal toe
zijn levenswerk zag vernietigd, door het zijn
poldertje binnenstroomende water bij den
springvloed van 1916.
Roerloos -stond hij, met een gezicht als uit
graniet gehouwen, op een overgeschoten brok
klei van de kade, die zijn land had omringd.
Het wgter kolkte en stroomde begeerig door
de gaten, geslagen in de kade. Bij iederen
nieuwe, vloed zou het zijn vruchtbare akkers
blank zetten. De verdronken met zooveel zorg
gpkweekte gewassen zouden verkwijnen door
het overtollige water.
De zwijgende boer overzag zijn vernietigd
werk. De lijnen om zijn breede onverzettelij
ken kin groefden dieper dar. ooit. Zijn onbe
weeglijk, verouderd gezicht verried niet den
hevigen strijd, die zijn breede borst folterde
onder den eenvoudigen kiel. De strijd met
zijn ge'dschieters had jij moedig gestreden,
doch in den feilen strijd met de elementen
had hij weder het onderspit "moeten delven.
Wel had zijn bevelenden stem het gebulder
van den storm ir, den bewusten nacht over
donderd Wel hadden enkele getrouwen hem
gehoorzaamd en hadden ze wanhopig gevoch
ten met spaden en zakken zand om de kade
t. behouden, doch het opgestuwde water had
zoo onmeedoogeriioos geramd op de berm, dat
al hun geworstel niet had mogen baten. Aan
iedere ontstane opening schuurde en lek'e
het woedende water, totdat er vijf groote
gaten waren geslagen. Toen had de boer ge
zwegen en had hij zich tot zijn mannen ge
wend om hen te beduiden, dat ze naar huis
konden gaan.
Tóch wee, werden de gaten in het volgende
voorjaar gedicht, de kade versterkt en het
poldertje leeggepompt. De ploeg sneed weder
zijn voren door den vruchtbaren grond en de
boer ging voort op zijn land de gewassen te
verbouwen
Ziet, zoo hebben de boerengeslachten in de
kleistreken van Holland, Zeeland, Groningen,
Friesland door de eeuwen heen geworsteld